
โดยล่าสุด (5 มีนาคม 2550) สำนักนายกรัฐมนตรี ได้ออกประกาศ ถอดถอนสมณศักดิ์ พระธัมมชโย ออกจากสมณศักดิ์ พระเทพญาณมหามุนี (พระไชยบูลย์ สุทธิผล) วัดพระธรรมกาย จังหวัดปทุมธานี ด้วยเป็น ผู้ถูกกล่าวหาในคดีกระทําความผิดข้อหาร่วมกันฟอกเงิน สมคบกันฟอกเงิน และรับของโจรตามที่ ศาลอาญา ได้อนุมัติหมายจับ ที่ ๙๔๒/๒๕๕๙ ลงวันที่ ๑๗ พฤษภาคม ๒๕๕๙ ซึ่งถูกกล่าวหาในคดีอาญาฐานอื่นอีกหลายฐานความผิด ซึ่งอัยการคดีพิเศษ มีความเห็นสั่งฟ้องในบางคดีด้วยแล้ว แต่ พระเทพญาณมหามุนี ไม่ยอมมอบตัวตามหมายเรียก และได้หลบหนีคดีดังกล่าว จึงไม่สมควรดํารงอยู่ในสมณศักดิ์ต่อไป และได้นําความกราบบังคมทูลพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมต่อไปแล้วและบัดนี้ ได้มีพระราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ถอดถอน พระเทพญาณมหามุนี (พระไชยบูลย์ สุทธิผล) ออกจากสมณศักดิ์ ตั้งแต่วันที่ ๔ มีนาคม ๒๕๖๐โดยประกาศ ณ วันที่ ๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ ซึ่งผู้รับสนองพระราชโองการ พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีโดยได้ประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา ฉบับทะเบียนฐานันดร ฯ เล่ม ๑๓๔ ตอน ๘ ข (http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/008/1.PDF)ตามประวัติ พระธัมมชโย มีนามเดิมว่า ไชยบูลย์ สุทธิผล เกิดที่ คุ้งน้ำแม่น้ำเจ้าพระยา ตำบลบ้านแป้ง อำเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี
ในวัยเด็กมักค้นคว้าหาความรู้ด้านธรรมมะ และมักมีคำถามที่เกิดขึ้นในใจ คือ "เราเกิดมาทำไม และอะไรคือเป้าหมายชีวิต" จึงได้แสวงหาคำตอบเรื่อยมา ซึ่งความคิดเกินวัยนี้ ไชยบูลย์ สุทธิผล ได้เขียนไว้ในสมุดบันทึกในวัย 13 ปี ตอนหนึ่งว่า"ถ้าเรามาทางโลก ก็อยากไปให้สูงสุดในทางโลก ถ้าหากว่าอยู่ในทางธรรม ก็อยากจะไปให้สูงที่สุดในทางธรรม และก็จะนำพระพุทธศาสนาไปเผยแผ่ทั่วโลก"และนั่นใครเลยจะคิดว่า ความฝันในวัยเยาว์ของเด็กชายเล็กๆ คนหนึ่ง จะกลับกลายเป็นจริงเพราะสามารถสร้างอาณษจักรความยิ่งใหญ่ของธรรมกาย จนสั่นสะเทือกวงการสงฆ์อยู่ในขณะนี้ ในปี 2506 ขณะที่ ไชยบูลย์ สุทธิผล กำลังศึกษาอยู่ชั้น ม. 8 กำลังเตรียมสอบเข้ามหาวิทยาลัย ได้อ่านพบหนังสือชื่อ "วิปัสสนาบันเทิงสาร" ซึ่งกล่าวถึงเรื่องแม่ชีจันทร์ ขนนกยูง ได้ศึกษาวิชชาธรรมกายมาจากพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) วัดปากน้ำ ภาษีเจริญ จึงได้ไปขอเรียนการปฏิบัติธรรมจาก แม่ชีจันทร์ ขนนกยูง
เมื่อ ไชยบูลย์ สุทธิผล เรียนจบปริญญาตรีสาขาวิชาเศรษฐศาสตร์เกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ไชยบูลย์ สุทธิผล ได้บรรพชาอุปสมบท เมื่อวันที่ 27 สิงหาคม 2512 ณ พัทธสีมาวัดปากน้ำภาษีเจริญ โดยมีพระเทพวรเวที (ปัจจุบันคือ สมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ (ช่วง วรปุญฺโญ) หรือ สมเด็จช่วง เจ้าอาวาสวัดปากน้ำ เป็นพระอุปัชฌาย์ และพระครูพิพัฒน์ธรรมคณี เป็น พระกรรมวาจาจารย์ พระวิเชียรกวี เป็นพระอนุสาวนาจารย์ไชยบูลย์ สุทธิผล ได้รับฉายาทางพระว่า "ธมฺมชโย" แปลว่า "ผู้ชนะโดยธรรม"เมื่อ ไชยบูลย์ สุทธิผล ได้บวชเป็น พระธมฺมชโย หรือ พระธัมมชโย แล้ว ก็เริ่มเดินงานใหญ่ จากก่อสร้าง "ศูนย์ปฏิบัติธรรม พัฒนากลายเป็น "วัด" ก่อตั้ง "มูลนิธิฯ" และขยับขยาย วัดพระธรรมกาย แบบไร้ขีดจำกัด กลายเป็น มหาอาณาจักรมหาธรรมกาย ท่ามกลางข้อสงสัยจากสังคม!
