"น้องพลทหารยิงเพียงนัดเดียว ขณะที่เขาทำท่าขว้าง ถ้าเป็นผม อาจกดออโต้ได้ เขาตั้งใจทำงานต้องให้กำลังใจเขา ยิงนัดเดียวก็สมเหตุสมผล ยิงตรงแขน แต่กระสุนชิงไปโดนจุดสำคัญ อันนี้ก็เป็นบุญของน้องเขา มีเพียงแค่นี้" 23 มีนาคม 2560
พล.ท.วิจักขฐ์ สิริบรรสพ แม่ทัพภาพที่ 3 (ในขณะนั้น) กล่าวภายหลังได้ดูกล้องวงจรปิด เหตุการณ์วิสามัญฆาตกรรม "ชัยภูมิ ป่าแส" บริเวณด่านตรวจบ้านรินหลวง ต.เมืองนะ อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่ เมื่อวันที่ 17 มีนาคม 2560
คดีนี้ "นางนาปอย ป่าแส" แม่ของ "ชัยภูมิ ป่าแส" ต่อสู้ทวงความยุติธรรมให้กับลูกชายมานานกว่า 6 ปี กระทั่งล่าสุด 16 พฤศจิกายน 2566 ศาลฎีกาพิพากษากลับ ศาลอุทธรณ์และศาลชั้นต้น ให้กองทัพบก ชดใช้เงินแก่แม่ผู้เสียชีวิต 2 ล้าน พร้อมดอกเบี้ย
ทำไมศาลฎีกาสั่งให้กองทัพบกชดใช้?
- ศาลฎีกาเห็นว่า พยานหลักฐานของจำเลย ไม่มีน้ำหนักมากเพียงพอ ที่ศาลฎีกาจะเชื่อถือได้มากกว่า พยานหลักฐานของโจทก์ ข้อเท็จจริงจึงรับฟังไม่ได้ว่า "พลทหาร ส." ใช้ปืนเอ็ม 16 ยิงผู้ตายเพื่อป้องกันตัวตามที่จำเลยกล่าวอ้าง
- ข้อเท็จจริงได้ความจากคำเบิกความ ของผู้รับมอบอำนาจโจทก์ ในชั้นไต่สวนชันสูตรพลิกศพผู้ตาย น่าเชื่อว่า "พลทหาร ส." ใช้ปืนยิงเพื่อสกัด ไม่ให้ผู้ตายวิ่งหลบหนี โดยไม่ได้มีเจตนาประสงค์ต่อชีวิตของผู้ตาย แต่ "พลทหาร ส." นำอาวุธปืนเอ็ม 16 ซึ่งเป็นอาวุธสงคราม มีอนุภาพร้ายแรง ใช้ปืนสกัดผู้ตายที่กำลังวิ่งหลบหนี ถือเป็นการกระทำโดยประมาท อันเป็นการละเมิดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
- จำเลยซึ่งเป็นหน่วยงานของรัฐ ย่อมต้องรับผิดต่อโจทก์ ในผลแห่งการละเมิดของเจ้าหน้าที่ของตน ได้กระทำในการปฏิบัติหน้าที่ ที่ศาลอุทธรณ์วินิจฉัยปัญหาข้อนี้มานั้น ศาลฎีกาไม่เห็นพ้องด้วย และเห็นพ้องด้วยกับฎีกาของโจทก์เพียงบางส่วน
- ส่วนค่าอุปการะเลี้ยงดู เมื่อพิเคราะห์ความสามารถ ผู้ตายทำกิจกรรมต่างๆ มีรายได้ช่วยอุปการะเลี้ยงดูโจทก์ และมีผลการเรียนระดับดีมาก น่าเชื่อว่าหากยังมีชีวิต จะสามารถสำเร็จการศึกษาไม่ต่ำกว่าระดับปริญญาตรี จำนวนเงินค่าขาดการไร้อุปการะที่โจทก์ขอมาจึงเป็นจำนวนที่เหมาะสมตามพฤติการณ์ และความร้ายแรงแห่งการละเมิดแล้ว
- ศาลฎีกาพิพากษากลับ ศาลอุทธรณ์และศาลชั้นต้น ให้กองทัพบกชดใช้ค่าเสียหายแก่ครอบครัว "ชัยภูมิ ป่าแส" 2,072,400 บาท เป็นค่าปลงศพ 120,000 บาท, ค่าอุปการะแม่ 1,952,400 บาท และค่าทนายความ 50,000 บาท
"ชัยภูมิ ป่าแส" เป็นใคร?
