ลูกศิษย์พร้อมใจส่งวิญญาณ-บรมครูผู้อนุรักษ์ศิลปะไทลื้อ

วันที่ 7 ตุลาคม 2564 ผู้สื่อข่าวได้รับการประสานจาก นายประเทือง กองมงคล ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอเชียงคำ จ.พะเยา ว่าจะมีการแสดงศิลปวัฒนธรรมของชาวไทลื้อ ณ สุสานวัดพระธาตุสบแวน ต.หย่วน อ.เชียงคำ จ.พะเยา ในพิธี “ตีกลองเบิกฟ้า ขับลื้ออัญเจิญเตวดา สู่สวรรค์” ซึ่งเป็นงานฌาปนกิจ ของพ่อครูทอง พวงมะลิ บรมครูกลองปูจา(บูชา)อายุ 89 ปี เป็นคน อ.เชียงคำโดยกำเนิด ท่านป็นผู้ร่วมก่อตั้งชมรมฆ้อง-กลองวัดพระธาตุสบแวนมาตั้งแต่ ปี 2547 และได้เสียชีวิตด้วยโรคชรา เมื่อวันที่ 5 ตุลาคม 2564 เวลา 05.00 น. ที่ผ่านมา

ประวัติโดยย่อ พ่อครูทอง ได้รับการศึกษาจากวัดพระธาตุสบแวน ซึ่งครั้งนั้นท่านได้ ได้รับถ่ายทอดศิลปะการตีฆ้อง-กลองหลวง จากพระผู้ใหญ่ในวัดพระธาตุสบแวน ด้วยความที่สนใจทางด้านนี้ ประกอบกับเป็นคนที่เฉลียวฉลาด มีไหวพริบดีจึงเรียนรู้ได้อย่างรวดเร็วและจนช่ำชอง ท่านก็สามารถ ตีกลองหลวงได้ทั้ง 5 ท่วงทำนอง ได้แก่ 1.กลองบูจา(บูชา) 2.กลองสะบัดชัย 3.กลองแซะ 4.กลองโมงเซิงและ 5.กลองแอว(กลองยาว) โดยได้เริ่มรับศิษย์รุ่นแรกเมื่อปี พ.ศ.2547 จนมาถึงปัจจุบันท่านมีลูกศิษย์มากกว่า 30 คนที่ได้รับถ่ายทอดโดยตรง

การแสดงในครั้งนี้ประกอบด้วย การตี ฆ้อง-กลอง ฟ้อนดาบ ฟ้อนเจิง ขับลื้อ ซึ่งมีทั้งความอ่อนซ้อย งดงาม ฮึกเฮิมและเร้าใจและหาดูยาก โดยผู้ที่แสดงทั้งหมดเป็นลูกศิษย์ของพ่อครูทอง ซึ่งบางคนอายุเกือบ 70 ปี แต่ละคนแต่งกายด้วยชุดของไทลื้อแบบโบราณอย่างสวยงาม เพื่อให้ท่านได้ดูและฟังเป็นครั้งสุดท้าย การแสดงเหล่านี้ไม่ได้ใช้เพียงงานอวมงคลเท่านั้น ยังมีการแสดงในงานมงคลพิธีต่าง เช่นงานแต่ง งานบวช พิธีต้อนรับแขกบ้านแขกเมือง หรือในสมัยก่อนยังใช้ในการปลุกใจยามออกศึกสงครามอีกด้วย

นายจรัส สมฤทธิ์ อายุ 67 ปี ซึ่งเป็นลูกศิษย์ของพ่อครูทอง กล่าวว่า ตนเองได้รับการถ่ายทอดการตีกลองหลวง เมื่อปี พ.ศ.2547 หรือเมื่อ 16 ปีก่อน โดยมีเพื่อนร่วมการถ่ายทอดอีกกว่า 10 คน ในการสอนของพ่อครูทอง จะสอนแบบตัวต่อตัวโดยไม่หวงวิชา คอยชี้แนะอยู่ตลอดเวลา จนลูกศิษย์เข้าใจและสามารถนำไปถ่ายทอดให้กับลูกศิษย์รุ่นหลังๆได้โดยไม่ผิดเพี้ยน การจากไปของพ่อครูทองนั้น เป็นการสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ของลูกศิษย์ที่รักและศรัทธาในตัวของท่าน ดังนั้นในวันนี้ ลูกศิษย์ที่ได้รับข่าวนี้ ต่างก็พากันมาเคารพร่างอันไร้วิญญาณของท่าน โดยการแสดงศิลบปะวัฒธรรมที่พ่อครูรักและหวงแหนให้ท่านได้ดูและฟังเป็นครั้งสุดท้าย

หลังจากนี้ ทางลูกศิษย์และทางชมรมฆ้องกลองวัดพระธาตุสบแวน จะนำรูปของพ่อครูทอง มาตั้งไว้ยังอาคารของชมรมฆ้อง-กลอง ในวัดพระธาตุสบแวน พร้อมจารึกชื่อให้ท่านว่าเป็น บรมครูฆ้อง-กลองเชียงคำ ทั้งนี้เหล่าลูกศิษย์ทั้งหมดก็จะได้นำวิชา ฆ้อง-กลอง ฟ้อนดาบฟ้อนเจิง ขับลื้อ ถ่ายทอดให้กับผู้ที่สนใจและเยาวชนรุ่นหลังๆต่อไป 

โดย นพพร ทาทาน / พะเยา