เปิด 3 เงื่อนแง่ “ยูเอ็นเอสซี” ถกด่วนปมร้อนไทย-กัมพูชา

25 กรกฎาคม 2568 รศ.ดร.ปณิธาน วัฒนายากร ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงและการต่างประเทศ ให้สัมภาษณ์ในรายการพิเศษเกาะติดสถานการณ์การสู้รบไทยกัมพูชา ทาง เนชั่นทีวี โดยอธิบายถึงการประชุมฉุกเฉินของ “ยูเอ็นเอสซี” หรือ คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ซึ่งมีวาระเร่งด่วนเกี่ยวกับกัมพูชาและไทยด้วย 


1.การบรรจุวาระเร่งด่วนของยูเอ็นเอสซี เป็นโอกาสของไทยก็จริง แต่ต้องระมัดระวัง เพราะ…

- กัมพูชาเป็นฝ่ายร้องขอให้เกิดการประชุมฉุกเฉิน และบรรจุเป็นวาระเร่งด่วน

- มีวาระเร่งด่วนอื่นๆ ที่อยู่ในวาระ ซึ่งยูเอ็นเอสซีต้องตัดสินใจอยู่แล้ว เช่น สถานการณ์ในคองโก เฮติ ซีเรีย ทะเลแดง ฯลฯ ฉะนั้นการนำวาระของกัมพูช าไปบรรจุรวมกับวาระอื่นๆ หรือแทรกในวาระด่วนอื่นๆ จึงมีประเด็นที่ต้องระมัดระวัง

- ยูเอ็นเอสซี เป็นคณะกรรมาธิการชุดเดียวของสหประชาชาติ ที่มีอำนาจให้ใช้กำลังทหารเพื่อรักษาสันติภาพได้ จึงมีโอกาสให้ความเห็นทั้งที่เป็นประโยชน์และเป็นโทษก็ได้ กับประเทศคู่ขัดแย้ง

- ยูเอ็นเอสซีอาจให้น้ำหนักกับศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ เพราะเป็นกลไกที่เชื่อมโยงกันอยู่แล้ว ฉะนั้นหากมีการเร่งรัดหรือส่งต่อประเด็นขัดแย้งไปให้ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ หรือ ICJ พิจารณา อาจเข้าทางกัมพูชามากกว่า ไม่เข้าทางไทย 

- สมาชิกถาวร 5 ประเทศ และสมาชิกหมุนเวียนอีก 10 ประเทศของยูเอ็นเอสซี  ก็มีหลายประเทศที่ใกล้ชิดกับกัมพูชามากกว่าไทย

 2.เลขธิการสหประชาชาติ เพิ่งให้ความเห็นในลักษณะที่ว่า เป็นห่วงปัญหาระหว่างไทยกับกัมพูชา อยากให้ 2 ประเทศหาทางยุติปัญหา และนำกลับมาคุยกัน พร้อมกระตุ้นให้ยูเอ็นเอสซีเข้ามาดูแล

ฉะนั้นเมื่อมีการส่งสัญญาณแบบนี้ ไทยจึงต้องรอบคอบเป็นพิเศษ เดินหน้าชี้แจงมิตรประเทศก่อนเริ่มประชุม ให้ข้อมูลเชิงรุก เชิงรับ ที่กัมพูชาละเมิดอธิปไตยของไทย ลอบวางทุ่นระเบิด โจมตีโรงพยาบาล โจมตีเป้าหมายพลเรือน ซึ่งผิดข้อตกลงระหว่างประเทศหลายข้อ โดยข้อมูลเหล่านี้เป็นประโยชน์กับฝ่ายไทย แต่ก็ต้องทำใจว่า มีหลายประเทศที่ตัดสินใจเลือกข้างกัมพูชาอยู่แล้ว และอาจไม่ถูกโน้มน้าวไปตามข้อมูลของไทยก็เป็นได้
 

 3.การต่อสู้ในเวทียูเอ็นเอสซี ยังเป็นเพียงจุดเริ่มต้น ฉะนั้นต้องมีทีมทำข้อมูลต่อเนื่อง ขณะที่กัมพูชามีทีมถาวร ไทยก็ควรต้องมี เพราะแต่ละเดือนจะมีประธานหมุนเวียนจัดประชุม และทำหน้าที่แต่ละเดือน 


 

เจาะ 3 ฉากทัศน์ “ยูเอ็นเอสซี” ข่าวไม่ดี-ไทยมีเสียว
 

สำหรับ “ฉากทัศน์” ที่จะเกิดขึ้นหลังการประชุมยูเอ็นเอสซี อาจารย์ปณิธาน ประมวลมาได้ 3 ฉากทัศน์ กล่าวคือ

1.ถ้ามีการออกเสียงยับยั้ง ไม่ว่าด้วยข้อมติใด จะถือว่าจบประเด็นนี้ไปเลย ซึ่งถือว่าเป็นประโยชน์ที่สุดกับไทย

ที่ผ่านมาไทยเคยประสบความสำเร็จมาแล้ว โดยยูเอ็นเอสซีส่งเรื่องกลับมาที่อาเซียน แล้วประธานอาเซียนในขณะนั้นคือ อินโดนีเซีย ส่งเรื่องกลับให้ไทยกับกัมพูชาเจรจาแบบทวิภาคีเพื่อแก้ไขปัญหา

แต่ความสำเร็จในครั้งนั้น อาจไม่ง่ายสำหรับครั้งนี้ เพราะคราวที่แล้วผู้แทนถาวรของไทยประจำยูเอ็นเข้มแข็ง ขณะที่สหรัฐใกล้ชิดไทยมากกว่านี้ 

2.ยูเอ็นเอสซี อาจจะมีความเห็นว่า ต้องแสวงหาข้อเท็จจริงมากขึ้น และส่งคณะผู้แสวงหาข้อเท็จจริงลงพื้นที่ เหมือนพยายามห้ามทัพกลายๆ ถ้ายังไม่หยุดสู้รบกัน

ฉากทัศน์นี้ถือว่าเป็นประโยชน์กับไทย ถ้าเราประกอบทีมที่แข็งแกร่ง และมีข้อมูลมากพอ มีพื้นที่ปลอดภัยให้คณะผู้แสวงหาข้อเท็จจริงเข้าไปสังเกตการณ์ เพราะไทยปฏิบัติตามกติกาสากลมากกว่ากัมพูชา

3.ยูเอ็นเอสซีออกมาตรการบางอย่าง เช่น กดดันไทย แม้ไม่ถึงขั้นประณาม หรือสั่งใช้กองกำลังรักษาสันติภาพ แต่การออกข้อมติที่ไปผูกโยงกับการเร่งรัดให้ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศเข้ามาจัดการ ฉากทัศน์แบบนี้ถือว่าเป็นลบกับไทย