แพทย์ดังฟันธง คลื่นการระบาดโควิด ยังเกิดขึ้นต่อเนื่อง ไม่ได้สงบ ย้ำไม่ติดเชื้อดีที่สุด

ทั่วโลกติดเพิ่ม 294,942 คน ตายเพิ่ม 880 คน รวมแล้วติดไป 666,278,423 คน เสียชีวิตรวม 6,702,264 คน

5 อันดับแรกที่ติดเชื้อสูงสุดคือ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ไต้หวัน ฮ่องกง และสหรัฐอเมริกา
 

อีกความเคลื่อนไหวทางด้านวิชาการ ล่าสุดทางด้าน ศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับสถานการณ์โควิด-19 ผ่านทางเฟซบุ๊ก Thira Woratanarat โดยระบุว่า

5 มกราคม 2566

เมื่อวานทั่วโลกติดเพิ่ม 294,942 คน ตายเพิ่ม 880 คน รวมแล้วติดไป 666,278,423 คน เสียชีวิตรวม 6,702,264 คน

5 อันดับแรกที่ติดเชื้อสูงสุดคือ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ ไต้หวัน ฮ่องกง และสหรัฐอเมริกา

เมื่อวานนี้จำนวนติดเชื้อใหม่มีประเทศจากยุโรปและเอเชียครอง 8 ใน 10 อันดับแรก และ 16 ใน 20 อันดับแรกของโลก

จำนวนติดเชื้อใหม่ในแต่ละวันของทั่วโลกตอนนี้ มาจากทวีปเอเชียและยุโรป รวมกันคิดเป็นร้อยละ 92.21 ของทั้งโลก ในขณะที่จำนวนการเสียชีวิตคิดเป็นร้อยละ 67.95

องค์การอนามัยโลก สรุปผลการระบาดของเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์โอไมครอน สายพันธุ์ย่อย  XBB.1.5  ปัจจุบัน ระบาดไปแล้ว 29 ประเทศทั่วโลก ดังนั้นขอให้ประชาชน  รู้เท่าทันสถานการณ์ มีสติ ใช้ชีวิตไม่ประมาท ระวังป้องกันตัวอย่างสม่ำเสมอ ต้องใส่หน้ากากอนามัยอย่างถูกต้อง  ป้องกันตัวไม่ให้ติดเชื้อ หรือไม่ติดซ้ำ ย่อมดีที่สุด  และ ควรไปรับวัคซีนเข็มกระตุ้นให้ครบตามกำหนด เพื่อความลดเสี่ยงป่วยรุนแรง เสียชีวิต และ Long COVID

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง >> 

พร้อมรับมือ! "รมว.ท่องเที่ยวฯ" คาด "นทท.จีน" ทะลักเข้าไทย ไตรมาสแรก 3 แสนคน

แพทย์ดัง เทใจหนุนไทยเปิดประเทศ รับนนท.จีน ไม่ต้องตรวจโควิด-19 

แพทย์ดังฟันธง คลื่นการระบาดโควิด ยังเกิดขึ้นต่อเนื่อง ไม่ได้สงบ ย้ำไม่ติดเชื้อดีที่สุด

อัปเดต XBB.1.5 จาก WHO

องค์การอนามัยโลกออกมาแถลงเมื่อวานนี้ โดย Dr.Maria Van Kerkhove ได้สรุปผลการประชุมของ The Technical Advisory Group on Virus Evolution (TAG-VE)

ระบุว่า ปัจจุบัน XBB.1.5 ระบาดไปแล้ว 29 ประเทศทั่วโลก

เดิมพบในอเมริกาและกระจายไปแถบยุโรป

ในปัจจุบันครองสัดส่วนการระบาดถึง 70% ในแถบตะวันออกเฉียงเหนือของอเมริกา

คาดว่าอาจทำให้เกิดการระบาดระลอกถัดๆ ไปต่อจากนี้ในประเทศอื่นๆ ทั่วโลก

ทั้งนี้ XBB.1.5 นั้นถือเป็นสายพันธุ์ย่อยของ Omicron ที่มีสมรรถนะในการแพร่เชื้อสูงที่สุดในทุกสายพันธุ์ย่อยที่เคยพบมาจนถึงปัจจุบัน

The most transmissible subvariant...

เหตุใด XBB.1.5 จึงแพร่ได้เร็วกว่าสายพันธุ์ย่อยอื่นที่มีมา?

