สาธิต เผย ไพรมารี่โหวต ต้องถกให้ตกผลึก หวั่นเข้มเกินปฏิบัติไม่ได้

7 เมษายน 2565 นายสาธิต ปิตุเตชะ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข ในฐานะประธานคณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งส.ส. ฉบับที่... พ.ศ... กล่าวก่อนการประชุม กมธ.วิสามัญฯ ว่า วันนี้จะเป็นการพิจารณาเรื่องคุณสมบัติผู้ก่อตั้งพรรคการเมือง ที่ได้มอบหมายให้คณะทำงานไปศึกษาร่วมกัน เนื่องจากมีความคิดเห็นแตกต่างกัน โดยเฉพาะการกำหนดอายุและอาชีพ รวมถึงจำนวนและเงินทุนในการก่อตั้งพรรค ซึ่งบางประเด็นอาจจะแก้ได้ยาก เพราะอยู่ในหลักการที่กำหนดไว้อยู่แล้ว

อาจต้องมีการลงมติในประเด็นที่เห็นต่าง ที่สามารถแก้ได้และอยู่ในหลักการ ทำให้วันนี้ต้องพิจารณา เนื่องจากคณะทำงานโดย นายนิกร จำนง ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคชาติไทยพัฒนา ในฐานะเลขานุการกมธ.วิสามัญฯ ก็ไปทำมาจบหมดแล้ว เพียงแต่รอ นายอนันต์ ผลอำนวย ส.ส.กำแพงเพชร พรรคพลังประชารัฐ และรองประธานกมธ.วิสามัญฯ ที่เป็นเจ้าของร่างพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญ ว่าด้วยพรรคการเมือง มาร่วมประชุมด้วย วันนี้จะพูดคุยให้จบแล้วลงมติ เพื่อเดินหน้าต่อไป

นอกจากนี้ ที่ประชุมยังได้มีมติกำหนดเพิ่มเวลาการประชุมจากเดิม 09.30-13.00 น. เป็น 09.30-16.30 น. โดยจะเริ่มหลังเทศกาลสงกรานต์เป็นต้นไป เนื่องจากที่ผ่านมาหยุดการประชุมไป 2 สัปดาห์ โดยตั้งเป้าว่าจะต้องพิจารณาให้เสร็จทันกรอบเวลา คือก่อนช่วงเปิดสมัยการประชุมสภาฯสมัยสามัญ ในวันที่ 22 พ.ค.นี้ ดังนั้นจะพยายามเร่งให้เสร็จโดยเร็ว ซึ่งประเด็นสำคัญก็ผ่านไปแล้ว 1 ประเด็นสำหรับกฎหมายเลือกตั้ง เหลืออีกประมาณ 1-2 ประเด็นสำคัญก็จะต้องดำเนินการหาข้อยุติโดยเร็วที่สุด

ส่วนกรณีที่ นพ.ระวี มาศฉมาดล หัวหน้าพรรคพลังธรรมใหม่ เตรียมไปยื่นศาลรัฐธรรมนูญ เพื่อพิจารณาคว่ำการแก้รัฐธรรมนูญให้เป็นบัตรเลือกตั้งสองใบเป็นโมฆะนั้น นายสาธิต เชื่อว่าจะไม่เกิดผลกระทบต่อการพิจารณาของกมธ.วิสามัญฯ ตนเข้าใจและเห็นใจพรรคเล็ก แต่วันนี้สถานการณ์เปลี่ยนไป  นพ.ระวีและพรรคเล็ก คงอยากรักษาสถานภาพของตนเอง ในฐานะที่ต่อสู้และก่อตั้งพรรคเล็กขึ้นมา แต่ตอนนี้เราให้ความสำคัญว่า จะต้องทำให้สถาบันพรรคการเมืองมีความเข้มแข็ง และเป็นที่ยอมรับในวงกว้าง รวมถึงคะแนนที่จะนำมาคำนวณต้องเปลี่ยนแปลงไป ดังนั้นสิ่งที่พรรคเล็กและนพ.ระวี จะใช้สิทธิ์ ตนก็เข้าใจได้ แต่ก็ขึ้นอยู่กับความเห็นของศาลรัฐธรรมนูญ

สำหรับร่างพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง ในเรื่องการจัดทำไพรมารี่โหวต ยังมีข้อถกเถียงกันมาก อาจทำให้ยืดระยะเวลาการพิจารณาออกไปหรือไม่ นายสาธิต กล่าวว่า นี่เป็นประเด็นสำคัญ เพราะการทำไพรมารี่โหวตในหลักรัฐธรรมนูญคือ การใช้คำว่าการมีส่วนร่วมของประชาชน แต่ในแง่การปฏิบัติที่ลงมือทำจริงของแต่ละพรรคการเมืองก็เห็นตรงกันว่ามีปัญหา

