25 พฤษภาคม 2566 ที่ จ.นครราชสีมา เมื่อเวลา 13.00 น. นายรักชาติ กิริวัฒนศักดิ์ ประธานสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) นครราชสีมา ลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมการดำเนิน โครงการขุดแต่งโบราณสถานปราสาทบ้านบุใหญ่ ตามสัญญาที่ 128/2566 พื้นที่หลังโรงเรียนบ้านบุใหญ่ หมู่ 7 ต.สูงเนิน อ.สูงเนิน จ.นครราชสีมา
ที่นายเชต สุขปราการ นักโบราณคดี และทีมงานผู้รับเหมา ของสำนักศิลปากรที่ 10 นครราชสีมา กว่า 10 คน กำลังใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ขุดสกัดชั้นดิน และชั้นหินทีละก้อนอย่างประณีต จากนั้นใช้รถเครนยกก้อนหินทราย ที่เป็นโครงสร้างปราสาท นำออกมาจัดเรียงไว้ด้านนอก เพื่อความสะดวกในการจำแนก และวิเคราะห์ตามหลักวิชาการ
ทั้งนี้ นายรักชาติ ได้ให้ความสนใจการขุดพบ ทับหลัง เหนือกรอบประตูรูปสิงห์ถือพวงมาลัย บริเวณด้านทิศใต้ของตัวปราสาท ลักษณะรูปร่างสี่เหลี่ยมผืนผ้า สภาพค่อนข้างสมบูรณ์ แต่การแกะสลักยังไม่แล้วเสร็จ ซึ่งสังเกตจากลายแกะ ที่ปรากฏไม่ครบองค์ประกอบ และร่องลวดลายตื้นเขิน คล้ายกับอยู่ระหว่างขั้นตอนการเก็บรายละเอียด
นายรักชาติ กล่าวว่า ได้รับแจ้งจาก นายเชต ได้ขุดพบทับหลังเหนือกรอบประตู ทำให้ชาวสูงเนินตื่นเต้นดีใจ เนื่องจากมีสมบัติของชาติเพิ่มมาอีกชิ้น ทำให้ปราสาททรงคุณค่ายิ่งขึ้น ถือเป็นความโชคดี ที่ค้นพบของดีและมีสภาพสมบูรณ์ ตนได้รายงานให้ นางยลดา หวังศุภกิจโกศล นายก อบจ.นครราชสีมา รับทราบ และอยู่ระหว่างจัดสรรงบประมาณท้องถิ่น เข้ามาดูแลอย่างเป็นขั้นเป็นตอน เพื่อนำไปสู่การพิจารณาในการสนับสนุน ให้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมต่อไป
นายเชต นักโบราณคดี รับผิดชอบโครงการ เปิดเผยว่า ปราสาทบ้านบุใหญ่ มีพื้นที่ 1 ไร่ 2 งาน 34 ตารางวา สภาพทั่วไปเป็นเนินเล็ก ๆ มีก้อนหินทรายพังทลาย กระจัดกระจายตามบริเวณโดยรอบ ไม่เหลือรูปทรงของอาคารสถาปัตยกรรม สันนิษฐานจากหลักฐาน คาดเป็นศาสนสถาน ในวัฒนธรรมขอมโบราณ สิ่งก่อสร้างศิลปะขอมแบบ "บาปวน – นครวัด" โครงสร้างใช้หินทรายบริเวณแหล่งหินตัด อ.สีคิ้ว ซึ่งเป็นแหล่งเดียวกันกับ ปราสาทหินพิมาย เป็นวัสดุหลัก
ส่วนใหญ่เป็นหินทรายสีขาว พบทั้งก้อนเรียบ และส่วนที่มีการแกะสลักลวดลายตกแต่ง องค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมบางชิ้น เช่น ชิ้นส่วนฐานบัว กรอบเสาประตู ชิ้นส่วนทับหลังเหนือกรอบประตู ชิ้นส่วนบัวยอดปราสาท ชิ้นส่วนกรอบหน้าบัน ชิ้นส่วนนาคประดับมุม และชิ้นส่วนฐานรองประติมากรรมรูปเคารพ กำหนดอายุเก่าแก่ประมาณ 1 พันปี เทียบเคียงปราสาทเมืองต่ำ จ.บุรีรัมย์ อยู่ราวพุทธศตวรรษที่ 16-18 และก่อนหน้านี้ขุดพบศิวลึงค์ความยาว 30 เซนติเมตร สภาพสมบูรณ์ นำไปเก็บรักษาที่สำนักศิลปากรที่ 10 นครราชสีมา อ.พิมาย