Cao YL และคณะ จากมหาวิทยาลัยปักกิ่ง เผยแพร่ผลการศึกษาใน bioRxiv วันที่ 3 มกราคม 2566

พิสูจน์ให้เห็นว่า XBB.1.5 นั้นมีการกลายพันธุ์ต่อยอดจาก XBB.1 ทำให้มีคุณสมบัติทั้งเรื่องการดื้อต่อภูมิคุ้มกันอย่างมาก และสามารถจับกับตัวรับ ACE2 ที่ผิวเซลล์เป้าหมายได้แน่นกว่าเดิม

ทั้งสองคุณสมบัตินั้น คาดว่าเป็นคำอธิบายถึงปรากฏการณ์ที่แพร่ระบาดอย่างรวดเร็วของสายพันธุ์ย่อยนี้

มาตรการของสหภาพยุโรปในการรับมือท่องเที่ยวจีน

จากการประชุมล่าสุดเมื่อวานนี้ ประเทศในเครือสหภาพยุโรปได้ร่วมกันหารือวางแผนรับมือภายใต้กรอบการทำงาน Integrated Political Crisis Response (IPCR)

โดยได้มีการเผยแพร่ผลการหารือจาก Swedish Presidency of the Council of the European Union เมื่อคืนนี้ 4 มกราคม 2566

สาระสำคัญคือ จะร่วมกันใช้มาตรการต่างๆ ดังนี้

• แนะนำให้ผู้โดยสารทุกคน ไม่ว่าจะไป หรือมาจากจีน ใส่หน้ากากอนามัยทางการแพทย์ หรือ หน้ากาก FFP2/N95/KN95
• เน้นย้ำการปฏิบัติด้านสุขอนามัย การป้องกันตัว ให้แก่ผู้ที่เดินทางมาหรือไปที่จีน ทั้งในผู้โดยสาร และเจ้าหน้าที่ที่ปฏิบัติงานในเครื่องบินและในสนามบิน
• คนที่เดินทางจากจีนไปยังทุกประเทศในเครือสมาชิกสหภาพยุโรป จะต้องมีผลตรวจโควิด-19 เป็นลบ โดยตรวจไม่เกิน 48 ชั่วโมงก่อนออกเดินทางจากจีน
• ให้แต่ละประเทศพิจารณาตามความเหมาะสม ในการดำเนินการสุ่มตรวจผู้โดยสารที่เดินทางจากจีน เมื่อมาถึงประเทศนั้นๆ และทำการตรวจสายพันธุ์ทุกรายที่ตรวจคัดกรองพบว่าติดเชื้อ
• ทำการตรวจน้ำเสีย และตรวจสายพันธุ์ของไวรัส จากเครื่องบินโดยสารที่มาจากจีน และจากสนามบิน
• ทำการรณรงค์ให้มีการฉีดวัคซีน และวัคซีนเข็มกระตุ้น ให้แก่ประชาชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มเปราะบาง

สำหรับประเทศไทยเรานั้น

ด้วยสถานการณ์รอบโลกในปัจจุบัน ฟันธงได้ว่า คลื่นการระบาดยังเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ยังไม่ได้สงบ

ปีกระต่ายนี้ ควรดำรงตนเป็นกระต่ายที่ตื่นตัว แต่ไม่ตื่นตูม ไม่หลงเชื่อข่าวลวงด้วยกิเลส รู้เท่าทันสถานการณ์ มีสติ ใช้ชีวิตไม่ประมาท ระแวดระวังป้องกันตัวอย่างสม่ำเสมอ

ควรไปรับวัคซีนเข็มกระตุ้นให้ครบตามกำหนด เพื่อลดเสี่ยงป่วยรุนแรง เสียชีวิต และ Long COVID

สำคัญที่สุดคือ การใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง ระหว่างใช้ชีวิตนอกบ้าน ทำงาน เรียน หรือเดินทางท่องเที่ยว ก็จะช่วยลดความเสี่ยงลงไปได้มาก

ป้องกันตัวไม่ให้ติดเชื้อ หรือไม่ติดซ้ำ ย่อมดีที่สุด

..

