ยากจะหยั่งรู้ ปูตินคิดบุกยูเครนหรือไม่

ใครก็ตามที่อยากจะรู้จักตัวตนหรือเดาความคิดของผู้ชายที่ชื่อ วลาดิมีร์ ปูติน จำเป็นจะต้องรู้เรื่องราวความเป็นมาของเขาเสียก่อน โดยเฉพาะในคืนวันที่ 5 ธันวาคม 2532 ไม่กี่สัปดาห์หลังการพังทลายของกำแพงเบอร์ลิน พร้อมกับการล่มสลายของการเป็นรัฐภายใต้ปกครองสหภาพโซเวียต ฝูงชนพากันบุกเข้าไปที่กระทรวงความมั่นคงแห่งรัฐ (Stasi) ที่ตั้งของกองบัญชาการของตำรวจลับ ที่เคยเป็นพื้นที่ต้องห้ามในเมืองเดรสเดน และที่สำคัญคือเป็นที่ทำการของหน่วยสืบราชการลับ KGB

ซิกฟรีด แดนแนธ หนึ่งในฝูงชนที่บุกเข้าไปวันนั้น เล่าย้อนอดีตว่า

"การ์ดที่ประตูพากันถอยร่นเข้าไปในอาคาร แต่หลังจากนั้นก็มีเจ้าหน้าที่  KGB คนหนึ่งเดินออกมา เขาเป็นชายร่างเล็กและท่าทางกระสับกระส่าย เขาพูดกับพวกเราว่าอย่าพยายามฝ่าเข้าไปในอาคารเลย สหายของผมมีอาวุธ และพวกเขาได้รับอำนาจให้ใช้อาวุธในกรณีฉุกเฉิน" 

แม้คำพูดของเขาจะทำให้มวลชนล่าถอยออกไป แต่เจ้าหน้าที่ KGB ผู้นี้รู้อยู่แก่ใจว่า สถานการณ์ยังอันตรายเพียงใด เขาจึงโทรศัพท์ติดต่อไปยังกองบัญชาการหน่วยรถถังของกองทัพแดง (Red Army tank unit) เพื่อขอความคุ้มครอง แต่คำตอบที่ได้รับทำให้เขาสิ้นหวังและนำไปสู่ชีวิตที่พลิกผัน... เสียงจากอีกฝั่งบอกว่า "เราไม่สามารถทำอะไรได้ถ้าไม่ได้รับคำสั่งจากมอสโคว์ และมอสโคว์ก็เงียบสนิท" 

วลีที่ว่า "มอสโคว์ก็เงียบสนิท" นี้เอง ได้หลอนเจ้าหน้าที่ผู้นี้นับแต่นั้นมา การเผชิญภาวะเฉียดตายโดยปราศจากความช่วยเหลือในวันนั้น ทำให้เขากลายเป็นผู้นำที่แข็งแกร่งในวันนี้ ในฐานะ ประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน แห่งรัสเซีย 

ณ ตอนนี้ ปูตินกลายเป็นบุคคลที่เต็มไปด้วยเล่ห์เหลี่ยม ซึ่งมันอาจะเป็นส่วนหนึ่งของการฝึกเป็น KGB ...ตอนที่แองกัส ร็อกซ์เบิร์กห์ (Angus Roxburgh) ผู้เขียนหนังสือ "The Strongman Vladimir Putin and the Struggle for Russia" ถามปูตินว่า งานของเขาในฐานะ KGB คืออะไร เขาก็ให้คำตอบที่กำกวมอย่างมากว่า "งานของผมคือการคลุกคลีกับผู้คน" ซึ่งที่จริงแล้วมันน่าจะเป็นการทำให้คนที่อยู่ใกล้ไม่อึดอัดมากกว่า เช่น การที่เขาทำให้ประธานาธิบดีจอร์จ ดับเบิลยู บุช เชื่อสนิทใจว่าเขาเป็นคนที่ไว้ใจได้และสามารถร่วมมือกันได้ 

