จับโฟกัส "ฟรีวีซ่าจีน" ด่านหินดึงเศรษฐกิจไทยฟื้นคืนชีพ

“ฟรีวีซ่าจีนห้าเดือน จะได้ผล(ดี)หรือไม่ เพียงไร”

สืบเนื่องจาก นายกเศรษฐาประกาศ “ฟรีวีซ่า” เข้าไทยไม่ต้องขอวีซ่าให้นักท่องเที่ยวจีนยาว 5 เดือน ซึ่งเป็นไฮซีซั่นอีกช่วงหนึ่งของตลาดจีน จึงดำเนินการเชิงรุก อำนวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยว หวังยกระดับภาพลักษณ์มาตรการเร่งรัดการท่องเที่ยวระยะสั้น

“นโยบายนี้แปลกหรือไม่”

คำตอบคือไม่แปลก ไทยไม่ใช่ประเทศแรกที่ทำนโยบายฟรีวีซ่า เพราะจีนได้ฟรีวีซ่าแล้ว 42 ประเทศ แต่ไทยแปลกเพราะเป็นนโยบายจำกัดระยะสั้น การทดลองถึงสิ้นเดือนกุมภาพันธ์ 2567

คำถามคือนักท่องเที่ยวจีนจะมาหรือไม่ คำตอบคือ อาจจะมีผลทำให้ตัดสินใจง่ายขึ้น เพราะฟรีวีซ่าเป็นความสะดวก คิดอยากเดินทาง ก็ทำได้ทันที อาจจะทำให้ไทยเด่นขึ้น

ปัจจุบันนี้ชาวจีนมีสิทธิ “ฟรีวีซ่า” 42 ประเทศ เช่นรัสเซีย อิหร่าน UAE ปากีสถาน และเซอร์เบีย เป็นต้น ปัจจุบันชาวจีนขอวีซ่าออนไลน์ (eVisa)ได้โดยสะดวก เข้า 27 ประเทศ เช่นมาเลเซีย แอฟริกาใต้ ตุรกี ไนจีเรีย และมองโกเลีย

ส่วนไทยนั้นอยู่ในกลุ่ม 36 ประเทศที่ชาวจีนสามารถขอวีซ่าได้เมื่อมาถึงด่านตรวจคนเข้าเมือง ประเทศเหล่านี้ คือ พม่า กัมพูชา ลาว อินโดนีเซีย และซาอุดิอาระเบีย เป็นต้น

Visa on Arrival ของไทยมักจะอนุญาตให้ชาวจีนอยู่ 30 ถึง 45 วัน

ส่วนอีก 121 ประเทศนั้น ชาวจีน จะต้องขอวีซ่าก่อนเดินทาง เช่น สหรัฐอเมริกา ยุโรป ฟิลิปปินส์ เกาหลีใต้ ญี่ปุ่น และอินเดีย 

“ประเด็นต่อมาเป็นสิ่งที่น่าคิดไม่น้อยว่าจะมีนักท่องเที่ยวจีนมาเป็นจำนวนมาก หรือไม่” 

เรื่องนี้ยังไม่มีใครคาดเดาได้ เพราะกระแสปัจจุบันเปลี่ยนแปลงไปหลังจากโควิด ชาวจีนเดินทางมาก แต่เป็นการท่องเที่ยวภายในประเทศ เนื่องจากติดปัญหาเรื่องพาสปอร์ตที่อาจหมดอายุในช่วงโควิด , จำนวนที่นั่งสายการบินไปต่างประเทศน้อยลง และเศรษฐกิจเปราะบางในจีนที่ทำให้หลายคนคำนวณงบประมาณรอบคอบมากขึ้น

แต่ข่าวดีคือการสำรวจชาวจีนล่าสุด 52% บอกว่าพร้อมที่จะเดินทางออกมาต่างประเทศ เทียบกับเมื่อปีที่แล้ว เพียงแค่ 28% บอกว่าจะไปต่างประเทศ

และการที่เที่ยวบินไปยุโรปกับอเมริกาเหนือนั้นขาดความสะดวก เนื่องจากสงครามในยูเครน จึงทำให้ภูมิภาคตะวันออกกลางได้นักท่องเที่ยวจากจีนมากกว่าปกติ และหากไทยมีฟรีวีซ่าก็จะกระตุ้นให้สายการบินจัดเที่ยวบินมากขึ้น ความสะดวกจะนำมาสู่ปริมาณของนักท่องเที่ยวโดยอัตโนมัติ

“นักท่องเที่ยวแบบไหนจะมาไทย มีคุณภาพ หรือจะเป็นจีนเทา”

