ข้อสังเกตปมไทยกัมพูชาปัจจุบัน อะไรต้องระวัง คนไทยคิดตรงกันไหม?

17 มิถุนายน 2568 ศ.กิตติคุณ ดร.สุรชาติ บำรุงสุข อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้มีการตั้งข้อสังเกตปัญหาระหว่างไทยกัมพูชา ในสถานการณ์ปัจจุบันของทั้งสองประเทศ โดยเฉพาะประเทศไทย ที่นำโดย น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี

โดยมีการยกตัวอย่างออกมาเป็นข้อๆ ดังต่อไป

 

1.การสื่อสารการเมือง ต้องมีทีมประชาสัมพันธ์ ที่เข้มแข็ง องค์ประกอบ คือกองงานโฆษก / โฆษก กต. /โฆษก ทบ. และแถลงการฌ์ต้องออกทันท่วงที ทันสถานการณ์

2.สถานการณ์เริ่มลดระดับลงมากแล้ว นายกฯ ไม่ควรต้องมาโพสต์ออกเอง ให้เป็นหน้าที่ของทีมประชาสัมพันธ์ ในการชี้แจงต่อสังคม เพื่อป้องกันปัญหาและความผิดพลาดทางการเมือง

3.การแถลงของรัฐบาลต้องมีจังหวะเวลา ไม่ใช่ปล่อยเวลานาน จนกลายเป็นเหยื่อของข่าวลือในไทย เพราะ กัมพูชา ออกแถลงการณ์ได้รวดเร็วมาก จนเกิดช่องว่างของการรับรู้ในสังคมไทย

4.สังคมไทยต้องระวังข่าวลือ ข่าวปลอม โดยเฉพาะข่าวที่หวังผลทางการเมืองภายใน ในอีกด้าน ข่าวปล่อย ข่าวลือในฝั่ง กัมพูชา ก็มีไม่น้อย และมีทิศทางแบบปลุกกระแสชาตินิยม

5.รัฐบาลกัมพูชา เปิดเกมรุกด้านข่าวสารตลอด รัฐบาลต้องตระหนักในการรับมือเรื่องนี้ และต้องชี้แจงให้สังคมเข้าใจ

6 รัฐบาลควรให้ กต. จัดให้ทูตประศาสน์อธิบายและชี้แจงเรื่องนี้อย่างเป็นทางการกับสื่อทั้งหมด ไม่ใช่ให้สื่อหรือรายการทีวีเชิญทูตไปออกตามรายการต่างๆ

7.รัฐบาลโดย กต. ควรจัดชี้แจงกับทูตานุทูตต่างชาติ / ทูตทหารในไทย เพื่อให้เข้าใจท่าทีของไทย และรับทราบถึงสถานการณ์อย่างเป็นทางการ

8.สังคมต้องตระหนักว่า การเจรจาเรื่องเส้นเขตแดนเป็นเรื่องที่มีความอึดอัด และต้องการความอดทน และอาจไม่มีอะไรเร็วได้ดังใจ คือ ไม่เคยมีการเจรจาเส้นเขตแดน จบเพียง 1 หรือ 2 ครั้ง และต้องแยกเรื่องประเด็นทางเทคนิคออกจากการเคลื่อนไหวของฝ่ายการเมือง มิฉะนั้น ฝ่ายเทคนิค เช่น JBC จะทำงานไม่ได้เลย

9.คู่พิพาทในเรื่องเส้นเขตแดนมักเรียกร้องที่เป็นการอ้างสิทธิ์ที่มากที่สุด (maximum claim) เสมอ ไม่มีใครยอมอ้างสิทธิ์ที่ต่ำกว่า หรือน้อยกว่าอีกฝ่าย

10.JBC ไม่สามารถทำงานเกินกว่าขอบเขตความรับผิดชอบได้ อะไรที่เกินย่อมไม่อยู่ความรับผิดชอบของกรอบการเจรจา และขอบเขตของ JBC บ่งขัดให้เป็นองค์กรของฝ่ายเทคนิค

11.ปัญหาข้อถกเถียงบางเรื่องเป็นประเด็นด้านเทคนิคและมีความละเมิดอ่อน เช่น มาตราส่วนของแผนที่ เราคิดเองตามใจตัวเองไม่ได้ เพราะกฎหมายระหว่างประเทศจะยอมรับในสนธิสัญญาหรือข้อตกลง หรือแผนที่ปักปันเดิมเท่านั้น เราต้องทำความเข้าใจว่า เอกสารทั้งหมดในเรื่องนี้คือ สัญญาสยาม-ฝรั่งเศส 1893 /1904 / 1907 และแผนที่ปักปัน

12.เรื่องไลน์หลุดเป็นเรื่องที่ รมว.กต. ต้องเคลียร์ในบ้าน และทำความสะอาดระบบสื่อสารของ กต. เอง เพราะปัญหานี้สะท้อนความไม่รับผิดชอบของข้าราชการ กต. ท่านนั้นเอง การอธิบายเรื่องที่เป็นผลประโยชน์ของชาติ แม้จะเป็นในไลน์ของ กต. เองอาจต้องรัดกุมมากกว่านี้

 

ข้อขัดข้อง
 

1.สำหรับปัญหาความกลัวของสังคม "ประศาสน์" ประธาน JBC ฝ่ายไทย ไปทำอะไรเองโดยพลการ หรือไปทำนอกกรอบนั้น เป็นไปไม่ได้เลย เพราะ JBC มี กก.หลายคน ไม่มีใครเสี่ยงถูกฟ้อง และตัวประธาน JBC เอง ก็ไม่สามารถตัดสินใจอะไรเองได้ในที่ประชุม โดยไม่คำนึงถึงหลักผลประโยชน์แห่งชาติ

2.สังคมไทยต้องระมัดระวัง ที่จะไม่ปล่อยให้กระแสชาตินิยม ลากประเทศเข้าสู่สงคราม เช่นในปี 2554 เพราะเราจะถูกบังคับ กดดันจากปัจจัยระหว่างประเทศให้ต้องไปศาลโลก แม้จะท่องกันเป็นสูตรสำเร็จว่า  ไทยไม่รับอำนาจของศาลโลกก็ตาม

3.กระแสชาตินิยมในกัมพูชาแรงมาก และอาจจะแรงกว่าไทย และเป็นปัญหาที่ทางฝั่ง กัมพูชา ต้องเผชิญไม่ต่างกับเรา ต้องระวังที่กระแสนี้ จะไปชนกันในสนามรบ

4.การตั้งศูนย์เฉพาะกิจกัมพูชา ต้องไม่คิดแบบงานราชการ และต้องไม่ใช้โมเดลแบบโควิด เพราะสถานการณ์กัมพูชา กับปัญหาโควิด เป็นคนละแบบ คนละเรื่อง และจะทำให้งานการเมืองของรัฐบาลไม่สำเร็จผลได้จริง

ปัญหาข้อพิพาทนี้จะยังไม่จบลงง่ายๆ และอาจมีกระแสแทรกซ้อนได้ตลอดเวลา โดยเฉพาะในแต่ละประเทศ ต่างมีฝ่ายที่หวังเก็บเกี่ยวผลจากกระแสนี้ ด้วยการนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงรัฐบาลในประเทศทั้ง 2 ไม่ต่างกัน !