
นายชวน หลีกภัย สส.บัญชีรายชื่อ พรรคประชาธิปัตย์ ในฐานะอดีตนายกรัฐมนตรี และอดีตประธานรัฐสภา กล่าวปาฐกถาในหัวข้อ “เมื่อคมมีดโกนโบกสะบัด ปวงประชาต้องร่วมกันขจัดทุรชน” ที่หนังสือพิมพ์แนวหน้าจัดขึ้น ที่โรงละครเคแบงก์สยามพิฆเนศ ศูนย์การค้าสยามสแควร์วัน ในตอนหนึ่งโดยได้ ระบุตอนหนึ่งว่า บ้านเมืองปกครองด้วยรัฐธรรมนูญมา 93 ปี ตามระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข แต่ละฝ่าย โดยเฉพาะฝ่ายบริหาร ฝ่ายนิติบัญญัติ และฝ่ายตุลาการ ต่างมีหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนด ช่วงหลังเกิดองค์กรอิสระขึ้น ก็มีหน้าที่กำหนดไว้ตามกฎหมายโดยเด็ดขาดเช่นกัน ความสำคัญขององค์กรอิสระจึงมีมาก แต่ถ้าบ้านเมืองไม่ได้ไปตามครรลองความชอบธรรม รัฐธรรมนูญปี 2540 ที่ว่าเป็นฉบับที่ดีที่สุด แต่ก็ถูกยึดอำนาจ และล้มไปในปี 2549 ซึ่งถ้าดีจริง เหตุใดจึงล้มไป ดังนั้น กฎหมายดีอย่างเดียวไม่พอ ผู้ใช้ต้องดีด้วย สมัยที่นายทักษิณ ชินวัตร ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ได้ใช้รัฐธรรมนูญ 2540 ต่อจากตนก็มีปัญหา ถูกยึดอำนาจปี 2549 เพราะทุจริตคอร์รับชันรุนแรง มีการแทรกแซงองค์กรอิสระจนปฏิบัติหน้าที่ไม่ได้ มีความแตกแยกสามัคคี และมีพฤติกรรมหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ
นายชวน ยังตั้งข้อสังเกตว่า วันนี้ประเทศมีปัญหาหลายประการ ทั้งองค์กรอิสระ และวุฒิสภา ที่เถียงกันว่า มาโดยชอบหรือไม่ เป็นต้นทุนที่ทำให้คนไม่เชื่อถือประเทศ โดยเฉพาะการแก้ปัญหาแบบเลือกปฏิบัติ เช่น ความไม่เท่าเทียมเหตุชั้น 14 ที่ทำให้นักโทษไม่เท่ากัน จึงต้องฝากความหวังไว้กับหน่วยงาน องค์กร สส. และโดยเฉพาะองค์กรอิสระ ที่ขอช่วยกันเป็น กำลังใจองค์อิสระทั้งหลาย ซึ่งตามรัฐธรรมนูญหมวด 12 องค์กรอิสระ ระบุว่า การปฏิบัติหน้าที่ และการใช้อำนาจตามกฎหมายด้วยความสุจริต เที่ยงธรรม กล้าหาญ และปราศจากอคติทั้งปวง ตามดุลยพินิจ แต่ถ้าองค์กรเหล่านี้กลัว เกรงใจ ได้ผลประโยชน์ไม่ดำเนินการตามหน้าที่ ก็จะล้มเหลว เป็นเรื่องน่าเสียใจ เพราะใช้ภาษีประชาชนจัดตั้งขึ้นมา ตนจึงฝากไปยังองค์กรอิสระทั้งหลาย อย่าลังเลใจ ถ้าเห็นอะไรไม่ถูก อย่าเกรงใจใคร เพราะจะเสียโอกาส และจะจารึกไว้ว่า ในช่วงที่ทำหน้าที่ ใครทำดี หรือไม่ดี
นายชวน ยังมั่นใจว่า ระบอบประชาธิปไตยฯ ไม่ได้ทำให้ประเทศล้าหลัง กฎหมายดี ผู้ใช้ต้องดี ซื่อตรงสุจริต ต้องส่งเสริมคนดีให้ปกครองบ้านเมือง ตามที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงรับสั่ง แต่การเมืองในยุคปัจจุบันต้องใช้เงิน เป็นสส.ต้องใช้เงิน ถ้ารัฐบาลมาจากเสียงข้างมากที่ซื้อเสียง คณะรัฐมนตรีก็ต้องเลี้ยง สส.เป็นที่มาของการทุจริตคอร์รับชันกระจายไปทั่ว ประเทศเสียหายเป็นล้านล้านบาท จากความเลวร้ายของนักการเมืองที่โกงกิน ประชาชนก็ต้องไม่สนับสนุนสิ่งที่ไม่ดีด้วย ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 160 เขียนไว้ว่า ซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ เห็นได้ข่าวว่าจะส่งให้ศาลรัฐธรรมนูญตีความ ถ้าเป็นเช่นนี้ ก็ให้เขาตีความด้วยว่า นายกรัฐมนตรี แปลว่าอะไร
นายชวน ยังกล่าวถึงการเข้าตอบกระทู้ถามของนางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2568 ว่า เป็นเรื่องแปลก เพราะเมื่อนายกรัฐมนตรี เดินทางมาตอบกระทู้ถามเสร็จ กลับมีการปรบมือกันอย่างไม่เคยปรากฎ เหมือนสร้างวีรกรรมว่า มาตอบกระทู้แล้ว ทั้งที่กระทู้ได้มีการเตรียมกันมาแล้ว และจริง ๆ แล้ว เป็นหน้าที่ปกติของการทำงาน ไม่ได้น่ากลัวใด ๆ จะน่ากลัวสำหรับคนโกง ทุจริต ที่กลัวว่า จะถูกซักถาม
ส่วนที่นายวันมูหะมัดนอร์ มะทา ประธานสภาผู้แทนราษฎร ออกมาบอกระบุสมัยประชุมที่ผ่านมา การประชุมสภาฯ องค์ประชุมครบ ไม่ล่มนั้น นายชวน ทราบว่า สาเหตุที่องค์ประชุมไม่ล่ม เพราะพรรคการเมืองบางพรรค มีข้อบังคับให้ปรับเงิน สส.เป็นหมื่น หากไม่มาเป็นองค์ประชุม แต่ล่าสุดเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ที่ผ่านมา องค์ประชุมรัฐสภาล่ม
ทั้งนี้ เมื่อการประชุมคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ที่ผ่านมามีการพิจารณาลับ โดยได้มอบหมายให้นายชูศักดิ์ ศิรินิล รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ทําหนังสือส่งถึงศาลรัฐธรรมนูญ เพื่อขอให้ศาลระบุคำนิยามเรื่อง “ไม่มีความซื่อสัตย์สุจริตที่ประจักษ์” ให้เกิดความชัดเจนเรื่องคุณสมบัติของผู้ที่จะดำรงตำแหน่งรัฐมนตรี และผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองในครั้งไปต่อไป