แพทย์เตือน มะเร็งช่องปาก เผยปัจจัยเสี่ยงที่จะเกิด มีอาการต้องรีบพบแพทย์

อีกหนึ่งภัยร้าย ภัยเงียบที่หลายคนไม่คาดคิด ไม่นึกฝัน ทีมข่าวขอหยิบเอาเรื่องนี้ นำมาฝากเป็นเรื่องเร่งด่วนทีเดียว ขอลัดคิวข่าวอื่น นำมาเตือนประชาชน คนไทยกันตรงนี้ เอาใจคนรักสุขภาพและคนที่อาจไมเคยสนใจดูแลสุขภาพปาก

ล่าสุด นายแพทย์สมศักดิ์ อรรฆศิลป์ อธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า มะเร็งช่องปากพบได้บ่อยในคนไทย โดยเฉพาะเพศชาย เป็นอันดับที่ 6 แต่ละปีพบผู้ป่วยรายใหม่เฉลี่ย 3,840 คนต่อปี หรือวันละ 11 คน มะเร็งช่องปาก เกิดขึ้นจากความผิดปกติของการพัฒนา เซลล์ในช่องปาก แม้ว่าจะยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของความผิดปกติดังกล่าว แต่พบว่ามีปัจจัยบางประการที่เพิ่มความเสี่ยงการเกิดมะเร็งช่องปากได้

เช่น การสูบบุหรี่ ดื่มเหล้า การเคี้ยวหมาก การติดเชื้อไวรัส Human papilloma virus (HPV) หรือการมีแผลเรื้อรังในช่องปาก เป็นต้น อาการส่วนใหญ่ของมะเร็งในช่องปากพบได้หลายลักษณะ เช่น การมีฝ้าขาวๆ ที่บริเวณใต้ลิ้น เหงือก พื้นช่องปาก เมื่อมีอาการเรื้อรังเป็นเวลานานรอยฝ้านั้นอาจนูนขึ้นเป็นก้อน

หรือกรณีเกิดแผลจะมีลักษณะคล้ายอาการร้อนในแต่จะมีอาการเรื้อรังมากกว่า 1 เดือน มีเลือดไหลในช่องปากโดยไม่ทราบสาเหตุ มะเร็งของลิ้นหรือลำคอในบางตำแหน่งอาจทำให้เกิดการเจ็บในหูขณะกลืนอาหารได้เนื่องจากมีเส้นประสาทร่วมกัน หากมีอาการผิดปกติดังกล่าวผู้ป่วยควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อการวินิจฉัยและรักษาตั้งแต่ในระยะไม่ลุกลาม

นายแพทย์สกานต์ บุนนาค ผู้อำนวยการสถาบันมะเร็งแห่งชาติ เผยว่า ในการทำการรักษามะเร็งช่องปากขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ระยะของโรคที่แพร่กระจายหรือบริเวณที่เกิดโรคของผู้ป่วย ขนาดของมะเร็ง รวมถึงสุขภาพของผู้ป่วยซึ่งทีมแพทย์จะช่วยวางแผนการรักษาโดยอาจมีการผสมผสานวิธีการรักษาหลายวิธี เช่น การผ่าตัด การทำเคมีบำบัด และรังสีรักษา

อย่างไรก็ตามกระบวนการรักษาโรคสามารถก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้แล้วแต่กรณี ซึ่งภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้ในบางครั้งอาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตของผู้ป่วย เช่น อาการกลืนลำบาก และมีปัญหาในการพูด เป็นต้น

แม้ว่า มะเร็งช่องปาก จะเป็นอีกหนึ่งโรคมะเร็งที่หลายคนกลัว แต่มะเร็งช่องปากก็เป็นมะเร็งที่สามารถป้องกันได้ หรือสามารถตรวจพบได้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรก โดยเริ่มต้นง่าย ๆ จากการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงดังที่กล่าวข้างต้น หมั่นสังเกตอาการผิดปกติ รวมถึงดูแลใส่ใจสุขอนามัยช่องปากและฟันของตนเองเป็นประจำทุกวัน จัดตารางสุขภาพพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพช่องปาก ทุก ๆ 6 เดือน หากพบความผิดปกติในช่องปากอาจตรวจเพิ่มเติมด้วยการเอกซเรย์ การส่องกล้อง และการตรวจยืนยันด้วยการตัดชิ้นเนื้อตรวจพิสูจน์

