43 องค์กรภาคประชาชน แถลงการณ์ ขอ "ครม." ทบทวนคำถาม "ประชามติ" คณะ "ภูมิธรรม"

29 ธันวาคม 2566 กลุ่มประชาชนร่างรัฐธรรมนูญ (Col For All) แถลงการณ์ ขอให้คณะรัฐมนตรีใช้คำถามประชามติที่โอบอุ้มทุกความฝัน ระบุว่า ตามที่ นายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ในฐานะประธานคณะกรรมการเพื่อพิจารณาศึกษาแนวทางในการทำประชามติ เพื่อแก้ไขปัญหาความเห็นที่แตกต่าง ในเรื่องรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 หรือ คณะกรรมการศึกษาแนวทางการทำประชามติฯ ได้แถลงผลสรุปการทำงานไปเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2566 โดยมีสาระสำคัญอยู่สองประการ คือ

1. จะมีการจัดทำประชามติ เพื่อเขียนรัฐธรรมนูญใหม่สามครั้ง ได้แก่

• หนึ่ง การทำประชามติถามประชาชนว่า เห็นด้วยหรือไม่กับการเขียนรัฐธรรมนูญใหม่
• สอง การทำประชามติเพื่อแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560 ตามที่มาตรา 256 กำหนดไว้
• สาม การทำประชามติรับรองร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่

2. คำถามที่จะใช้ในการทำประชามติครั้งที่หนึ่ง จะมีเพียงคำถามเดียว คือ "ท่านเห็นชอบหรือไม่ ให้มีการทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดยไม่แก้ไข หมวด 1 บททั่วไป หมวด 2 พระมหากษัตริย์"

จากผลสรุปดังกล่าว ทำให้ ภาคประชาชน ผิดหวังและมีความห่วงกังวล ต่ออนาคตการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดยประชาชนอยู่อย่างน้อยสี่ประการ ดังนี้

• หนึ่ง ภาคประชาชนผิดหวัง ที่คณะกรรมการศึกษาแนวทางการทำประชามติฯ ไม่สามารถออกแบบกระบวนการประชามติให้เป็นที่ยอมรับได้
• สอง ภาคประชาชนผิดหวัง ที่การจัดเวทีรับฟังความคิดเห็น ของคณะกรรมการศึกษาแนวทางการทำประชามติฯ เป็นเพียงพิธีกรรม
• สาม ภาคประชาชนกังวลว่า การตั้งคำถามประชามติ ของคณะกรรมการศึกษาแนวทางการทำประชามติฯ อาจนำไปสู่ความขัดแย้ง
• สี่ ภาคประชาชนกังวลว่า การตั้งคำถามที่มีเงื่อนไขซับซ้อน ตามใจรัฐบาลอาจทำให้เสียงของประชาชนถูกบิดเบือน

อย่างไรก็ดี ทางภาคประชาชนทราบดีว่า ผลสรุปของคณะกรรมการศึกษาแนวทางทำประชามติฯ ยังไม่ใช่บทสรุปสุดท้าย เนื่องจากการ "เคาะ" คำถามประชามติ เป็นอำนาจของคณะรัฐมนตรีเท่านั้น ซึ่งคณะกรรมการศึกษาแนวทางทำประชามติฯ จะต้องทำรายงานเพื่อเสนอต่อคณะรัฐมนตรี เพื่อให้พิจารณาต่อไป ซึ่งคาดว่าจะเกิดขึ้น ประมาณช่วงเดือนมกราคม 2567

ด้วยเหตุนี้ทาง กลุ่มประชาชนร่างรัฐธรรมนูญ จึงขอใช้โอกาสนี้ มีข้อเรียกร้องไปยังคณะรัฐมนตรี ที่นำโดย นายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี ให้พิจารณาประเด็นนี้ให้รอบครอบยิ่งขึ้น ดังนี้

ขอให้คณะรัฐมนตรี ทบทวนการตั้งคำถามประชามติ ที่คณะกรรมการศึกษาแนวทางการทำประชามติฯ เสนอ และใช้คำถามประชามติที่เปิดกว้าง ชัดเจน ต่อการสร้างฉันทามติว่า ทุกฝ่ายเห็นชอบกับการเดินหน้าสู่รัฐธรรมนูญใหม่ร่วมกัน

ขอให้คณะรัฐมนตรี รับรองคำถามประชามติที่ประชาชนกว่า 211,904 รายชื่อ ใช้สิทธิเข้าชื่อเสนอตามกฎหมายเป็นหนึ่งในคำถามประชามติ โดยให้คณะรัฐมนตรี มีมติเห็นชอบ ให้จัดออกเสียงประชามติตามคำถามที่ประชาชนเสนอ คู่ขนานไปพร้อมกับคำถามของ คณะกรรมการศึกษาแนวทางการทำประชามติฯ

รายชื่อองค์กรที่ร่วมลงนามในแถลงการณ์

• 1. เครือข่ายรณรงค์รัฐธรรมนูญ (CALL)
• 2. โครงการอินเทอร์เน็ตเพื่อกฎหมายประชาชน (iLaw)
• 3. คณะรณรงค์เพื่อนรัฐธรรมนูญฉบับประชาชน (ครช.)
• 4. เครือข่ายประชาชนสังเกตการณ์เลือกตั้ง (We Watch)
• 5. ห้องทดลองนักกิจกรรม (ActLab)
• 6. ศิลปะปลดแอก (Free Art)
• 7. กลุ่มฟื้นฟูประชาธิปไตย (DRG)
• 8. มูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดล้อม (EnLaw)
• 9. ประชาไท
• 10. คณะกรรมการประสานงานองค์กรพัฒนาเอกชน (กป.อพช.)
• 11. สมัชชาคนจน
• 12. ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน (TLHR)
• 13. ศูนย์กฎหมายสิทธิมนุษยชนเพื่อสังคม Lagel Center For Human Rights
• 14. ขบวนการอีสานใหม่ New Isan Movement
• 15. ขบวนการสามัญชน
• 16. ดาวดิน
• 17. ชุมชนนักกิจกรรมภาคเหนือ(CAN)
• 18. คณะก่อการล้านนาใหม่(Neo Lanna)
• 19. Cafe Democracy
• 20. สหพันธ์เกษตรกรภาคใต้ (สกต.)
• 21. ขบวนการประชาชนเพื่อประชาธิปไตยแห่งประเทศไทย(PDMT)
• 22. มูลนิธิอาสาสมัครเพื่อสังคม
• 23. เครือข่ายประชาชนเพื่อรัฐสวัสดิการ
• 24. สภานักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• 25. คณะกรรมการนิสิตคณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• 26. องค์การนักศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• 27. กลุ่มแนวร่วมธรรมศาสตร์และการชุมนุม
• 28. พรรคโดมปฏิวัติ
• 29. สหภาพคนทำงาน
• 30. พิพิธภัณฑ์สามัญชน
• 31. ศูนย์พิทักษ์และฟื้นฟูสิทธิชุมชนท้องถิ่น
• 32. เครือข่ายคนรุ่นใหม่นนทบุรี
• 33. นครเสรีเพื่อประชาธิปไตย
• 34. เหนือเมฆเพื่อประชาธิปไตย
• 35. โมกหลวงริมน้ำ
• 36. ทำทาง
• 37. Secure Ranger
• 38. Law Long Beach
• 39. The Patani
• 40. We Volunteer
• 41. We Fair
• 42. WeVis
• 43. Vote62