วันนี้ (24 ก.พ.) ที่รัฐสภา พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคประชาชาติ ผู้เสนอร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง (ฉบับที่) พ.ศ... กล่าวถึง รายละเอียดในร่าง พ.ร.ป.ที่เสนอแก้ไข ในรายการ In side รัฐสภา ทาง “วิทยุรัฐสภา” วันนี้ ว่า พรรคประชาชาติได้รับการสนับสนุนจากเพื่อนสมาชิก ตามกฎระเบียบที่กำหนดให้มีจำนวนสมาชิก 50 ท่านขึ้นไป
ซึ่งที่มาของการเสนอในครั้งนี้ เนื่องจากพรรคประชาชาติได้มีการประชุม และเห็นพ้องกันว่า พ.ร.ป.พรรคการเมือง ที่บังคับใช้อยู่ ณ ปัจจุบันค่อนข้างจะมีปัญหาในทางปฏิบัติมาก เนื่องจากหลังการออก พ.ร.ป.พรรคการเมือง มาแล้ว คสช. ได้มีการออกคำสั่งยกเลิกบางมาตราใน พ.ร.ป.นั้นไป จำนวนถึง 15 มาตรา สุดท้าย พ.ร.ป.พรรคการเมืองปี 60 ในหลายส่วนไม่ได้ถูกนำไปใช้ เป็นการสวนทางกันระหว่างโลก หรือความเชื่อของผู้ร่าง กับโลกแห่งความเป็นจริง
พรรคประชาติให้ความสำคัญกับ พ.ร.ป.พรรคการเมือง อย่างยิ่ง เนื่องจากมองว่า พรรคการเมืองเป็นสถาบันทางการเมืองของประชาชนโดยแท้จริง ประชาชนเองก็มีความเข้าใจว่า พรรคการเมืองเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตเขาเหล่านั้น เพราะฉะนั้นต้องทำให้การเข้าหาพรรคการเมืองนั้นง่าย หากพรรคใดเป็นรัฐบาลจะสามารถนำปัญหาและความต้องการของประชาชนไปปฏิบัติ เพื่อต่อยอดแก้ไข
พ.ต.อ.ทวี กล่าวว่า พ.ร.ป.พรรคการเมือง ปี 2560 เกิดจากการแก้รัฐธรรมนูญที่เดิมใช้ระบบบัตร 2 ใบ ซึ่งท่านอาจารย์วันนอร์ หัวหน้าพรรคและคณะ มองเห็นอุปสรรคของ พ.ร.ป.พรรคการเมืองหลายประการ ส่วนหลักประการแรก คือ กรณีค่าบำรุงสมาชิก การเก็บค่าธรรมเนียม 200 บาท เราคิดว่าค่อนข้างสูงเกินไป ควรลดลงเหลือ 50 บาท รวมถึงเงื่อนไขสิ้นสุดสมาชิกแบบถาวรหากไม่ชำระค่าบำรุงพรรค 2 ปี ส่วนนี้ก็ควรเปลี่ยนแปลงด้วย
อีกประการ คือความไม่สอดคล้องและเป็นอุปสรรคต่อการเปิดโอกาสให้สมาชิกมีส่วนร่วมอย่างกว้างขวาง และไม่ได้กำหนดมาตรการให้สมาชิกดำเนินการโดยอิสระ ซึ่งเป็นหลักการธรรมดาของการปฏิรูปหรือการแก้ไขมาตรา กล่าวคือ ไม่เป็นไปตามเจตนารมณ์ตามรัฐธรรมนูญมาตรา 45 ประเด็นนี้ทางพรรคมองว่า ควรยกเลิก เนื่องจากรัฐธรรมนูญให้กำหนดมาตรการในการดำเนินการของสมาชิกอย่างอิสระ ไม่ถูกครอบงำ แต่ใน พ.ร.ป.พรรคการเมือง ที่มีมาตรการที่ระบุถึงการครอบงำ การควบคุม หรือการชี้นำ กลับไม่ระบุรายละเอียดของมาตรการ มีเพียงคำว่า ”ห้าม” เท่านั้น
พ.ต.อ.ทวี กล่าวว่า เรื่องที่พรรคประชาชาติเสนอให้ยกเลิก ยังมีเรื่อง “ตัวแทนจังหวัด” เนื่องจากรัฐธรรมนูญออกแบบมาเพื่อให้มีพรรคเล็กพรรคน้อยซึ่งมีถึง 81 พรรค และมีจำนวนผู้สมัครเยอะมาก แต่กลับเกิดอุปสรรคในการหาตัวแทนประจำจังหวัด เพราะฉะนั้นจึงเสนอว่าคงไว้เฉพาะ “ตัวแทนแค่ระดับภาค” จึงจะเหมาะสมกว่า
ประการสำคัญที่เป็นกุญแจล็อคสำหรับพรรคการเมืองหลายพรรคคือ การทำ “ไพรมารี่โหวต” หรือการคัดเลือกผู้สมัคร มีบทเรียนให้เห็นก่อนหน้านี้ว่า สุดท้ายมีการออกคำสั่ง คสช.ที่ 13/2561 ให้ยกเว้นไม่นำมาตรา 47 ถึงมาตรา 56 ซึ่งเป็นหมวดไพรมารี่โหวตทั้งหมดมาใช้ ทางพรรคประชาชาติจึงเชื่อว่า ถ้ากฎหมายนั้นสมบูรณ์ และมีที่มาจากการมีส่วนร่วมจริง ๆ สิ่งนี้จะไม่มีทางเกิดขึ้น ทางพรรคจึงเสนอปรับปรุงแก้ไขและยกเลิกส่วนนี้ ซึ่งการปรับปรุงนั้น คล้ายกับการเลือกตั้งครั้งที่ผ่านมา มีคณะกรรมการสรรหา มีคณะกรรมการบริหาร แล้วจึงเข้าที่ประชุมใหญ่ และตัวแทนภาค สิ่งที่จะเป็นผลดีคือ จะไม่เป็นการบีบพรรคเลิกเกินไป
การสำรวจในสถาบันพระปกเกล้าเคยมีรายงาน ว่า ใน 52 ประเทศมีอยู่ 38 ประเทศ ที่ผู้สมัครไม่ต้องสังกัดพรรคการเมือง มีเพียง 14 ประเทศเท่านั้น ซึ่ง 1 ใน 14 ประเทศนั้น คือประเทศไทย
พ.ต.อ.ทวี ทิ้งท้าย เรื่องการเสนอร่างของพรรคฝ่ายค้านว่า “ในหลักการของพรรคฝ่ายค้าน พรรคประชาชาติเราได้เสนอเป็นร่างแรก แต่เป็นหลักการเดียวกันเกือบทั้งหมด คิดว่าร่างทั้งหมดควรถูกรับหลักการไว้ ส่วนจะเอาร่างของใครเป็นหลัก ก็คงจะเป็นฝ่ายรัฐบาลเป็นหลัก หลังจากนั้นควรนำร่างอื่นไปประกอบ ซึ่งสามารถไปคุยกันในวาระ 2 วาระ 3 ได้”