เปิดคำเสี่ยงทายผ้า และ "พระโค"กินเลี้ยง ในวันพืชมงคล 2566

พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญในสมัยโบราณ คงจะเป็นพิธีที่มีความมุ่งหมายเพื่อบำรุงขวัญและเตือนเกษตรกรให้ปลูกพืชผลโดยเฉพาะการทำนา เพราะข้าวเป็นธัญญาหารหลักสำคัญยิ่งในการดำรงชีวิต  พระมหากษัตริย์หรือประมุขของประเทศจึงเป็นผู้นำลงมือไถนาและหว่านพืชพันธุ์ธัญญาหารเป็นตัวอย่าง เพื่อเตือนราษฎรว่าถึงเวลาทำการเพาะปลูกแล้ว

ต่อมา เมื่อพระมหากษัตริย์หรือประมุขของประเทศมีพระราชภารกิจอื่น  จึงโปรดแต่งตั้งข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ คือ เสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการ ให้ไปปฏิบัติหน้าที่แทนพระองค์ เรียกว่า พระยาแรกนา ทำหน้าที่ไถนาและหว่านธัญพืช พระมเหสีหรือพระชายาที่เคยร่วมไถนาหว่าน ก็เปลี่ยนเป็นท้าวนางในราชสำนัก ออกไปทำหน้าที่หาบกระบุงพันธุ์พืชช่วยพระยาแรกนา เรียกว่า เทพี

พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ มีชนหลายเชื้อชาติที่ปฏิบัติสืบทอดกันมายาวนาน ได้แก่  อินเดีย จีน และกัมพูชา สำหรับประเทศไทยนั้น มีพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ มาตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัยและได้ปฏิบัติสืบต่อมาในสมัยกรุงศรีอยุธยาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์

พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ มีพระราชพิธี 2 พิธีรวมกัน คือ พระราชพิธีพืชมงคล อันเป็นพิธีสงฆ์ ซึ่งจะประกอบพระราชพิธีวันแรกในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในพระบรมมหาราชวัง กับพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ (พิธีไถหว่าน) อันเป็นพิธีพราหมณ์ซึ่งจะประกอบพระราชพิธีในวันรุ่งขึ้น ณ มณฑลพิธีสนามหลวง

สิ่งสำคัญของพระราชพิธีนี้ คือ คำทำนายจากพระโคแรกนาขวัญในพระราชพิธี เพื่อทำนายถึงผลผลิตทางการเกษตรในแต่ละปี โดยพระโคจะถูกคัดเลือกโดยสำนักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ โดยเลือกจากโคที่มีลักษณะดีตามเกณฑ์ที่เหมาะสม นอกจากนี้ยังมีคำเสี่ยงทายเรื่องปริมาณน้ำฝน ที่เสี่ยงทายจากผืนผ้าของพระยาแรกนาด้วย

วันพืชมงคล 2566 พระยาแรกนา ได้เสี่ยงทายหยิบได้ผ้า 5 คืบ พยากรณ์ว่า

“น้ำในปีนี้จะมีปริมาณพอดี ข้าวกล้าในนาจะได้ผลบริบูรณ์ และผลาหาร มังสาหาร จะอุดมสมบูรณ์ดี”

สำหรับคำทำนายจาก "พระโค" ในวันพืชมงคลปี 2566 ทำการเสี่ยงทาย พระโคกินเลี้ยง พระโคกินหญ้าและเหล้า ทำนายได้ดังนี้

• พระโคกินหญ้า ทำนายว่า น้ำท่าจะบริบูรณ์พอสมควร ธัญญาหาร ผลาหาร ภักษาหาร มังสาหารจะอุดมสมบูรณ์
• พระโคกินเหล้า ทำนายว่า การคมนาคมจะสะดวกขึ้น การค้าขาย กับต่างประเทศดีขึ้น ทำให้เศรษฐกิจรุ่งเรือง 

สำหรับ พระโคแรกนา ได้แก่ พระโคพอ และ พระโคเพียง
พระโคพอ

• มีความสูง 165 เซนติเมตร
• ความยาวลำตัว 225 เซนติเมตร
• ความสมบูรณ์รอบอก 214 เซนติเมตร
• อายุ 11 ปี

พระโคเพียง

• มีความสูง 169 เซนติเมตร
• ความยาวลำตัว 238 เซนติเมตร
• ความสมบูรณ์รอบอก 209 เซนติเมตร
• อายุ 11 ปี 

พระโคสำรอง ได้แก่ พระโคเพิ่ม และ พระโคพูล ซึ่งเป็นโคพันธุ์ขาวลำพูน