โดยปี 2513 พระธัมมชโย และหมู่คณะ รวมทั้งผู้มีจิตศรัทธา ได้พัฒนาผืนนา 196 ไร่ เป็นสำนักสงฆ์ตามระเบียบการสร้างวัด และให้ชื่อว่า "ศูนย์พุทธจักรปฏิบัติธรรม" ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น "วัดพระธรรมกาย" เมื่อปี 2524ในเอกสารประวัติ พระธัมมชโย ระบุถึงการเริ่มสร้างวัดพระธรรมกายว่า "เงินทุนเริ่มต้นของการสร้างวัดมีอยู่เพียง 3,200 บาท กับที่นา 196 ไร่ ที่ได้รับบริจาคมาจากคุณหญิงประหยัด แพทยพงศาวิสุทธาธิบดี หมู่คณะทุกคน จึงต้องตรากตรำทำงานหนักและดำรงชีวิตอย่างเรียบง่ายยิ่ง มีเพียงน้ำพริกผักจิ้มเป็นอาหารหลัก โดยอาศัยเก็บผักที่ขึ้นอยู่ตามท้องนาบริเวณนั้น แต่ทุกคนก็เต็มเปี่ยมด้วยขวัญและกำลังใจ ทั้งเชื่อมั่นในสิ่งที่ทำว่าจะต้องสำเร็จ แม้ว่าขณะนั้นจะยังมองไม่เห็นทางเลยก็ตาม ปัญหาหนักเรื่องหนึ่ง ก็คือ การจัดหาทุน"ในช่วงปี 2535 วัดพระธรรมกาย ภายใต้การนำของ พระธัมมชโย ได้เริ่มขยายสาขางานของวัดออกไปทั่วไทย และต่างประเทศ โดยในต่างประเทศ ได้สร้างศูนย์ปฏิบัติธรรมแห่งแรกขึ้นที่รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา
ปัจจุบันอาณาจักรธรรมกาย มีวัดศูนย์สาขาในทวีปอเมริกา ทวีปยุโรป ทวีปแอฟริกา โอเชียเนีย และทวีปเอเชีย รวมทั้งวัดสาขาและศูนย์ปฏิบัติธรรมในประเทศไทยกว่า 100 แห่ง!สำหรับ สมณศักดิ์ ของ พระธัมมชโย เจริญรุ่งเรืองขึ้นเป็นลำดับ นับจากได้ขยายอาณาจักรวัดพระธรรมกาย ตามลำดับเช่น -ปี 2534 เป็น พระราชาคณะชั้นสามัญ คือ "พระสุธรรมยานเถร"-ปี 2539 เป็นพระราชาคณะชั้นราช คือ "พระราชภาวนาวิสุทธิ์ อธิมุตธรรมวรากร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี"-และปี 2554 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพ คือ "พระเทพญาณมหามุนี ศรีธรรมโกศล โสภณภาวนานุสิฐ มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี"
และล่าสุด 4 มีนาคม พ.ศ. 2560 โปรดเกล้าฯ ให้ถอดถอนออกจากสมณศักดิ์ เนื่องจาก พระธัมมชโย หลบหนีคดีจากหลายฐานความผิด!โดย พระธัมมชโย ถูกกล่าวหาในคดีกระทําความผิดข้อหาร่วมกันฟอกเงิน สมคบกันฟอกเงิน และรับของโจร ตามหมายศาลอาญา ที่ได้อนุมัติหมายจับ ที่ 942/2559 ลงวันที่ 17 พฤษภาคม 2559 ซึ่ง ถูกกล่าวหาในคดีอาญาฐานอื่นอีกหลายฐานความผิด ซึ่งอัยการคดีพิเศษ มีความเห็นสั่งฟ้องในบางคดีด้วยแล้ว แต่ พระเทพญาณมหามุนี ไม่ยอมมอบตัวตามหมายเรียก และได้หลบหนีคดีดังกล่าว จึงไม่สมควรดํารงอยู่ในสมณศักดิ์!เส้นทางสายพระของ "ธัมมชโย" จึงกล่าวได้ว่า "สูงสุดคืนสู่สามัญ"จากพระชั้นเทพ.. พระเทพญาณมหามุนี ศรีธรรมโกศล โสภณภาวนานุสิฐ มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี ลดระดับลงมาอยู่ที่ พระสามัญธรรมดา ที่ไม่มียศ ตำแหน่ง ในทางพระเป็น "พระธัมมชโย" ที่ขณะนี้หลบหนีคดีจากหลายฐานความผิด! และ ยังล่องหน!