กระทรวงสาธารณสุข ยกระดับ 3 มาตรการป้องกันโควิดในตลาด

24 สิงหาคม 2564 นพ.สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมอนามัย เปิดเผยมาตรการป้องกันการแพร่ระบาดเชื้อโควิด-19ในตลาด ว่า การแพร่ระบาดเชื้อโควิด-19ในตลาด เกิดจากการแพร่ระบาดเป็นกลุ่มก้อน ที่มีคนเป็นจำนวนมาก ใกล้ชิดกัน และทำกิจกรรมร่วมกัน

จากข้อมูลเมื่อวันที่ 1 เมษายน-10สิงหาคมที่ผ่านมา พบผู้ติดเชื้อจำนวน 14,678ราย ในทั้งหมด 132 แห่ง ซึ่งครอบคลุมทั้งหมด 23จังหวัด ทั้งจังหวัดสีแดงเข้ม, สีแดง และสีส้ม เมื่อลงดูรายละเอียด ก็พบอีกว่า ตลาดที่มีการติดเชื้อร้อยละ70 ไม่มีการประเมินตนเอง หากตลาดศึกษาการประเมินตนเองจะลดโอกาสการแพร่ระบาดในพื้นที่นั้น ๆ ได้

การควบคุมโรคแบ่งตลาดออกเป็น 2 ลักษณะ คือ ตลาดที่ยังไม่พบการติดเชื้อ จะต้องมีการปฎิบัติอย่างเคร่งครัดและการเฝ้าระวัง แต่หากตลาดใดพบผู้ติดเชื้อ จะต้องปฎิบัติตามแผนเผชิญเหตุ ทั้งการสอบสวนควบคุมโรค และการจัดการความสะอาด

ทั้งนี้หากบางตลาดพบผู้ติดเชื้อเป็นจำนวนมาก ก็สามารถทำบับเบิ้ลแอนซีล เพื่อป้องกัน หลายครั้งที่ปิดตลาด โดยไม่มีมาตรการรองรับ จะส่งผลให้ผู้ติดเชื้อเกิดการเคลื่อนย้าย กลับไปยังชุมชนที่อยู่อาศัย หรือส่วนอื่น

การเฝ้าระวังเชิงรุกและแผนเผชิญเหตุ จึงจำเป็นที่จะต้องค้นหาผู้ติดเชื้อ เพื่อขึ้นทะเบียนผู้ขาย แรงงาน และการสุ่มมตรวจเชิงรุก หากไม่พบผู้ติดเชื้อ ก็สามารถเฝ้าระวังต่อไป แต่หากพบผู้ติดเชื้อ 1 คน มาตรการจะต้องทำความสะอาดและปิดแผงติดเชื้อนั้นเป็นเวลา 14 วัน แต่หากพบผู้ติดเชื้อมากกว่า 2 แผง และมากกว่า 2 คนขึ้นไปต้องค้นหาผู้ติดเชื้อทั้งตลาด

และหากพบผลผู้ติดเชื้อไม่ถึงร้อยละ10 ก็ควรหยุดทำความสะอาดและปิดตลาดเป็นระยะเวลา 14 วัน หากการค้นหาเชิงรุกพบผู้ติดเชื้อมากกว่าร้อยละ10 จำเป็นต้องปิดตลาด14วัน แต่ต้องมีมาตรการรองรับควบคู่ด้วย กรณีนี้ต้องตรวจค้นรอบตลาด รวมถึงจัดทำคอมมูนิตี้ พิจารณาการฉีดวัคซีนโควิดกับชุมชนรอบตลาด 

นอกจากนี้ อธิบดีกรมอนามัย  ยังระบุอีกว่า ภาพรวมตลาดทั้งหมดจะต้องคำนึงถึงปัจจัยเสี่ยง การดำเนินการเคร่งครัด ชุมชน สถานที่ ประชาชนผู้ใช้บริการ พร้อมทั้งให้ความร่วมมือกับมาตรการ เพื่อไม่ให้เกิดการแพร่ระบาดไปที่อื่น คือการป้องกันคน เน้นกลุ่มเป้าหมาย ผู้ค้า ลูกจ้าง แรงงานที่เดินทางเข้า-ออก ผู้อาศัย ผู้ประกอบธุรกิจอื่นที่อยู่โดยรอบ ผู้ซื้อ ผู้เดินทางเข้าใช้บริการ มาตรการหลัก

รวมทั้งมาตรการเสริม การตรวจATKทุกสัปดาห์ควรมีหลักฐานแสดง รวมถึงหลักฐานการฉีดวัคซีน 2 เข็ม มีหลักฐานแสดง ผู้เข้าตลาดเคยติดเชื้อหรือเป็นผู้สัมผัสเสี่ยงสูง มีหลักฐานแสดงก่อนเข้าว่าแยกกัก , กักกัน ไม่น้อยกว่า 14 วัน เพื่อให้เกิดความมั่นใจ