แม้ผู้คนจะมองปูตินในลักษณะของภาพขาว-ดำ แต่ที่จริงคาแร็คเตอร์ของเขาซับซ้อนกว่านั้น ตอนที่ก้าวขึ้นสู่อำนาจใหม่ ๆ ในช่วงปีแรก ๆ เขาพูดอย่างเปิดเผยต่อบรรดาผู้นำตะวันตกว่า ต้องการฉุดรัสเซียขึ้นมาจากความอ้างว้าง ทั้งยังพูดถึงเรื่องเข้าร่วมเป็นภาคขององค์การสนธิสัญญาป้องกันแอตแลนติกเหนือ (NATO) และสำหรับเขามันคือสัญลักษณ์ ถ้ารัสเซียได้กลับมาเป็นส่วนหนึ่งของตะวันตกอีกครั้ง แต่ตอนนี้เขากลับมองว่าการรับสมาชิกเพิ่มของ NATO เข้าไปถึงพรมแดนรัสเซีย ทำให้รัสเซียมีสภาพเหมือนถูกปิดล้อมโดยทหารของพันธมิตร 

ถ้าไม่ติดเรื่องที่เขาเคยเป็น KGB ชีวิตในเยอรมันตะวันออกของเขาก็เหมือนผู้ชายทั่วไปในยุคนั้น มาตรฐานการครองชีพของเยอรมันตะวันออกสูงกว่าสหภาพโซเวียต วลาดิมีร์ ยูซอลต์เซฟ อดีตสหาย KGB เล่าถึงปูตินว่า เขาใช้เวลาหลายชั่วโมงไปกับแค็ตตาล็อกทางไปรษณีย์ เพื่อดูเทรนด์และแฟชั่นในยุคนั้น ทั้งยังชอบดื่มเบียร์ แต่รูปร่างเขาผอมบาง ไม่เหมือนภาพที่ทำเนียบเครมลินใช้ในการพีอาร์ในปัจจุบัน 

ปูตินมองเยอรมันตะวันออกเป็นแดนสวรรค์ของเขามาตลอด จนกระทั่งไปเจอวันที่ตามหลอกหลอนเขา ตอนที่เผชิญหน้ากับฝูงชนที่เดรสเดนในวันนั้น ก่อนที่สหภาพโซเวียตจะล่มสลายตามในอีก 2 ปีต่อมา (2534) ซึ่งทั้งสองเหตุการณ์ ทำให้เขาปักใจเชื่อว่าเป็นฝีมือของ "ตะวันตก" และนี่อาจเป็นไปได้ที่เขาระคายตาทุกครั้งที่มีการประท้วงของมวลชนในรัสเซีย และโทษว่าเป็นแผนบ่อนทำลายรัสเซียของตะวันตก ยังไม่รวมการประท้วงโค่นอำนาจรัฐบาลในประเทศอดีตสหภาพโซเวียตอื่น ๆ 

และเมื่อยูเครนจะเข้าเป็นภาคีของ NATO ก็ยิ่งทำให้ปูตินรู้สึกเหมือนตะวันตกเข้ามาคุกคามถึงหน้าประตูบ้าน ในเมื่อไม่ชอบก็ย่อมไม่อยากเห็นเป็นธรรมดา ในสมัยของจอร์จ ดับเบิลยู บุช ฝ่ายบริหารของเขามีบุคคลที่เชี่ยวชาญรัสเซียอย่าง คอนโดรีซซา ไรซ์ เธอพูดภาษารัสเซียได้ และแม้จะแข็งกร้าวใส่รัสเซียแต่เธอก็พยายามทำความเข้าใจรัสเซียด้วย และเธอคือคนที่คู่ควรกับกำหนดนโยบายของสหรัฐฯ ต่อรัสเซีย 

แต่ในยุคนี้... รัฐบาลของประธานาธิบดีโจ ไบเดน ไม่มีผู้เชี่ยวชาญรัสเซีย ที่พร้อมจะทำความเข้าใจรัสเซียอย่างไรซ์ ก็คงจะยากที่จะรับมือและเดาใจปูตินว่าคิดอะไรอยู่ จริง ๆ แล้วเขาคิดจะบุกยูเครนหรือไม่ เมื่อใดและอย่างไร!!