เปิดข้อมูล"เทือกเขาบรรทัด" หลังคาภาคใต้ แหล่งกบดาน"แป้ง นาโหนด"

15 พฤศจิกายน 2566 จากกรณีนักโทษแหกคุก “แป้ง นาโหนด” หรือ นายเชาวลิต ทองด้วง อายุ 37 ปี นักโทษอุกฉกรรจ์ หลบหนีขณะแกล้งป่วยจาก รพ.มหาราชนครศรีธรรมราช เมื่อคืนวันที่ 22 ต.ค. ที่ผ่านมา ต่อมาตำรวจตามจับกุมลูกน้องที่ช่วยพาหนี พร้อมดำเนินคดีผิดมาตรา 157 กับผู้คุมเรือนจำกลางนครศรีธรรมราช 3 นาย

ตำรวจไล่ล่าอย่างไม่ลดละ ขณะที่กรมราชทัณฑ์ตั้งค่าหัว “เสี่ยแป้ง” สูงถึง 1 ล้านบาท กระทั่งเมื่อวันที่ 8 พ.ย.ที่ผ่านมา สืบทราบพบแหล่งกบดานและเกิดการปะทะ บริเวณเทือกเขาบรรทัด เขตรอยต่อ 3 จังหวัดตรัง-พัทลุง-สตูล แต่ เสี่ยแป้ง ยิงฝ่าวงล้อมหลบหนีไปได้ 

แม้ว่าเจ้าหน้าที่จะระดมกำลังปิดล้อมป่าเทือกเขาบรรทัด ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายในการไล่ล่า “เสี่ยแป้ง” เหตุที่เกิดขึ้นทำให้ชื่อของ “เทือกเขาบรรทัด” ถูกค้นหาเพิ่มขึ้น เนื่องจากหลายคนมักคุ้นเคยกับ “เขาบรรทัด” ตามแนวพรมแดนไทย-กัมพูชา ฝั่งจังหวัดจันทบุรีและตราด เสียมากกว่า

  ทำความรู้จัก “เทือกเขาบรรทัด”  
“เทือกเขาบรรทัด” เป็นเทือกเขาขนาดใหญ่ ถือเป็นหลังคาของภาคใต้ สภาพพื้นที่เทือกเขายาวตามแนวทิศเหนือลงสู่ทิศใต้ เป็นพิกัดแบ่งพื้นที่ระหว่างภาคใต้ฝั่งตะวันออก และ ภาคใต้ฝั่งตะวันตก เป็นป่าอนุรักษ์ผืนใหญ่มีลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน ปัจจุบันอยู่ภายใต้การดูแลของ “เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาบรรทัด” ที่มีเนื้อที่ประมาณ 792,000 ไร่ หรือ 1,267 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 4 จังหวัด ประกอบด้วย

จังหวัดพัทลุง เนื้อที่ประมาณ 265,625 ไร่ หรือประมาณ 425 ตารางกิโลเมตร (25 หมู่บ้าน 8 ตำบล 4 อำเภอ)

• อำเภอศรีนครินทร์ ครอบคลุม หมู่ที่ 1,2,4,5,7 ตำบลบ้านนา และ หมู่ที่ 5,6 ตำบลนำสินธุ์
• อำเภอกงหรา ครอบคลุม หมู่ที่ 1,5,8,9 ตำบลชะรัด หมู่ที่ 1,2,4,7 ตำบลคลองเฉลิม หมู่ที่ 5,7 ตำบลคลองทรายขาว และหมู่ที่ 5,7 ตำบลกงหรา
• อำเภอป่าบอน ครอบคลุม หมู่ที่ 7 ตำบลทุ่งนารี หมู่ที่ 1,6 ตำบลหนองธง

จังหวัดตรัง เนื้อที่ประมาณ 259,375 ไร่ หรือประมาณ 415 ตารางกิโลเมตร (18 หมู่บ้าน 5 ตำบล 3 อำเภอ)

• อำเภอนาโยง ครอบคลุม หมู่ที่ 2,3,4,5,7 ตำบลช่อง
• อำเภอย่านตาขาว ครอบคลุม หมู่ที่ 2,4,8 ตำบลนาชุมเห็ด และ หมู่ที่ 1,4,6 ตำบลโพรงจระเข้
• อำเภอปะเหลียน ครอบคลุม หมู่ที่ 2,4,5,10,11 ตำบลปะเหลียน และ หมู่ที่ 5,6 ตำบลลิพัง

จังหวัดสตูล เนื้อที่ประมาณ 210,000 ไร่หรือประมาณ 336 ตารางกิโลเมตร(8 หมู่บ้าน 6 ตำบล 4 อำเภอ)

