ภาพที่บันทึกด้วยโดรนเผยให้เห็นน้ำไหลทะลักผ่านเขื่อนโนวา คาคอฟกา ที่มีบางส่วนแตกในภูมิภาคเคอร์ซอนในวันอังคาร (6 มิถุนายน 2566) และอาคารที่ทางเข้าเขื่อนได้รับความเสียหายอย่างหนัก ประธานาธิบดีโวโลดิมีร์ เซเลนสกี ระบุว่า ทหารรัสเซียก่อเหตุระเบิดจากภายในโครงสร้างของเขื่อนเมื่อเวลา 2.50 น.ตามเวลาท้องถิ่น และกองบัญชาการทหารภาคใต้ของยูเครน กล่าวโทษว่า รัสเซียระเบิดเขื่อนเพื่อขัดขวางไม่ให้ทหารยูเครนข้ามแม่น้ำดนีโปร และอัยการของยูเครน บอกว่า เริ่มมีการสอบสวนอย่างเร่งด่วนต่อเหตุระเบิดเขื่อน ที่เข้าข่ายเป็นอาชญากรรมสงคราม และอาจเป็นอาชญากรรมทำลายล้างผลาญสิ่งแวดล้อม (ecocide)
เขื่อนดังกล่าวอยู่ในเมืองโนวา คาคอฟกา มีความสูง 30 เมตร และยาว 3.2 กม. กักเก็บน้ำได้ 18 ลูกบาศก์กิโลเมตรเทียบเท่ากับทะเลสาบเกรทเลคในรัฐยูทาห์ของสหรัฐ เขื่อนถูกสร้างขึ้นในปี 2499 ในแม่น้ำดนีโปร เขื่อนนี้เป็นส่วนหนึ่งของโรงไฟฟ้าพลังน้ำคาคอฟกา เขื่อนป้อนน้ำให้กับคาบสมุทรไครเมีย ซึ่งถูกผนวกรวมเข้ากับรัสเซียในปี 2557 และโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ซาปอริซเซีย ที่อยู่ภายใต้การควบคุมของทหารรัสเซียในขณะนี้
สำนักงานพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศ (IAEA) ยืนยันว่า ยังไม่มีความเสี่ยงเรื่องความปลอดภัยด้านนิวเคลียร์ที่โรงไฟฟ้าสืบเนื่องจากเขื่อนแตก แต่กำลังจับตาสถานการณ์อย่างใกล้ชิด
นายกรัฐมนตรีเดนิส ชมีฮัล ของยูเครน กล่าวว่า การทำลายเขื่อนคาคอฟกาเสี่ยงทำให้เกิดหายนะทางสิ่งแวดล้อมแก่ภาคใต้ของยูเครน และเจ้าหน้าที่กำลังประเมินเรื่องผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและความเสี่ยงของโรงไฟฟ้านิวเคลียร์ซาปอริซเซีย ที่อยู่ในบริเวณต้นน้ำจากเขื่อน พร้อมกับเรียกร้องให้โลกตอบโต้อย่างทันทีด้วยการกระทำ ไม่ใช่คำพูด
ทำเนียบประธานาธิบดียูเครน เปิดเผยว่า น้ำมันอย่างน้อย 150 ตันจากมอเตอร์ไหลลงสู่แม่น้ำดนีโปร และมีความเสี่ยงที่อาจมีการรั่วไหลเพิ่มเติมมากกว่า 300 ตัน และชุมชน 80 แห่งอยู่ในพื้นที่เสี่ยงถูกน้ำท่วม และกระทรวงมหาดไทย เปิดเผยว่า มีการอพยพประชาชนออกจากเคอร์ซอนแล้ว 885 คน
ด้านวลาดิมีร์ ลีออนเยฟ นายกเทศมนตรีเมืองโนวา คาคอฟคา ที่ได้รับการแต่งตั้งจากรัสเซียบอกกับสื่อรัสเซียว่า ความเสียหายของเขื่อนอาจไม่สามารถซ่อมแซมได้ หลังจากการระเบิดทำลายโครงสร้างของเขื่อน โดยการโจมตีทำลายส่วนประตูน้ำลิ้นยกของเขื่อน รวมทั้งคาดว่า ระดับน้ำที่ไหลจากเขื่อนเข้าท่วมเมืองโนวา คาคอฟกา ที่อยู่ติดกับเขื่อน อาจเพิ่มสูงถึง 12 เมตร
ทางการท้องถิ่นในโนวา คาคอฟกา ประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินในพื้นที่หลังเขื่อนแตก และหน่วยฉุกเฉิน รายงานว่า บ้านเรือนเกือบ 600 หลังในเมืองโนวา คาคอฟกาถูกน้ำท่วม
ขณะที่ทำเนียบเครมลินของรัสเซีย กล่าวหาว่า ยูเครนจงใจก่อวินาศกรรมทำลายเขื่อนเพื่อเบี่ยงเบนความสนใจจากสถานการณ์การโจมตีตอบโต้ต่อกองทัพรัสเซียที่ล้มเหลว และการทำลายเขื่อนมุ่งทำให้ไครเมียไม่สามารถรับน้ำสะอาดจากอ่างเก็บน้ำของเขื่อนผ่านคลองไครเมียเหนือ
รัสเซียควบคุมเขื่อนนี้ตั้งแต่ช่วงต้นที่รัสเซียเริ่มเปิดฉากสงครามในยูเครนเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ปีที่แล้ว แต่ทหารยูเครนสามารถชิงคืนพื้นที่ฝั่งเหนือของแม่น้ำดนีโปรได้ในปีเดียวกัน และตลอดมาทั้งสองฝ่ายกล่าวหาว่า อีกฝ่ายวางแผนทำลายเขื่อนแห่งนี้