โรคมะเร็งช่องปาก ติด 1 ใน 10 ของโรคมะเร็งที่คนไทยเป็นมากที่สุด โดยเฉพาะในผู้ชายที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป คนส่วนใหญ่มักจะชะล่าใจเมื่อเกิดแผลในปาก คิดว่ามันเป็นร้อนในปกติ ใคร ๆ ก็เป็นได้ เป็นแป๊บ ๆ เดี๋ยวก็หาย แต่นี่อาจจะเป็นสัญญาณร้ายบางอย่างที่ร่างกายพยายามบอกคุณอยู่ วันนี้ รู้ใจจะมาให้ข้อมูลเกี่ยวกับความร้ายกาจของโรคมะเร็งในช่องปาก สาเหตุเกิดจากอะไรและปัจจัยใดบ้างที่เสี่ยงก่อให้เกิดโรคมะเร็งช่องปาก

เมื่อพูดถึงสุขภาพของช่องปาก ทุกคนมักจะนึกถึงเรื่องของฟันเป็นอันดับแรก และมักจะไม่ค่อยให้ความสำคัญกันอยู่บ่อย ๆ กับการเกิดแผลในช่องปาก เนื่องจาก ช่องปากเป็นทางผ่านสำหรับการรับรสความอร่อยทั้งหลายของอาหารที่เรารับประทาน ไม่ว่าจะเป็นอาหารร้อนจัด เผ็ดจัดหรือแม้กระทั่งแอลกอฮอลล์และบุหรี่ ที่ดูเหมือนว่า “ก็ไม่เห็นจะเป็นอะไรนี่นา” แต่ทราบหรือไม่ว่า ปัจจัยเหล่านี้กำลังทำให้เราตกอยู่ในความเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดโรคมะเร็งในช่องปาก

ทำความรู้จัก "มะเร็งช่องปาก" คืออะไร
มะเร็งในช่องปาก เป็นเนื้อร้ายที่เกิดและพัฒนาขึ้นส่วนใดส่วนหนึ่งที่อยู่ในช่องปาก

มะเร็งในช่องปากนั้นยังรวมไปถึง โรคมะเร็งที่ริมฝีปาก ลิ้น แก้ม เพดานปาก ต่อมทอนซิลและช่องลำคอ ซึ่งโรคมะเร็งที่คอนั้นนับว่าเป็นโรคมะเร็งที่อันตรายมาก หากไม่ได้รับการวินิจฉัยและรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ อาจจะให้เสียชีวิตได้ แน่นอนว่า โรคมะเร็งทุกชนิดหากเราตรวจพบเร็วเท่าไหร่ยิ่งดีต่อการรักษามากเท่านั้น

มะเร็งช่องปากเกิดจากอะไร
ร้อยละ 90 ของสาเหตุหลักของการเกิดโรคมะเร็งช่องปาก คือการสูบบุหรี่และดื่มสุรา รวมไปถึงการรับประทานอาหารที่ร้อนจัดจนทำให้ช่องปากเกิดการระคายเคือง เช่น แผลร้อนในเรื้อรัง ฟันผุ ฟันที่บิ่นแตกแล้วไปบาดเนื้อเยื่อในช่องปาก เมื่อช่องปากเกิดการระคายเคืองอยู่บ่อย ๆ ส่งผลให้เนื้อเยื่อในช่องปากเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม และอาจจะพัฒนาไปเป็นเซลล์มะเร็งได้ในที่สุด

อาการของโรคมะเร็งในช่องปาก
หากเรามีแผลในปากนานเกิน 2 สัปดาห์ ควรตรวจเช็กดูว่ามีอาการอื่น ๆ ที่เป็นสัญญาณเตือนโรคมะเร็งตามมาแบบนี้หรือไม่

• มีฝ้าขาว ๆ เช็ดไม่ออก
• มีรอยโรคสีแดง หรือสีขาวปนแดงในช่องปาก
• มีตุ่มหรือก้อนเนื้อที่โตเร็วและไม่รู้สึกเจ็บ
• มีปัญหาในการเคี้ยวและกลืนอาหาร
• มีเลือดออกผิดปกติที่แผลในปาก
• ขอบลิ้นเป็นไตหรือขอบแผลยกนูน

ถ้าเกิดในช่องปากมีแผลร้อนในก็อย่าเพิ่งตกใจ หากเป็นร้อนในมักจะหายเองภายใน 7-10 วันหรือเร็วกว่านั้น แต่หากแผลร้อนในใหญ่ขึ้นมาหน่อยอาจใช้เวลาประมาณ 2-6 สัปดาห์แล้วก็จะหายไป แต่ถ้าเป็นแล้วไม่หายสักที ควรไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัย

ลักษณะแผลในปากที่ปกติ
แผลในปาก – ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นแผลเล็ก ๆ ในช่องปาก มาจากหลายสาเหตุซึ่งในบางครั้งอาจเกิดจากการกัดไปโดนทำให้เกิดแผลขึ้นในช่องปาก นอนน้อย พักผ่อนไม่เพียงพอ ก็เป็นสาเหตุให้เกิดแผลในช่องปากได้เช่นกัน
มีตุ่มในปาก – ในบางครั้งอาจมีตุ่มน้ำใส ๆ เกิดขึ้นในช่องปาก บริเวณที่ส่วนใหญ่มักตรวจพบได้แก่ ริมฝีปากล่าง กระพุ้งแก้ม เพดานอ่อนในช่องปาก สาเหตุของการเกิดตุ่มน้ำใส ๆ ในช่องปาก อาจมาจากการฉีกขาดของท่อต่อมน้ำลายเล็ก ๆ โดยต่อมน้ำลายเหล่านี้ทำหน้าที่ผลิตน้ำลายส่งมาตามท่อน้ำลาย เพื่อให้ช่องปากมีความชุ่มชื้นตลอดเวลา ซึ่งในบางครั้งเราก็อาจเผลอทำท่อน้ำลายเล็ก ๆ ฉีกขาดได้เช่นกัน

ปัจจัยเสี่ยงในการก่อให้เกิดมะเร็งช่องปาก

• สูบบุหรี่ ซิการ์ หรือไปป์มีโอกาสเป็นมะเร็งในช่องปากมากกว่าผู้ที่ไม่ได้สูบถึง 6 เท่า
• การใช้ Smokeless Tobacco หรือยาสูบไร้ควัน ที่สามารถให้นิโคตินแก่ผู้สูบได้โดยไม่ผ่านการเผาไหม้ หรือคนที่เคี้ยวยาสูบ มีโอกาสเกิดมะเร็งที่แก้ม เหงือก และเยื่อบุริมฝีปากมากกว่าคนที่ไม่ได้ใช้ยาสูบเหล่านี้ถึง 50 เท่า
• ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำและติดต่อกันเป็นเวลานาน ซึ่งโอกาสเกิดมะเร็งช่องปากมีมากกว่าคนที่ไม่ได้ดื่มถึง 6 เท่า และยิ่งดื่มด้วย สูบบุหรี่ไปด้วย โอกาสในการเกิดมะเร็งช่องปากก็จะยิ่งสูงขึ้น
• มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็ง
• โดนแดดมากจนเกินไป ในแดดมีรังสีอัลตร้าไวโอเลตซึ่งสามารถก่อให้เกิดมะเร็งริมฝีปากได้
• เพศชายมีโอกาสเป็นมะเร็งช่องปากมากกว่าในผู้หญิงถึง 2 เท่า ด้วยความที่ผู้ชายอาจชอบการสังสรรมากกว่าผู้หญิง
• การรับประทานอาหารที่ไม่มีคุณภาพ อาจก่อให้เกิดมะเร็งช่องปากได้

มะเร็งช่องปากรักษาหายได้หรือไม่
อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่า หากตรวจพบในระยะแรก ๆ โอกาสการรักษาให้หายนั้นมีอยู่มากกว่าการตรวจเจอในระยะลุกลาม

วิธีการรักษามะเร็งช่องปาก
การรักษาโรคมะเร็งช่องปาก อาจต้องใช้การผ่าตัด ร่วมกับการฉายรังสีหรือทำเคมีบำบัด ทั้งนี้ต้องอยู่ในการวินิจฉัยอาการของแพทย์

การดูแลสุขภาพปากแค่การแปรงฟันอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ ควรต้องพบทันตแพทย์อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง เพื่อตรวจสุขภาพฟันและช่องปาก และลดเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงทั้งหลายที่อาจก่อให้เกิดมะเร็งช่องปาก เพราะโรคที่เกิดกับช่องปาก รบกวนการใช้ชีวิตเป็นอย่างมากเนื่องจากเราต้องใช้ปากในการรับประทานอาหารวันละ 3 เวลาทุกวัน ไม่รวมถึงการพูดคุยกับผู้อื่นซึ่งแทบจะเลี่ยงไม่ได้เลย