• อำเภอทุ่งหว้า ครอบคลุม หมู่ที่ 7,9 ตำบลทุ่งหว้า และ หมู่ที่ 3 ตำบลป่าแก่บ่อหิน
• อำเภอละงู ครอบคลุม หมู่ที่ 4,10 ตำบลน้ำผุด
• อำเภอมะนัง ครอบคลุม หมู่ที่ 5,6 ตำบลปาล์มพัฒนา
• อำเภอควนกาหลง ครอบคลุม หมู่ที่ 8 ตำบลควนกาหลง หมู่ที่ 5,6 ตำบลควนกาหลง หมู่ที่ 5 ตำบลทุ่งนุ้ย 

จังหวัดสงขลา เนื้อที่ประมาณ 56,976 ไร่ หรือประมาณ 91 ตารางกิโลเมตร (5หมู่บ้าน 2 ตำบล 1 อำเภอ)

• อำเภอรัตภูมิ ครอบคลุม หมู่ที่ 8,9 ตำบลท่าชะมวง และ หมู่ที่ 5,6,9 ตำบลเขาพระ

"เทือกเขาบรรทัด" เป็นเทือกเขาที่แบ่งเป็นจังหวัดพัทลุง และ จังหวัดตรัง เป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง ระหว่าง 100-1,350 เมตร และความสูงชันอยู่ระหว่าง 25-30 องศา 

พื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาบรรทัด นอกจากจะเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าจำนวนมาก และยังเป็นแหล่งต้นน้ำสำคัญ จากการสำรวจพบว่ามีน้ำตกในพื้นที่มากกว่า 30 แห่ง 

สำหรับพื้นที่ฝั่งตะวันออกของเทือกเขานี้ ได้แก่ คลองนาท่อม คลองหัวมร คลองท่ามะเดื่อ คลองป่าบอน คลองพรุพ้อ และคลองรัตภูมิ ซึ่งคลองจำนวนหลายสาย จะไหลลงสู่ ทะเลสาบสงขลา 

ขณะที่ฝั่งทิศตะวันตก มีแม่น้ำและลำน้ำอีกหลายสาย ไหลลงสู่ฝั่งทะเลอันดามัน ได้แก่ แม่น้ำตรัง แม่น้ำปะเหลียน คลองลิพัง และคลองละงู 

สภาพป่าของเทือกเขาบรรทัด มี 2 ลักษณะ คือ ป่าดิบชื้นและป่าเขาหินปูน ซึ่งเป็นป่าที่ไม่ผลัดใบ ทั้งนี้ ป่าดงดิบชื้น เป็นป่าที่ขึ้นปกคลุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า พบตั้งแต่บริเวณลำห้วยขึ้นไปจนถึงยอดเขา มีพรรณไม้ขนาดต่างๆ ขึ้นอยู่อย่างหนาแน่น เรือนยอดปกคลุมมากกว่า 80% บริเวณพื้นที่ป่าปกคลุมด้วยอินทรีย์วัตถุ ซึ่งเป็นซากของใบไม้กิ่งไม้เป็นจำนวนมาก 

ขณะที่พื้นที่ ป่าเขาหินปูน เป็นป่าที่ขึ้นอยู่เฉพาะตามภูเขาที่เป็นเขาหินปูนเท่านั้น ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาบรรทัด พบว่า ป่าเขาหินปูนบริเวณหน่วยพิทักษ์ป่าโตนเต๊ะ และบริเวณถ้ำเจ็ดคตใกล้หน่วยพิทักษ์ป่าคีรีวง สภาพป่าเป็นป่าแคระแกร็น ไม้ที่ขึ้นอยู่มีขนาดเล็ก เนื่องจากมีซับหน้าดินน้อยมากชนิดพรรณไม้บริเวณที่ขึ้นถึงนั้นเป็นเนินเขาเตี้ยๆ ไม่สูงชัน มีชั้นหน้าดินค่อนข้างหนาและติดอยู่กับป่าดิบชื้น

แหล่งกบดาน อดีตโจรในตำนานภาคใต้ 
ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของผืนป่า และความยากลำบากในการสัญจรบนเทือกเขาบรรทัด ทำให้ในอดีตเป็นพื้นที่สีแดง "ผู้ใหญ่แจ้ง" อดีตบ้านตระ อ.ปะเหลี่ยน จ.ตรัง เปิดเผยว่า ในอดีตพื้นที่นี้เคยเป็นฐานของคอมมิวนิสต์ เป็นฐานปฏิบัติการศูนย์ชี้นำที่ 842 ผกค. 

