ศิลปินต่างชาติงง "รมว.ดิจิทัลฯ" ไม่ขออนุญาตใช้ผลงานภาพกลางสภา

ควันหลงเล็กๆ ภายหลังศึกอภิปรายไม่ไว้วางใจ ที่เพิ่งจบลงไปเมื่อวันที่ 4 ก.ย.ที่ผ่านมา ซึ่งผลโหวตไม่มีอะไรพลิกโผ โดยหนึ่งในไฮโลท์สำคัญ คงเป็นช่วงที่นายชัยวุฒิ ธนาคมานุสรณ์ รมว.ดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอีเอส) ชี้แจงเรื่องมหากาพย์ดาวเทียม เมื่อวันที่ 3 ก.ย.ก่อนลามไปถึงเรื่องอื่น

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ช่วงหนึ่งมีการฉายภาพสไลด์ขึ้นจอในรัฐสภา เป็นภาพโปสเตอร์งานอาร์ตเชิงเสียดสีสังคม เป็นภาพผู้ชายคล้ายหุ่นยนต์หลายตัว สวมเสื้อเชิ๊ตสีส้ม และผูกเนคไท กำลังก้มหน้าเล่นโทรศัพท์มือถือ โดยมีภาพมือปริศนา กำลังหยิบสมองขึ้นมาจากกะโหลก โดยภายในกะโหลกมีตราสัญลักษณ์พรรคการเมืองชื่อดัง

ขณะที่รูปข้างๆ โปสเตอร์ มีภาพการชุมนุมกลุ่ม “ทะลุแก๊ส” ที่บริเวณจุดสามเหลี่ยมดินแดง ในอิริยาบถต่างๆ ประกอบอยู่

โดยนายชัยวุฒิ กล่าวว่า “สถาบันหลักของชาติกำลังถูกบ่อนทำลาย ด้วยการใช้โซเชียลมีเดีย สื่อสารข้อมูลเท็จ บิดเบือน สร้างความเกลียดชังอย่างแพร่หลาย และล้างสมองเยาวชนคนรุ่นใหม่ เพื่อมาเป็นเครื่องมือทางการเมือง”

ภายหลังเสร็จสิ้นศึกซักฟอก ทางเพจเฟซบุ๊ก “คิดอย่าง” โพสต์ตั้งข้อสังเกตถึงภาพโปสเตอร์อาร์ตเชิงเสียดสีสังคมว่า มีการนำภาพของศิลปินต่างชาติมาดัดแปลง โดยไม่มีการขออนุญาตหรือไม่

“ต้นฉบับชื่อ Positive Posters โดย Joey Klarenbeek #ถ้าการเมืองดี เราจะมีรัฐมนตรีดิจิทัลจะรู้จักให้เครดิตผลงานดิจิทัลอาร์ตต้นทางนะครับ แถมดัดแปลงผลงานด้วย มีคนติดต่อไปทางศิลปินแล้วได้คำตอบมาว่า #ไม่มีการขอ และ #ไม่ได้อนุญาติ ให้นำภาพมาใช้ อย่าแปลกใจถ้าประเด็นลิขสิทธิ์กับทรัพย์สินทางปัญญาบ้านเราจะยังไม่ค่อยไปไหน สวดมนต์ไปพลาง”

ล่าสุด “เดอะ เนชั่น” ได้ทำการติดต่อไปยังศิลปินผ่านเพจเฟซบุ๊ก “Joey Klarenbeek Illustration” โดยทางศิลปินยืนยันว่า “ทางเขาไม่ได้รับการติดต่อเพื่อขออนุญาต ได้รับค่าตอบแทน หรือการให้เครดิต” พร้อมกล่าวเสริมอีกว่า “เขาถูกละเมิดลิขสิทธิ์มาบ่อยครั้ง นับตั้งแต่ที่เขาได้วาดภาพชิ้นนี้ เพื่อการกุศลในการประกวดเมื่อหลายปีที่ผ่านมา”

นอกจากนี้ทาง “Joey Klarenbeek” ศิลปินเจ้าของภาพ ยังแชร์ลิงก์ข่าวจาก “เดอะ เนชั่น” พร้อมระบุข้อความทำนองว่า “อยู่ระหว่างคิดว่าจะดำเนินอย่างไร” โดยมีเพื่อนในเฟซบุ๊กเข้ามาให้กำลังใจจำนวนมาก  

ขณะที่นายรณรงค์ แก้วเพชร ทนายความชื่อดัง อธิบายว่า การนำผลงานไปใช้ หากเป็นการใช้แบบ Fair Use ที่ไม่กระทบต่อเจ้าของผลงาน สามารถใช้ได้ ยกเว้นนำไปขาย หรือเผยแพร่มีค่าโฆษณา ตรงนี้ต้องจ่ายค่าตอบแทนแก่เจ้าของผลงานด้วย หรือซื้อลิขสิทธิ์ หรือขอความยินยอมจากเจ้าของผลงานเสียก่อน 

ส่วนกลุ่ม ส.ส.และ ส.ว.มีเอกสิทธิ์ที่จะนำภาพไปใช้อภิปรายต่างๆ เพราะการนำไปใช้อภิปรายในสภา อาจอ้างสิทธิ์ Fair Use ได้ ที่ไม่ได้มีในกฎหมาย แต่เป็นหลักสากล สามารถเอาผลงานมาใช้ได้ โดยไม่เป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ 

ผู้สื่อข่าวรายงานอีกว่า สำหรับโปสเตอร์อาร์ตเสียดสีสังคมที่นายชัยวุฒิ นำมาใช้อภิปราย เป็นภาพที่มีการแชร์ในเพจเฟซบุ๊กเกี่ยวกับการเมืองมาระยะหนึ่งแล้ว แต่ยังไม่แน่ชัดว่า ผู้นำภาพมาดัดแปลงและเผยแพร่นั้น มีการขออนุญาตศิลปินเจ้าของภาพ หรือให้เครดิตหรือไม่