ส่วนการป้องกันสถานที่ตลาด ดำเนินการดังนี้

1. ประเมินการปฎิบัติตามแนวทางด้วยTSC+ พร้อมปรับปรุง
2. จัดจุดเข้า-ออก ทางเดียวหรือน้อยลง พร้อมตรวจคัดกรองทุกคน
3. จัดคนควบคุมกำกับให้ปฎิบัติตามมาตรการป้องกันDMHTTAโดยเคร่งครัด
4. จัดระบบสุขาภิบาลและอนามัยสิ่งแวดล้อม ไม่แออัด เว้นระยะห่าง มีการระบาดอากาศที่ดีตลอดจนทำความสะอาดฆ่าเชื้อทุกวัน ถ้าเป็นพื้นที่ๆเสี่ยงต้องทำทุก1ชม.
5. จัดระบบเพื่อลดกิจกรรมสัมผัสใกล้ชิด ห้ามรวมกลุ่มพูดคุยหรือมีกิจกรรมเสี่ยง

พร้อมทั้งยกระดับมาตรการเข้มข้นสำหรับตลาด การสุ่มเฝ้าระวังเชิงรุก เน้นตลาดจัดระบบเฝ้าระวังควบคุมโรค 1. เชิงรุก ตรวจคนมากขึ้น การตรวจสิ่งแวดล้อม พื้นผิว ผลิตภัณฑ์ น้ำเสีย 2.มีแผนเผชิญเหตุ พร้อมกำหนดผู้รับผิดชอบและซ้อมแผนเกณฑ์การดำเนิงานอยู่ในแต่ละพื้นที่ 3.จัดเตรียมสถานที่แยกกัก โรงพยาบาลสนามหรือสถานที่แยกกักกัน 4.ประยุกต์ หากตลาดมีความจำเป็น จำกัดบริเวณ14วัน สามารถประยุกต์การเดินทางไป-กลับคนในตลาด เพื่อลดความเสี่ยงไปยังชุมชน

อย่างไรก็ตาม นพ.สุวรรณชัย ยังแนะนำผู้ที่ไปตลาด จุดเสี่ยงมากที่สุด คือ ห้องน้ำในตลาด เนื่องจากมีจุดที่ต้องสัมผัสร่วม ทั้งที่จับประตู ที่กดชักโครก สิ่งที่ต้องพกคือสเปย์แอลกอฮอร์ การสวมหน้ากาก2ชั้น ส่วนอีกจุด คือการซื้อขายวัสดุภาชนะ ที่ใส่ข้าวของ ผ่านมือหลายคน ประชาชนควรต้องวางแผนการซื้อของ เพื่อลดความเสี่ยง

ขณะที่อาหารที่ซื้อที่ตลาด แล้วกลับมาบ้านสิ่งแรกที่ควรทำ คือความสะอาดตัวเราก่อน และจากนั้นให้ใส่หน้ากากอนามัย ก่อนแกะข้าวของตามลักษณะประเภท ทั้งอาหารสด อาหารแห้ง และอาหารสำเร็จรูป จากนั้นให้ทิ้งบรรจุภัณฑ์ และจัดเก็บในภาชนะในครัวเรือน อาหารบางประเภท ปรุงสุกร้อนก่อนรับประทาน

ส่วนสเปย์แอลกอฮอร์ไม่แนะนำให้ฉีดไปที่อาหาร เนื่องจากสเปย์มีสารบางชนิดที่เป็นอันตราย แต่แนะนำให้นำอาหารไปล้างทำความสะอาดก็สามารถฆ่าเชื้อได้ หรือนำอาหารมาปรุงสุก ความร้อนมากกว่า 70 องศา และอุ่นนานมากกว่า 5 นาทีขึ้น เชื้อโควิดก็ตายได้

ส่วนพ่อค้า แม่ค้า หรือคนจ่ายตลาด เราไม่สามารถรู้ได้ว่าผู้ใดติดเชื้อโควิดหรือไม่  อธิบดีกรมอนามัย  ให้ตั้งข้อสังเกตุว่า ผู้ติดเชื้อมากกว่าร้อยละ80 ไม่แสดงอาการ ส่วนหนึ่งมีอาการแต่ไม่มาก อาการคล้ายโรคทางเดินหายใจ เวลาอยู่ในตลาด ให้ถือหลักการว่าไม่ควรใกล้ชิดแม้ว่าเขาอาจจะติดเชื้อหรือไม่ก็ตาม และให้เว้นระยะห่าง สวมหน้ากากอนามัย 2 ชั้น และเมื่อกลับถึงบ้านชำระร่างกายโดยทันที