- "ชัยภูมิ ป่าแส" หรือจะอุ๊ อายุ 17 ปี เป็นนักเรียนชั้น ม.4 โรงเรียนเชียงดาววิทยาคม อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่
- นักกิจกรรมเยาวชนสิทธิมนุษยชน "ชาวลาหู่" จากประเทศไทย เพื่อส่งเสริมสิทธิความชอบธรรมของชนกลุ่มน้อยภายในสังคม
- มีความสามารถเรื่องแต่งเพลง ร้องเพลง และร่วมกับ "กลุ่มรักษ์ลาหู่" ทำหนังสั้นจนได้รับรางวัล จากเทศกาลภาพยนตร์สั้นและวิดีโอครั้งที่ 16 ของมูลนิธิหนังไทย เมื่อปี 2555
- "ชัยภูมิ" มีความฝันคือต้องการนำเด็กๆ ที่ติดยาออกจากยาเสพติด ต้องการให้เด็กที่ไม่ได้เรียนหนังสือมีการศึกษา ต้องการให้เด็กได้ร่วมทำกิจกรรมมีพื้นที่ในการสร้างสรรค์ผลงาน
- นักกิจกรรมต่อต้านยาเสพติด ที่ถูกทหารวิสามัญเสียชีวิต ข้อหาครอบครองและจำหน่ายยาเสพติด 2,800 เม็ด ซุกซ่อนอยู่ในที่กรองอากาศ รถเก๋งฮอนด้าแจ๊ส โดยทหารอ้างว่า "ชัยภูมิ" ต่อสู้ขัดขืน และจะขว้างระเบิดใส่เจ้าหน้าที่
คดีนี้สำคัญอย่างไร?
- การสังหาร "ชัยภูมิ ป่าแส" ก่อให้เกิดเป็นเสียงวิพากษ์วิจารณ์อย่างกว้างขวาง เนื่องจากมีพยานให้ข้อมูลว่า "ชัยภูมิ" ไม่มีอาวุธ ตรงกันข้ามกลับถูกเจ้าหน้าที่ใช้กำลังประทุษร้าย และถูกยิงเสียชีวิตคาที่ คดีนี้มีการแต่งตั้งทนายขึ้นมาเพื่อติดตามตรวจสอบทางคดี เพื่อให้ทราบข้อเท็จจริงว่า เจ้าหน้าที่อาจกระทำเกินกว่าเหตุ รวมไปถึงมีการตั้งคำถามว่า "ชัยภูมิ" อาจถูกยัดยา และ "ชัยภูมิ" มีระเบิดจริงหรือไม่?
- แม้ว่าหลังเกิดเหตุเพียง 1 สัปดาห์ กองทัพบกจะออกมายืนยันว่า มีพยานหลักฐานจากวงจรปิดในที่เกิดเหตุ แต่กลับไม่มีการนำมาเผยแพร่ต่อสาธารณะ กระทั่ง 6 สิงหาคม 2561 สำนักงานเลขานุการกองทัพบก ได้ส่งหนังสือถึง นายรัษฎา มนูรัษฎา อุปนายกสมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชน และหนึ่งในทนายความคดีวิสามัญฆาตกรรม "ชัยภูมิ ป่าแส"
- มีใจความสำคัญว่า เจ้าหน้าที่ทำสำเนาไฟล์ข้อมูลในช่วงวันที่ 17 มีนาคม 2560 ห้วงเวลา 10.00-10.10 น. เพื่อเปิดดู แต่ก็ไม่พบภาพข้อมูลใดๆ จึงไม่ได้เก็บสำเนาไฟล์ดังกล่าว เพราะไม่มีข้อมูลใดๆ ซึ่งเป็นข้อมูลที่ขัดแย้งกับคำสัมภาษณ์ของผู้ทำกองทัพก่อนหน้านี้
คดีนี้จะส่งผลกับกองทัพอย่างไร?
- จากคำพิพากษาศาลฎีกา นอกจากจะชี้ให้เห็นว่า กองทัพบก ต้องรับผิดชอบและเยียวยา ในผลแห่งการละเมิดของเจ้าหน้าที่ของตน ยังเป็นการสร้างบรรทัดฐานคดีอื่นๆ ที่มีความใกล้เคียงกัน และสร้างความหวังให้กับญาติผู้เสียชีวิตหลายคดีที่ถูกกระทำโดยเจ้าหน้าที่ของกองทัพ เช่น คดี "พลทหารวิเชียร เผือกสม" ซึ่งถูกกระทำการละเมิดซ้อมทรมาน เป็นเหตุให้ถึงแก่ความตาย ที่ค่ายกรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ อ.เจาะไอร้อง จ.นราธิวาส เมื่อปี 2554
"เนชั่นออนไลน์" ชวนจับตาคำพิพากษาของศาลทหาร ในวันที่ 24 พฤศจิกายน นี้ ว่า ครอบครัวของ "พลทหารวิเชียร" จะได้รับความยุติธรรมและได้รับการเยียวยาอย่างไร
ขอบคุณข้อมูล