สรุป 18 คุณสมบัติสำคัญ 'โควิด XBB.1.5' สายพันธุ์ที่ทั่วโลกจับตา

ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี เผย 18 คุณสมบัติสำคัญของโควิด “ซุปเปอร์แวเรียนท์ (super-variant): XBB.1.5” ที่น่าสนใจดังนี้

1. ต้นตระกูลของ XBB.1.5 คือโอมิครอน BA.2, เป็นสายพันธุ์ลูกผสม (recombinant) ระหว่างโอมิครอนสองสายพันธุ์คือ BJ.1 และ BM.1.1.1 (ภาพ2)

2. มีวิวัฒนาการกลายพันธุ์ต่างจาก XBB.1 ในส่วนของโปรตีนหนาม 1 ตำแหน่งคือ “F486P” (ภาพ3)

3. เป็นสายพันธุ์ที่หลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันได้ดีที่สุดสายพันธุ์หนึ่งในปัจจุบัน (ภาพ4 แกนตั้ง)

4. จับยึดกับผิวเซลล์บริเวณโปรตีน ACE-2 ของผู้ติดเชื้อได้แน่นที่สุดสายพันธุ์หนึ่ง ทำให้เป็นสายพันธุ์ที่แทรกรุกรานเข้าสู่เซลล์ได้ดีที่สุดในปัจจุบัน (ภาพ4 แกนนอน)

5. XBB.1.5 หลบเลี่ยงต่อภูมิคุ้มกันแบบผสม (hybrid immunity) อันเกิดจากการฉีดวัคซีนและการติดเชื้อตามธรรมชาติ) ได้ดีกว่าสายพันธุ์ดั้งเดิม, อู่ฮั่น ถึง 104 เท่า (ภาพ5)

6. ภูมิคุ้มกันแบบผสมจาก “การฉีดวัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเอตามด้วยการติดเชื้อโอมิครอน BA.4/BA.5 ตามธรรมชาติ” สามารถป้องกันการติดเชื้อ XBB* ได้ดีกว่าการฉีดวัคซีนแบบเอ็มอาร์เอ็นเอตามด้วยการฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นด้วยวัคซีนสองสายพันธุ์ (bivalent) (ภาพ5)

7. ภูมิคุ้มกันแบบผสมจาก “การฉีดวัคซีนเชื้อตาย 3 เข็มตามด้วยการติดเชื้อโอมิครอน BF.7 ตามธรรมชาติ” สามารถป้องกันการติดเชื้อ XBB, XBB.1, XBB.1.5 ได้ใกล้เคียงกัน แต่ต่ำกว่าสายพันธุ์ดั้งเดิม, อู่ฮั่น อย่างมีนัยสำคัญ (ภาพ6A)

8. ภูมิคุ้มกันแบบผสมจาก “การฉีดวัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเอ 3 เข็มตามด้วยการติดเชื้อโอมิครอน BA.5 ตามธรรมชาติ” สามารถป้องกันการติดเชื้อ XBB, XBB.1, XBB.1.5 ได้ใกล้เคียงกัน (ภาพ6B) และใกล้เคียงกับกลุ่มผู้ที่ได้รับฉีดวัคซีนเชื้อตาย 3 เข็มตามด้วยการติดเชื้อโอมิครอน BF.7 ตามธรรมชาติ (ภาพ6A) แต่ยังคงต่ำกว่าสายพันธุ์ดั้งเดิม, อู่ฮั่น อย่างมีนัยสำคัญ

9. แม้ว่า XBB.1.5 จะหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันได้ใกล้เคียงกับ XBB และ XBB.1 แต่พบว่า XBB.1.5 สามารถจับกับตุ่มโปรตีน ACE-2 บนผิวเซลล์ผู้ติดเชื้อได้แน่นกว่า BA.2.75, BQ.1.1 และ XBB ทำให้ผลรวมสามารถแพร่ระบาดได้เหนือกว่า XBB, XBB.1 และโควิดทุกสายพันธุ์ที่กำลังระบาดในหลายประเทศ ทั่วโลก

10. การฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้น เอ็มอาร์เอ็นเอรุ่นที่สอง (สองสายพันธุ์-bivalent booster) จะกระตุ้นภูมิคุ้มกันต่อ XBB ได้ดีกว่าการฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นรุ่นแรก (สายพันธุ์เดียว monovalent booster) จำนวนสองเข็ม และการฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นรุ่นแรก (สายพันธุ์เดียว monovalent booster) เพียงเข็มเดียวตามลำดับ (ภาพ7)

11. จากการถอดรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนมของ XBB.1.5 ในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมาพบว่า XBB.1.5 มีความได้เปรียบในการเติบโต-แพร่ระบาด (relative growth advantage) เหนือกว่าโอมิครอนทุกสายพันธุ์ที่แพร่ระบาดในขณะนี้ ประมาณ 109 % (ภาพ8)

12. จากการถอดรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนมของ XBB.1.5 ในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมาพบว่า XBB.1.5 มีความได้เปรียบในการเติบโต-แพร่ระบาด (relative growth advantage) เหนือกว่าโอมิครอน BA.5.2.1 (ซึ่งเป็นสายพันธุ์หลักแพร่ระบาดในหลายประเทศขณะนี้) ประมาณ 217 % (ภาพ9)

13. ATK และ PCR ยังใช้ตรวจโอมิครอน XBB.1.5 ได้ดี ไม่แตกต่างจากโอมิครอนสายพันธุ์ย่อยอื่นอย่างมีนัยสำคัญ

14. อาการความรุนแรง (severity) ไม่ต่างจาก XBB* อื่นอย่างมีนัยสำคัญ

15. จากฐานข้อมูลโควิดโลก “GISAID” ยังไม่พบโอมิครอน XBB.1.5 ในประเทศไทย

16. ยา(เม็ด)โมลนูพิราเวียร์ (Molnupiravir), ยา(เม็ด)แพกซ์โลวิด (Paxlovid: nirmatrelvir/ritonavir), ยา(ฉีด)เรมเดซิเวียร์ (remdesivir) ยังใช้ต้านโควิดทุกสายพันธุ์ได้ดีแม้จะมีการกลายพันธุ์บนส่วนหนามแหลมก็ตาม ปัจจุบันยังไม่พบเชื้อดื้อยา (ภาพ10)

17. XBB.1.5 ดื้อต่อยาฉีดสร้างภูมิคุ้มกันสำเร็จรูปทุกชนิดที่หลายประเทศมีใช้กันอยู่ในปัจจุบัน (ภาพ10)

18. ยังไม่มีข้อมูลทางคลินิกบ่งชี้ว่า XBB.1.5 ทำให้เกิดการติดเชื้อรุนแรง (severity) แตกต่างไปจากโอมิครอนสายพันธุ์อื่นอย่างมีนัยสำคัญ โดยสรุป XBB.1.5 แพร่ได้รวดเร็วกว่าโควิดทุกสายพันธุ์ที่ระบาดในปัจจุบัน หลบเลี่ยงภูมิคุ้มทั้งจากการฉีดวัคซีนและการติดเชื้อตามธรรมชาติได้ดีที่สุด ส่วนโปรตีนหนาม (spike protein) มีแรงยึดเกาะกับผิวเซลล์ผู้ติดเชื้อได้แน่นมากที่สุดทำให้แพร่ติดต่อเข้าสู่เซลล์ได้โดยง่าย ดื้อ (resistant) ต่อยาฉีดสร้างภูมิคุ้มกันสำเร็จรูปทุกชนิดที่หลายประเทศมีใช้กันอยู่ ถูกยับยั้งหรือทำลาย(susceptible) ได้ด้วยยาต้านไวรัสทั้งชนิดเม็ดและชนิดฉีด ปัจจุบันยังไม่พบเชื้อดื้อยา ยังสามารถตรวจคัดกรองได้ดีด้วย ATK และ PCR "รู้เขา รู้เรา รบร้อยครั้งก็จะไม่พ่ายแพ้ในทุกครั้ง"

ข้อมูลอ้างอิง
1. Yue C et al. Enhanced transmissibility of XBB.1.5 is contributed by both strong ACE2 binding and antibody evasion. bioRxiv. 3 January 2023.
2. Presidency Statement on the Coordination of COVID-19 Travel Measure. Swedish Presidency of the Council of the European Union. 4 January 2023.

ขอขอบคุณที่มา >>

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง >> 

พร้อมรับมือ! "รมว.ท่องเที่ยวฯ" คาด "นทท.จีน" ทะลักเข้าไทย ไตรมาสแรก 3 แสนคน

แพทย์ดัง เทใจหนุนไทยเปิดประเทศ รับนนท.จีน ไม่ต้องตรวจโควิด-19 

แพทย์ดังฟันธง คลื่นการระบาดโควิด ยังเกิดขึ้นต่อเนื่อง ไม่ได้สงบ ย้ำไม่ติดเชื้อดีที่สุด