เป็นไปได้-เกิดยาก! โหวตหนุนนายกฯแต่ไม่ร่วมรัฐบาล

17 พฤษภาคม 2566 "ศ.ดร.ไชยันต์ ไชยพร" อาจารย์ประจำภาควิชาการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เปิดเผยกับ "เนชั่นทีวี" ต่อกรณีที่การเรียกร้องไปยังพรรคที่ไม่ได้ถูกทาบทามเข้าร่วมรัฐบาล ให้โหวตสนับสนุน "นายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์" หัวหน้าพรรคก้าวไกล เป็นนายกรัฐมนตรี เพื่อให้ได้เสียงเกิน 376 เสียง ในการปิดสวิตช์ ส.ว. นั้น ถือเป็นเรื่องที่ทำได้ และไม่ผิดหลักการระบอบประชาธิปไตยแบบรัฐสภา



อย่างไรก็ตาม เหตุการณ์ลักษณะนี้เคยเกิดขึ้นในสหราชอาณาจักร ซึ่งถือเป็นประเทศต้นแบบประชาธิปไตย แม้จะไม่มีรัฐธรรมนูญเป็นลายลักษณ์อักษร ซึ่งการโหวตเลือกนายกฯ มี 2 แบบ คือ

1.โหวตสนับสนุนให้เป็นนายกฯ แล้วพรรคการเมืองที่สนับสนุนทั้งหมดเข้าร่วมรัฐบาล

2.โหวตสนับสนุนให้เป็นนายกฯ แล้วบางพรรคการเมือง ไม่ได้เข้าร่วมรัฐบาล แต่หลังจากนั้น เมื่อมีการฟอร์มรัฐบาลแล้ว รัฐบาลเสนอกฎหมายอะไร พรรคที่ไม่ได้โหวตสนับสนุนรัฐบาล ก็สามารถโหวตคัดค้านหรือตีตกร่างกฎหมายได้ ถือว่าเป็นการ "ตกลงกันเป็นครั้งๆ ไป"

ส่วนเรื่องลักษณะนี้จะเกิดขึ้นในประเทศไทยหรือไม่ เพราะเหมือนเป็นการ "โหวตให้ฟรีๆ" นั้น ซึ่งยอมรับว่า น่าจะยาก เพราะประเพณีการเมืองอาจแตกต่างกัน แต่ยืนยันว่าเรื่องแบบนี้ไม่ผิดหลักการ สามารถทำได้ แต่ก็ต้องเข้าใจด้วยว่า การที่จะให้พรรคการเมือง เช่น ภูมิใจไทย หรือชาติไทยพัฒนา ไปร่วมโหวตให้นายพิธา เป็นเรื่องยาก

"เนื่องจากนโยบายที่หาเสียงไว้กับประชาชน ซึ่งบางนโยบายแตกต่างอย่างสิ้นเชิงกับนโยบายของพรรคก้าวไกล เช่น การแก้ไขหรือยกเลิกประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 เพราะทั้งพรรคภูมิใจไทยและชาติไทยพัฒนา ประกาศไม่แตะมาตรา 112 อย่าว่าแต่จะแก้ไข ฉะนั้น หากพรรคเหล่านี้โหวตสนับสนุนนายพิธา ก็เท่ากับว่าโกหกประชาชนที่เลือกตัวเองมา" ศ.ดร.ไชยันต์ ระบุ

สำหรับกรณีที่มีการอ้างเหตุผลเรื่องประชาธิปไตย ฉันทามติของประชาชน และปิดสวิตช์ ส.ว.นั้น ย้ำว่า ก็สามารถอ้างเหตุผลนี้ได้ แต่พรรคก้าวไกลก็อาจจะต้องไปปรับท่าทีเกี่ยวกับนโยบายที่ขัดแย้งกัน เช่น จะยังไม่เร่งผลักดันเวลานี้ แต่หากเป็นเช่นนั้น ก็เท่ากับพรรคก้าวไกล โกหกมวลชนฝ่ายตัวเองอีก เรื่องแบบนี้จึงอาจติดล็อกได้เหมือนกัน