นอกจากนี้ บ้านตระ เป็นหมู่บ้านแห่งตำนานลี้ลับ เทือกเขาบรรทัด ยังมี ขุนโจรในตำนานภาคใต้ในอดีต ตั้งแต่ "โจรนายดำหัวแพร" หรือ "โจรมหาจันทร์" อยู่ที่บ้านตระมาก่อน ซึ่งหมู่บ้านบนเทือกเขจาบรรทัดในอดีตถือเป็น หมู่บ้านปิด เป็นหมู่บ้านที่ถูกทอดทิ้งจากเจ้าหน้าที่

ขณะที่ในปัจจุบัน พื้นที่ดังกล่าว ยังเป็นจุดที่กลุ่มผู้ค้ายาเสพติด ใช้เป็นแหล่งหลบซ่อนและกบดานอีกด้วย โดยเฉพาะ เสี่ยแป้ง ซึ่งอดีตเคยเป็นทหารพรานในพื้นที่ ยังพบว่ามีความเกี่ยวพันกับเครือข่ายยาเสพติด ทำให้มีความชำนาญพื้นที่ได้เปรียบเจ้าหน้าที่ตำรวจชุดไล่ล่า
สถานที่ท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ "เทือกเขาบรรทัด"
จากความหลากหลายทางธรรมชาติ และความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ ทำให้เทือกเขาบรรทัดมีท่องเที่ยวเชิงนิเวศ เพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติจำนวนมาก 

ล่าสุดเมื่อมิถุนายนที่ผ่านมา เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาบรรทัด และ ชมรมเดินป่าเขาบรรทัด ได้ร่วมลงนามในพิธีบันทึกข้อตกลงว่าด้วยความร่วมมือการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างยั่งยืน กำหนดแนวทางปฏิบัติในการเดินป่าศึกษาธรรมชาติ ให้เป็นไปตามระเบียบกรมอุทยานแห่งชาติฯ โดยให้ความสกำคัญกับ แหล่งท่องเที่ยวเพื่อศึกษาธรรมชาติในเส้นทางเดิน 2 เส้นทาง คือ 

• 1. เส้นทางศึกษาธรรมชาติเขาเจ็ดยอด
• 2. เส้นทางศึกษาธรรมชาติเขาล้อนลานหินไออุ่น 

นอกจากนี้ยังมีแผนในการเปิดแหล่งท่องเที่ยว เพื่อศึกษาธรรมชาติในเส้นทางเดินป่าศึกษาธรรมชาติในอนาคตเพิ่มเติม ยังมีแหล่งท่องเที่ยวอีกหลายแห่ง ดังนี้

“เขาเจ็ดยอด” หนึ่งในเส้นทางเดินป่าพิชิตขุนเขายอดนิยมของภาคใต้ วันฟ้าเปิดบนเขาเจ็ดยอดจะมองเห็นทะเลทั้งฝั่งอันดามัน และฝั่งอ่าวไทย เส้นทางหลักขึ้นได้ทั้งในจังหวัดตรัง บริเวณน้ำตกหนานต้นตอ อ.ปะเหลียน และพัทลุง บริเวณน้ำตกไพรวัลย์ อ.กงหรา 

“ถ้ำภูผาเพชร” อ.มะนัง จ.สตูล เป็นส่วนหนึ่งของอุทยานธรณีโลกสตูล มีเนื้อที่ประมาณ 50 ไร่ แบ่งเป็นห้องต่างๆกว่า 20 ห้อง แต่เปิดให้เที่ยวชมในบางส่วน เช่น ห้องม่านเพชร ห้องพญานาค  ห้องปะการัง ห้องลานเพลิน

“ภูรุ่งแจ้ง” อ.กงหรา จ.พัทลุง จากพื้นที่สวนยางพารามา กลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยว จุดเช็กอิน จุดชมวิวทะเลหมอก ริมเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาบรรทัดพัทลุงท่ามกลางบรรยากาศธรรมชาติอันสวยงาม

“หมู่บ้านมานิ” เทือกเขาบรรทัดมีชาวพื้นถิ่นอาศัยมายาวนาน ซึ่งหลายคนมักคุ้นเคยกับคำว่า “ซาไก” มากกว่า แต่คำว่า “ซาไก” ที่มีความหมายในภาษามาลายู ว่า “ทาส” จึงถือเป็นคำเรียกที่ไม่ควรใช้

ชาวมานิ อาศัยอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่มย่อยประมาณ 20-30 คน อาศัยอยู่ในบริเวณเทือกเขาบรรทัดที่เชื่อมต่อระหว่างตรัง พัทลุง และสตูล ใกล้เคียงกับที่ แป้ง นาโหนด ปะทะและหลบหนีเจ้าหน้าที่อยู่ในขณะนี้