"ปู ยิ่งลักษณ์" กลับบ้านได้กับ 2 ทางที่ต้องเลือกเอาแบบไหน

แม้เป็นที่รู้กันดีว่า "อดีตนายกฯ ปู" ยังหลงเหลือชนักติดหลัง คือ คดีจำนำข้าว ซึ่งถูกศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง พิพากษาให้จำคุกโดยไม่รอลงอาญา เป็นเวลา 5 ปี พร้อมออกหมายจับให้กลับมาดำเนินคดี

แต่ต้องไม่ลืมก่อนหน้าและนับเป็นข่าวดีของ "ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร" ซึ่งย้อนกลับไปวันที่ 26 ธ.ค. 2566 ศาลฎีกาฯ ได้ยกฟ้องอดีตนายกฯ กรณีโยกย้าย "ถวิล เปลี่ยนศรี" พ้นเก้าอี้เลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ โดยมิชอบ ทว่า ซึ่งยังอยู่ในชั้นที่สามารถยื่นอุทธรณ์สู้คดีได้

ถัดมาช่วงต้นปี 4 มี.ค. 2567 ที่ศาลฎีกาฯ ได้มีมติเป็นเอกฉันท์ 9 ต่อ 0 พิพากษายกฟ้องคดีที่คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) เป็นโจทก์ยื่นฟ้อง "ยิ่งลักษณ์" และพวกรวม 6 คน ในคดีจัดโรดโชว์ วงเงิน 240 ล้านบาท ซึ่งศาลให้เหตุผลเนื่องจากเป็นการตัดสินใจร่วมกันหลายหน่วยงาน ไม่ใช่การตัดสินใจของอดีตนายกฯ

ภาพรวมมองแล้วทางดูโรยด้วยกลีบกุหลาบ หากแต่จะใช้รูปแบบเฉกเช่นเดียวกันกับ "พี่ทักษิณ" แล้ว โอกาสจะเป็นไปได้มากน้อยแค่ไหน

โดย "ดร.สติธร ธนานิธิโชติ" ผู้อำนวยการสำนักนวัตกรรมเพื่อประชาธิปไตย สถาบันพระปกเกล้า ให้ความเห็นแบบฟันธง  หากให้ง่ายที่สุดในการพา "ยิ่งลักษณ์" กลับบ้าน ต้องออกกฎหมายนิรโทษกรรม ซึ่งการให้สัมภาษณ์ของทักษิณ ที่พูดเหมือนกับสไตล์ก่อนได้กลับ เป็นการส่งสัญญาณ และแรงกดดันกลายๆ ว่าการกลับนั้นอยู่ในดีล อย่าลืม จากนั้นค่อยขยับหาวิธีทำกันไป แต่ไม่ได้ง่ายเหมือนทักษิณ ที่อายุเยอะ ดังนั้น “ยิ่งลักษณ์” จึงมีปัญหาใช้โมเดล และยากกว่ามาก

"นิรโทษกรรมไม่ได้ยาก แต่ติดคือต้องพ่วง 112 เยาวชน นักเรียน นักศึกษา ไปด้วย ดังนั้น ฝ่ายที่ดีล หากนิรโทษฯ เหลือง แดง หรือกรณียึดสนาม เจ้าหน้าที่รัฐ โอเค แต่มีตัวแปร คือ ก้าวไกล และเยาวชนรุ่นใหม่ที่เกี่ยวกับ 112 ซึ่งไม่ยอมเจ้าหน้าที่รัฐ แต่อีกด้านหากจะนิรโทษฯ แบบตัดตอน ก่อนรัฐประหารปี 57 ตัดช่วงเวลาไป"

ส่วนประเด็นการแก้ระเบียบกรมราชทัณฑ์นั้นก็ยาก คือ คดีของยิ่งลักษณ์ มีโทษอยู่แล้ว หากจะลดอายุก็ต้องต่ำกว่า 60 ปี สุดท้ายจะทำอะไร กระบวนการยุติธรรมมีแต่เสีย ทุกอย่างยากหมดและชัดเจนเกินไป แต่ถ้าอาศัยให้ง่ายสุด คือ ต้องล้มล้างอะไรบางอย่าง เช่น การบริหารราชการแผ่นดิน แล้วนิรโทษกรรม ตีกรอบ 