เรื่องนี้เป็นไปได้ทั้งสองทาง นโยบายใหม่จะมีทั้งคุณอนันต์และโทษมหันต์ การมีฟรีวีซ่าได้ห้าเดือนนั้น จะทำให้หลายคนที่ไม่เคยคิดว่าจะมาไทย ก็ตัดสินใจมาได้ทันที จะทำให้การเดินทางสะดวก เช่น ผู้ที่ประกอบอาชีพออนไลน์สามารถจะบินมาได้ และอยู่หลายวัน เป็นการพักผ่อนใช้เงินเป็นจำนวนมาก และจะบินกลับเมื่อใดก็ได้

หรือบางคนจะอยู่ระยะยาว ก็สามารถเช่าอพาร์ตเมนต์เป็นรายเดือนได้ เซอร์วิสอพาร์ทเม้นท์น่าจะบูม เพราะการเข้าออกของมืออาชีพออนไลน์

กลุ่มคนพวกนี้อาจจะนำพ่อแม่ หรือญาติพี่น้องมาท่องเที่ยวด้วย และมาใช้บริการการแพทย์ในไทยที่มีชื่อเสียงมากสำหรับชาวจีน

และอาจนำไปสู่การวางแผนลงทุนระยะยาวเช่นการเปิดธุรกิจ หรือทำงานกับบริษัทระหว่างประเทศ และซื้ออสังหาริมทรัพย์ เพื่ออยู่อาศัยเป็นระยะยาว หรือมีการวางแผนเกษียณ

อันตรายจากจีนเทาจะเพิ่มขึ้นหรือไม่?

เมื่อมีปริมาณคนเข้าออกมากขึ้น ก็จะมีปัญหาตามมาในอัตราส่วนเพิ่มขึ้นอย่างแน่นอน แต่ไม่มีหลักฐานว่า 42 ประเทศที่มีข้อตกลงเรื่องฟรีวีซ่ากับจีนนั้น มีปัญหาเรื่องจีนเทามากกว่าประเทศอื่น ๆ ซึ่งมีกฎวีซ่าต่างกัน

นั่นหมายถึงปัญหาอาชญากรรม หรือจีนเท่านั้น ไม่เกี่ยวข้องโดยตรงกับเรื่องฟรีวีซ่า แต่น่าจะเป็นเรื่องของอัตราส่วนของคนดีและคนร้ายที่เข้ามา ซึ่งเรื่องนี้เป็นสิ่งที่รัฐบาลต้องปรับตัวให้ทันอยู่แล้ว

และเป็นระยะสั้นทดลองจนถึงปลายกุมภาพันธ์ปีหน้า ซึ่งสามารถจะยกเลิกได้หากมีโทษมากกว่าประโยชน์

เบื้องลึกเศรษฐกิจจีน...6 ปัจจัยอันตรายที่น่ากังวล 

- กำลังการซื้อของโลกลดลงจีนเป็นประเทศที่พึ่งพาการส่งออก ยอดการส่งออกลดลง ขาดรายได้ ทำให้โรงงานปิด ปลดคนงาน

- บริษัทตะวันตกย้ายฐานการผลิตออกไปประเทศอื่น เพื่อลดความเสี่ยงในการอยู่ในจีน เพราะสงครามการค้า และเป็นห่วงเรื่องกฎหมายเข้มงวดในจีน

- อสังหาริมทรัพย์สร้างมากไป ซื้อเก็งกำไร บริษัทพัฒนาเจอกฎเข้มงวดของรัฐบาล เกิดภาวะการขาดสภาพคล่อง มีหนี้สินสูงมากจนแทบล้มละลาย

- หนี้สินเพิ่มเป็นจำนวนมาก ธนาคารเงา เป็นหนี้สินอันตรายที่ประเมินค่าไม่ได้ รัฐบาลท้องถิ่นของจีนลงทุนไปมาก โดยการเป็นหนี้ แต่รายได้ไม่เพียงพอที่จะชำระหนี้ ปัญหาหนี้เสียกำลังเป็นอันตราย

- เยาวชนจีนอายุ 16 ถึง 24 ปี ตกงานในอัตราเกินกว่า 21% ซึ่งเป็นตัวเลขที่เป็นอันตรายมาก ทางการจีนงดจ้างตัวเลขเป็นทางการ เพราะมีข่าวยอดของการตกงานของเยาวชนสูงถึงกว่า 40% แล้ว

(ชาวจีนจบปริญญาตรี ปีละ 25,000,000 คน หากตกงาน 20% ก็แสดงว่าจะมีคนว่างานเพิ่มปีละ 5,000,000 คน)

- ปัจจุบันสภาวะใกล้เคียงกับเงินฝืด ซึ่งตรงกันข้ามกับเงินเฟ้อ สินค้าในจีนจะมีราคาลดลงเพราะกำลังการซื้อลดลง ซึ่งอาจเป็นผลดีระยะสั้น แต่จะเป็นผลเสียระยะยาว เช่น กรณีของญี่ปุ่นตั้งแต่ปี 1991 เป็นเวลาติดต่อกันถึง 20 ปี จีดีพีของประเทศไม่ขึ้นเลย