ที่สำคัญการมีส่วนร่วมของประชาชนมีหลายมิติ การทำไพรมารี่โหวต ถ้ามันสะท้อนความต้องการของคนในเขตเลือกตั้งนั้นก็จะเป็นการมีส่วนร่วมอย่างแท้จริง แต่ถ้าทำเพื่อให้ครบเงื่อนไขตามกฎหมาย ก็อาจจะไม่เป็นไปตามวัตถุประสงค์ที่เขียนไว้ในรัฐธรรมนูญ ดังนั้นการพิจารณาต้องถกเถียงกันให้ตกผลึก ถ้าเขียนไว้เข้มจนเกินไปและพรรคการเมืองไปทำไม่ได้ ก็จะเป็นช่องว่างทำให้พรรคการเมืองมีความหมิ่นเหม่ว่าทำไม่ครบเงื่อนไข และเกิดข้อบกพร่องในการทำผิดกฎหมาย เมื่อเราเขียนกฎหมายแล้วต้องให้เป็นไปตามเจตนารมณ์และทุกฝ่ายปฏิบัติได้จริงไม่เกิดเงื่อนไข

ด้านนายราเมศ  รัตนะเชวง โฆษกพรรคประชาธิปัตย์ ได้กล่าวถึงการพิจารณาของคณะกรรมาธิการวิสามัญ แก้ไขเพิ่มเติม กฎหมายเลือกตั้งและพรรคการเมือง ว่า ในเรื่องของกรอบเวลาไม่มีความกังวลใจ เพราะเชื่อว่าทางกรรมาธิการวิสามัญจะพิจารณาได้ทันอย่างแน่นอน เพราะมีประเด็นที่ถกเถียงเหลืออยู่เพียงไม่กี่ประเด็นเท่านั้น ในส่วนของพรรคให้ความร่วมมือต่อการพิจารณาอย่างเต็มที่ ทั้งในวาระสองและวาระสาม

การพิจารณายึดหลักการสำคัญคือ สร้างความเข้มแข็งให้กับระบบประชาธิปไตยและพรรคการเมือง รวมถึงประชาชน แน่นอนว่าเมื่อยึดหลักการดังกล่าว นักการเมืองหรือพรรคการเมืองอาจไม่ถูกใจทั้งหมด แต่หากคิดถึงประโยชน์ต่อส่วนรวมก็เชื่อว่าทุกพรรคไม่มีปัญหาอย่างแน่นอน

นายราเมศ กล่าวต่อว่า ในส่วนของการทำไพรมารี่โหวต คือการเลือกตั้งขั้นต้นของพรรคการเมือง เหตุผลที่ต้องการให้มีการแก้ไข โดยไม่ต้องถึงขั้นให้สมาชิกลงคะแนนเสียงโหวตกันในแต่ละเขตเลือกตั้ง เพราะหากกำหนดองค์ประชุมห้าสิบคน หนึ่งร้อยคนแล้วแต่กรณี ก็จะไม่ตรงตามเจตนารมณ์ของการให้สมาชิกมีส่วนร่วมอย่างกว้างขวาง การแก้ไขให้มีการรับฟังความคิดเห็นจากสมาชิกอย่างกว้างขวาง โดยไม่จำต้องลงคะแนนก็จะเป็นเรื่องที่ดี เพื่อส่งต่อความเห็นนั้น ประกอบการพิจารณาของคณะกรรมการบริหารพรรค ซึ่งเป็นผู้มีอำนาจหน้าที่ต่อไป

ประเด็นนี้เชื่อว่าไม่น่าจะมีปัญหาอะไร ทุกพรรคน่าจะเห็นพ้องต้องกัน และมั่นใจว่าไม่ขัดต่อรัฐธรรมนูญ เพราะรัฐธรรมนูญกำหนดไว้ชัดให้รับฟังความคิดเห็นจากสมาชิกอย่างกว้างขวาง ในเรื่องการส่งผู้สมัครรับเลือกตั้ง เมื่อการแก้ไขยังคงไว้ซึ่งการรับฟังความคิดเห็นจากสมาชิกพรรคอย่างกว้างขวา งก็ไม่เป็นประเด็นปัญหาแต่อย่างใด

ส่วนกรณีหลักการที่พรรคการเมืองต้องไม่ถูกครอบงำหรือชี้นำด้วยบุคคลภายนอก ในประเด็นนี้ คิดว่า กฎหมายเดิมได้กำหนดไว้ดีแล้ว เป็นไปตามเจตนารมณ์ของการดำเนินกิจกรรมในทางการเมือง ที่ป้องกันการใช้ตัวแทนมาทำพรรคการเมืองเพื่อประโยชน์ของตนและพวกพ้อง และประเด็นนี้ถ้ามีกรณีการร้องเรียนต่อ กกต. ตามกฎหมายปัจจุบันหากมีการแก้ก็อาจจะถูกข้อครหาได้ว่า แก้เพื่อประโยชน์ของใครหรือไม่

นายราเมศ กล่าวตอนท้ายว่า เชื่อมั่น กมธ. จะพิจารณาได้ทันภายในกรอบเวลาและพรรคประชาธิปัตย์พร้อมให้ความร่วมมืออย่างเต็มที่