"สุดท้ายเอาเข้าจริงป่านนี้ก็น่าเห็นร่องรอยว่าทำอย่างไร เพราะกรณีคุณทักษิณ หากย้อนดูมีแก้ระเบียบราชทัณฑ์ ตั้งแต่สมัย คุณสมศักดิ์ เตรียมการมาเป็นปี แต่คุณยิ่งลักษณ์ ที่เตรียม คือ ปิดคดีที่ยังไม่ถึงที่สุด แต่เหลือที่พิพากษาแล้วซึ่งแก้ไม่ได้"

ขณะที่ "ผศ.ดร.ธนพร ศรียากูล" นักวิชการด้านกฎหมาย ให้มุมมองแตกต่างและยืนยันว่า "ยิ่งลักษณ์" กลับจริง ซึ่งมี 2 ทาง ที่กำลังพยายามทำกันอยู่ คือ

1.พ.ร.บ.นิรโทษกรรม แต่มันมีอุปสรรคอยู่ เพราะ "ยิ่งลักษณ์" โดนคดีสืบเนื่องจากการทุจริต เป็นไปตามกระบวนการยุติธรรมปกติ ที่ ป.ป.ช.ส่งฟ้องศาล ซึ่งต่างจากนายใหญ่ ฉะนั้น กระบวนการ คสช. ไม่เดินตามปี 49 เป็นกระบวนการปกติ และการจะไปบอกว่านี่เป็นคดีการเมือง เข้าข่ายนิรโทษกรรม จะทำให้คนอื่นอดไปด้วย พร้อมกับตั้งคำถามไปยังข้อกฎหมาย และร่วมถึงพรรคร่วมรัฐบาลที่ติดโทษกัน ดังนั้น ข้อนี้ตัดออก

2.มาแบบ "ทักษิณโมเดล" แม้จะอายุไม่เยอะไม่เจ็บไม่ป่วย แต่วันนี้ "เศรษฐา" เป็นนายกฯ ซึ่งอดีตที่ปรึกษาขอนายกฯปู และส่วนราชการจะไม่รู้หรืออย่างไร ไม่เช่นนั้นนายใหญ่จะอยู่เกิน 120 วันได้อย่างไร เพราะเป็นกฎระเบียบกรม ไม่ต้องเข้าสภา ดีไซน์ได้ตลอดเวลา

"เมื่อวานนี้คุณเศรษฐา พูดถึงกรณีนี้ว่าต้องเป็นไปตามนักโทษคดีการเมือง ดังนั้น กฎระเบียบกรมราชทัณฑ์ อาจต้องปรับใหม่ เพื่อนักโทษคดีการเมือง ไม่ต้องนิรโทษฯ แค่ขอพระราชทานอภัย และใช้หลัการบริหารโทษของ กระทรวงยุติธรรม ยกระเบียบใหม่ จำคุกนอกเรื่องสำหรับนักโทษคดีการเมือง เคยดำรงแต่โดนรัฐประหาร เพราะของพวกนี้ไม่ต้องเข้าสภา เอาเงื่อนไขที่สองนี้ คุณยิ่งลักษณ์ เลือกสนามบินลงเลย ไม่ว่าจะเป็น เชียงใหม่ หรือ สุวรรณภูมิ"

ส่วนการเลือกการแก้ระเบียบนั้น รศ.ดร.ธนพร ขยายความว่า ชั่วโมงนี้ขอยกคำนายใหญ่ ต่างคนต่างอยู่ เพราะคือวธีคิดนายใหญ่กับเพื่อไทย ไม่สนติ่ง ไม่ได้ยิน กระทั่งผู้ชุมนุมหน้าทำเนียบรัฐบาล เพราะม็อบไม่มีเส้นทำอะไรไม่ได้ ซึ่งแกนนำก็ได้โพสต์ยุติการนำแล้ว

"นายใหญ่เดินเกมได้ เพราะกลุ่มผู้มีอำนาจเกลียดก้าวไกล มากกว่าเพื่อไทย และมีความเห็นว่าเพื่อไทยไม่ได้เผาบ้าน บ้านโทรมก็ซ่อมเอา เช่น เอาดิจิทัลไปแจก แต่ก้าวไกลถูกมองว่าล้มล้าง เผาบ้าน ยอมไม่ได้ ดังนั้น นายใหญ่จึงเป็นทางเลือกดีที่สุด ผมเคยบอกกับเนชั่นนายใหญ่กลับบ้านล้านเปอร์เซ็น วันนี้นายกฯปู ก็ยืนยันแบบเดียวกัน"

