
10 ธันวาคม 2568 จากสถานการณ์สู้รบชายแดนไทย-กัมพูชา ต่อเนื่องจากบ่ายวันที่ 7 ธันวาคม 2568 มาถึงวันนี้(10ธ.ค.68) มีการตั้งข้อสังเกตและความห่วงใยจากฝ่ายนักวิชาการ ถึงรัฐบาลและกองทัพ เพื่อไม่ให้รัฐบาลและกองทัพเพลี่ยงพล้ำ
โดย ศาสตราจารย์กิตติคุณ ดร.สุรชาติ บำรุงสุข นักวิชาการด้านความมั่นคงชื่อดัง เตือนท่าทีของกองทัพ และรัฐบาล ทั้งการจะใช้อำนาจทางทหารทำให้กัมพูชาสิ้นสภาพภัยคุกคาม และการเมินเฉยต่อการเรียกร้องของสหรัฐฯ และอาเซียน ให้ไทยกลับสู่โต๊ะเจรจา โดยมองว่า ท่าทีแบบนี้ไม่ดีกับไทยในระยะยาว
- แนวทางแก้ไขปัญหาตามแนวคิดของไทย คือ “ใช้กลไกทวิภาคี” ไม่เป็นจริงอีกต่อไป เพราะมีความเป็น “พหุภาคี” มากขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากในระยะต่อไปจะมีฝ่ายที่สามเข้าแทรกแซง รวมถึงชาติมหาอำนาจ เนื่องจากไทยไม่เหลือช่องทางทวิภาคี
- มีคำถามว่า การใช้พลังอำนาจทางทหารของไทยจะเป็นมาตรการในการเอาชนะกัมพูชาได้ทั้งหมดจริงหรือไม่ เพราะกัมพูชามีพัฒนาการทางทหารในระดับหนึ่ง ไม่ใช่กัมพูชาในอดีตของสงครามในปี 2554
- ต้องทำความเข้าใจว่า ต่อให้กัมพูชารบแพ้ ก็อาจไม่มีนัยว่า กัมพูชาต้องยอมแพ้ไทย และไทยไม่ได้มีสถานะเหมือนรัสเซีย หรืออิสราเอล ที่สำคัญถ้าไทยไม่สามารถบังคับกัมพูชาให้ยอมแพ้ทั้งหมดได้ ผู้เกี่ยวข้องและผู้มีอำนาจก็จะต้องตอบให้ได้ว่า อะไรคือวัตถุประสงค์ของการใช้กำลัง หรืออะไรคือผลตอบแทนทางด้านนโยบายของการใช้กำลัง
- การจะเอาชนะกัมพูชาให้ได้ อาจต้องตอบให้ได้ว่า อะไรคือ “อำนาจบังคับ” ที่ไทยมี เพื่อใช้กดดันกัมพูชาให้ยอมเรา แล้วเรามีจริงหรือไม่ เพราะหากสำรวจ 4 เครื่องมือหลัก คือ การเมือง , การทูต , เศรษฐกิจ , การทหาร และ ข่าวสาร จะพบว่า ไทยมีอำนาจที่จะใช้กดดันกัมพูชาคือ อำนาจทางทหารเท่านั้น แต่อำนาจส่วนอื่น กัมพูชาสามารถใช้ตอบโต้กับไทยได้ทั้งในทางการทูตและเวทีข่าวสารโลก
- เวทีที่น่ากังวลสำหรับไทยคือ เวทีการประชุม UNSC หรือเวทีการประชุมสมัชชาความมั่นคงของสหประชาชาติ ฉะนั้นผู้นำไทยไม่ควรแสดงท่าทีในแบบตัดเยื่อใยกับทั้งสหรัฐฯ และอาเซียน เพราะไทยไม่สามารถดำเนินนโยบายด้วยทิศทางในแบบปฏิเสธโลก
- ที่สำคัญไทยไม่แคร์กับเรื่องภาษีของประธานาธิบดีทรัมป์ ไม่ได้ เพราะตลาดสินค้าไทยในสหรัฐฯ มีความสำคัญ
- ถึงที่สุดแล้วผู้นำไทยอาจต้องตระหนักว่า การเล่นกับกระแสชาตินิยม และเสนานิยม มีความเสี่ยงสูงมาก เพราะเป็นผลประโยชน์แห่งชาติระยะสั้น ไม่ตอบสนองต่อผลประโยชน์ที่แท้จริง แม้อาจช่วยแก้วิกฤติเฉพาะหน้าของรัฐบาลได้บ้าง แต่อาจเป็นเพียงภาวะชั่วคราว
เนื่องจากสุดท้ายแล้ว ทั้ง 2 ประเทศต้องอยู่ด้วยกันบนที่ตั้งทางภูมิรัฐศาสตร์แห่งนี้ ไม่มีใครหนีจากใครได้ในทางภูมิศาสตร์