นับตั้งแต่เข้าสู่ "ฤดูร้อน" อย่างเป็นทางการ ตั้งแต่เมื่อวันที่ 21 ก.พ. 67 ที่ผ่านมา สภาพอากาศของประเทศไทย ก็ยิ่งทวีความร้อนมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง จนหลายพื้นที่ในขณะนี้อยู่ในสภาพอากาศ "ร้อนถึงร้อนจัด" แม้จะมีพายุฤดูร้อนเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง แต่ก็ไม่ได้ช่วยให้สถานการณ์นั้นดีขึ้นแต่อย่างใด
โดยเพจเฟซบุ๊ก กรมอุตุนิยมวิทยา ได้เผยแพร่ข้อมูลการคาดหมายค่าดัชนีความร้อนหรือ Heat Index ระหว่างวันที่ 5 - 6 มีนาคม 67 พบตัวเลขอุณหภูมิที่น่าตกใจเป็นอย่างมาก ค่าดัชนีความร้อนในประเทศไทยล่าสุด มีพื้นที่ทะลุ 50 องศาเซลเซียสแล้ว
วันที่ 5 มีนาคม 2567
วันที่ 6 มีนาคม 67
รู้จัก "ดัชนีความร้อน" และความอันตราย
กรมอุตุนิยมวิทยา ได้อธิบายถึงค่า "ดัชนีความร้อน" อุณหภูมิที่คนเรารู้สึกได้ในขณะนั้น (Apparent temperature) ว่า อากาศร้อนเป็นอย่างไร หรืออุณหภูมิที่ปรากฎในขณะนั้นเป็นเช่นไร ซึ่งค่าดัชนีความร้อนมักจะมีค่าสูงกว่าอุณหภูมิของอากาศที่ตรวจวัดได้เสมอ เช่น ที่เวลา 12.00 น. วัดอุณหภูมิได้ 33.0 องศาเซลเซียส วัดความชื้นสัมพัทธ์ได้ 80 เปอร์เซ็นต์ จะมีดัชนีความร้อน 49 องศาเซลเซียส เป็นต้น
โดยค่าดัชนีความร้อนนั้น สามารถนำมาประยุกต์ใช้ เพื่อระบุความเสี่ยงที่ร่างกาย จะได้รับผลกระทบจากความร้อนได้ โดยเฉพาะผู้ที่ทำกิจกรรมกลางแจ้ง หรือเป็นโรคประจำตัว ที่อาจมีความเสี่ยงที่จะได้รับผลกระทบจากความร้อน
หน่วยงานต่าง ๆ เช่น กรมอุตุนิยมวิทยา จึงได้มีประกาศเตือนในทุก ๆ ครั้ง ที่มีการพยากรณ์ว่าช่วงเวลาดังกล่าว จะมีอากาศร้อนสูงเป็นอันตราย และยิ่งเมื่อค่าความร้อนที่เรารู้สึก ยิ่งความชื้นสูง เราจะรู้สึกร้อนมากขึ้นมากกว่าอุณหภูมิที่วัดได้ เพราะความชื้นสูง จะระบายความร้อนยาก ทำให้มีความรู้สึกอึดอัด”
เมื่อร่างกายระบายความร้อนไม่ได้ จึงเป็นสาเหตุทำให้เกิดฮีทสโตรก หรือลมแดด คืออาการกล้ามเนื้อสร้างความร้อนมากจนร่างกายรับไม่ไหว และเกิดปฏิกิริยาการตอบสนอง อาจจะทำให้ระบบหายใจล้มเหลว และอาจจะถึงขั้นเสียชีวิตได้
สำหรับค่าดัชนีความร้อน ระดับเฝ้าระวังเตือนภัย ผลกระทบต่อสุขภาพจากความร้อน แบ่งได้เป็น 4 ระดับ ดังนี้
1.ระดับเฝ้าระวัง (Surveillance) ดัชนีความร้อน 27-32 องศาเซลเซียส
ผลกระทบต่อสุขภาพ - อ่อนเพลีย วิงเวียน คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ ปวดเมื่อย ตามตัวจากการสัมผัสความร้อน หรือออกกำลังกายหรือทำงานใช้ แรงงานท่ามกลางอากาศที่ร้อน
2.ระดับเตือนภัย (Alert) ดัชนีความร้อน 32-41 องศาเซลเซียส
ผลกระทบต่อสุขภาพ - เกิดอาการตะคริวจากความร้อนและอาจเกิดอาการเพลียแดด (Heat Exhaustion) หากสัมผัสความร้อนเป็นเวลานาน
3.ระดับอันตราย (Warning) ดัชนีความร้อน 41 - 54 องศาเซลเซียส
ผลกระทบต่อสุขภาพ - มีอาการตะคริวที่น่อง ต้นขา หน้าท้อง หรือไหล่ ทำให้ปวดเกร็ง มีอาการเพลียแดด และอาจเกิดภาวะลมแดด (Heat stroke) ได้ หากสัมผัสความร้อนเป็นเวลานาน
4.ระดับอันตรายมาก (Danger) ดัชนีความร้อนมากกว่า 54 องศาเซลเซียส
ผลกระทบต่อสุขภาพ - เกิดภาวะลมแดด (Heat stroke)
สำหรับคำแนะนำสุขภาพ สังเกตอาการตนเอง โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง ควรลดกิจกรรมกลางแจ้ง หากจำเป็นควรสวมหมวก แว่นกันแดด สวมเสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี หากทำงานกลางแจ้งควรทำงานเป็นกลุ่ม