ปิดท้ายด้วย "คมสัน โพธิ์คง" รองคณบดีคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต ให้มุมมอง ว่า ทางวิชาการและทางกฎหมายไม่สามารถพูดหรือคาดเดาอะไรได้ เนื่องจากเป็นกรณีที่ไม่ปกติ เพราะการกลับประเทศไทยของทักษิณ ที่มีคดียังออกมาได้

"หากคุณยิ่งลักษณ์จะใช้วิธีเดียวกับคุณทักษิณ อาจจะไม่ได้ เพราะคุณทักษิณอ้างว่าป่วย แต่ยิ่งคุณลักษณ์อายุยังน้อย หากจะเข้ามาแล้วขอพระราชทานอภัยโทษ ไม่แน่ใจว่าจะได้หรือไม่ ดังนั้น ที่คุณทักษิณระบุว่าน้องสาวจะกลับมาไทยภายในปีนี้ อาจจะไม่เร็วขนาดนั้น"

ส่วนแนวคิดการผลักดันกฎหมายนิรโทษกรรมนั้น เชื่อว่าไม่น่าจะง่าย เพราะยิ่งลักษณ์ถูกพิพากษาในคดีความผิดทางอาญา ไม่ใช่เรื่องทางการเมือง และขณะนี้มีคำพิพากษาแล้ว คนที่เกี่ยวข้องกับคดีจำนำข้าว ติดคุกกันหมดแล้ว ดังนั้น หากจะนิรโทษกรรมเพื่อเอื้อให้ยิ่งลักษณ์คงยาก ขณะที่แนวของทักษิณที่ใช้นั้นก็ไม่ใช่นิรโทษกรรม แต่เป็นกรณีขอพระราชทานอภัยโทษ

"ผมมองว่าโอกาสจะยาก หากคุณยิ่งลักษณ์ใช้ช่องทางเดียวกับคุณทักษิณ และเดินลอยนวลเข้ามา เพราะมีปัจจัย และเงื่อนไขทางการเมือง ด้วยเงื่อนไขการเมืองที่ไม่ตรงไปตรงมา สิ่งที่แน่นอนคือความไม่แน่นอน และที่พูดถึงกันว่ามีดีลลับนั้น ก็ไม่มีอะไรที่แน่นอน หากมองในมุมนิรโทษกรรมอาจจะเป็นไปได้ยาก เพราะเรื่องของคุณยิ่งลักษณ์คือคดีอาญาทุจริต ไม่ใช่เรื่องการเมือง และมองว่าหากจะเคลื่อนเรื่องนี้จริงคงยาก ดังนั้น คุณยิ่งลักษณ์ไม่น่าได้กลับบ้านปีนี้ และไม่ใช้แนวทางเดียวกับคุณทักษิณที่กลับมาแล้วไม่ติดคุก เพราะจะสร้างแรงสะเทือนต่อเสถียรภาพของรัฐบาล ขณะเดียวกันหากใช้วิธีขอพระราชทานอภัยโทษอีก จะทำให้สถาบันเสียหาย" 

 

"คมสัน" ยังมองด้วยว่ากรณีของทักษิณที่กลับมาแบบไม่ติดคุก ไม่ใช่ว่าโทษของคดีนั้นถูกลบล้าง และไม่ยอมติด ขณะที่รัฐบาลเอื้อเต็มที่ ทำให้กลายเป็นกระแสไม่ยอมรับ ดังนั้น หากยิ่งลักษณ์ใช้แนวทางเดียวกัน จะทำให้รัฐบาลเจอภาวะลำบาก รวมถึงการเคลื่อนไหวของทักษิณที่ไม่ยอมติดคุกและเดินทางไปไหนมาได้ ทำให้กลายเป็นความท้าทายความรู้สึกของคน แม้ทักษิณจะไม่สนใจก็ตาม

ทั้งหมดเป็นเพียงความเห็นที่เหล่านักวิชาการ ต่างให้มุมมองถึงความเป็นไปได้ที่ "อดีตนายกฯปู" จะเดินทางกลับประเทศไทย ตามที่ "พี่ทักษิณ" ให้สัมภาษณ์ไว้เมื่อครั้งไป จ.เชียงใหม่ เมื่อช่วงสงกรานต์ที่ผ่านมา จึงต้องมาตามติดกันดูว่า เรื่องนี้จะออกมาในรูปแบบใด