ศูนย์จีโนมฯ ห่วงชุดตรวจบางยี่ห้อ ตรวจจับสายพันธุ์โอไมครอนไม่ได้

28 พฤศจิกายน 2564 ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ (Center for Medical Genomics) คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล เปิดเผยผ่านเฟซบุ๊ก Center for Medical Genomics กรณี PCR ที่ใช้ตรวจไวรัสโคโรนา 2019  ยังสามารถตรวจจับสายพันธุ์ "โอไมครอน (B.1.1.529)" ได้หรือไม่ โดยระบุข้อความว่า

นักวิทยาศาสตร์แอฟริกาได้อัปโหลดรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนม (whole genome sequence) ของไวรัสโคโรนา 2019 จำนวนกว่า 115  ตัวอย่าง ขึ้นบนฐานข้อมูลโควิดโลก "GISAID"  เป็นที่เรียบร้อย  เพื่อให้นักวิจัยทั่วโลกได้นำไปศึกษาวิจัย เพื่อพัฒนาการตรวจวินิจฉัยทางห้องปฏิบัติการ การป้องกัน และรักษา

ทางศูนย์จีโนมทางการแพทย์  รพ. รามาธิบดี ได้ดาวน์โหลดรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนมของ "โอไมครอน" ทั้ง 115 ตัวอย่าง มาทดสอบด้วยวิธีชีวสารสนเทศกับตัวตรวจตาม (PCR primer) ของชุดตรวจ PCR ที่ทาง WHO ให้การรับรอง ผ่านโปรแกรม "Nextclade" (https://clades.nextstrain.org/)

ปรากฏว่าจากการวิเคราะห์ผลบนคอมพิวเตอร์ทั้ง 115 ตัวอย่าง มีแนวโน้มว่าอาจเกิดปัญหาไม่มากก็น้อยกับชุดตรวจ PCR บางยี่ห้อ คืออาจให้ผลบวกน้อยทั้งที่มีเชื้อจำนวนมาก หรือเกิดผลลบปลอม (false negative) ขึ้นได้ เนื่องจากตัวตรวจตาม (PCR Primer) ของยี่ห้อดังกล่าวมีรหัสพันธุ์กรรมของตัวตรวจตาม (PCR Primer) ที่บ่งชี้ว่าอาจตรวจจับกับส่วนจีโนมของสายพันธุ์โอไมครอนได้ไม่ดีหรือจับไม่ได้เลยเนื่องจากไวรัสมีการกลายพันธุ์ไปมาก 

ดังนั้น ศูนย์รับตรวจโควิด-PCR คงต้องระมัดระวังเลือกใช้ชุดตรวจ PCR ที่ผ่านการทดสอบว่าไม่มีปัญหาในการตรวจจับสายพันธุ์โอไมครอน

อย่างไรก็ดี ชุดตรวจ PCR ที่ใช้ตรวจไวรัสโคโรนา 2019 ส่วนใหญ่จะตรวจจีโนม 2-3 ตำแหน่งพร้อมกัน ไม่ได้ตรวจตำแหน่งเดียว หากพลาดไปบางตำแหน่ง ก็ยังมีตำแหน่งอื่นยืนยัน WHO เองก็สนับสนุนให้ปรับวิกฤตให้เป็นโอกาส ดูการผลลบที่ขาดให้ไปบางตำแหน่งบนยีน S ที่สร้างโปรตีนส่วนหนาม  (S dropout) หากพบว่าขาดหายไปให้สงสัยว่าอาจเป็นสายพันธุ์โอไมครอน