ฟินแลนด์เข้านาโต เปลี่ยนดุลอำนาจตะวันตก-รัสเซีย

หลังจากฟินแลนด์เข้าร่วมพิธีมอบเอกสารเข้าเป็นภาคีสมาชิกขององค์การสนธิสัญญาป้องกันแอตแลนติกเหนือ (นาโต) ที่สำนักงานใหญ่ในกรุงบรัสเซลส์ของเบลเยียมเมื่อวันอังคาร ทำให้ฟินแลนด์กลายเป็นชาติสมาชิกลำดับที่ 31 ของนาโตอย่างเป็นทางการแล้ว

แอนโทนี บลิงเคน รัฐมนตรีต่างประเทศของสหรัฐ ที่เป็นตัวแทนรัฐบาลสหรัฐ รับมอบเอกสารจาก เปกกา ฮาวิสโต รัฐมนตรีต่างประเทศของฟินแลนด์ โดยมีเยนส์ สโตลเตนเบิร์ก เลขาธิการนาโต ร่วมพิธีด้วย กล่าวแสดงความมั่นใจว่า การที่ฟินแลนด์เป็นสมาชิกนาโตจะช่วยเพิ่มความเข้มแข็งให้กับระบบการป้องกันร่วมกัน และเพิ่มศักยภาพในการตอบโต้ความท้าทายด้านความมั่นคงในภูมิภาค ยูโร-แอตแลนติก พร้อมทั้งบอกด้วยว่า การที่รัสเซียบุกยูเครนเมื่อปีที่แล้วเป็นความพยายามของประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน เพื่อป้องกันไม่ให้พันธมิตรข้ามแอตแลนติกมีเอกภาพมากขึ้นและแข็งแกร่งมากขึ้น

นอกจากนี้ สโตลเตินเบิร์ก บอกว่า เวลานี้ฟินแลนด์มีมิตรประเทศและพันธมิตรที่แข็งแกร่งที่สุดในโลก

นาโตก่อตั้งขึ้นในปี 2492 โดย 12 ประเทศ ซึ่งรวมถึง สหรัฐฯ แคนาดา และชาติยุโรปตะวันตก โดยมีเป้าหมายเพื่อสร้างหลักประกันความมั่นคงร่วมกันต้านทานสหภาพโซเวียต และหลังจากโซเวียตล่มสลาย ก็มีชาติสมาชิกเพิ่มมากขึ้นเกินเท่าตัว

ภารกิจสำคัญของนาโต คือ ให้หลักประกันเรื่องเสรีภาพและความมั่นคงของชาติสมาชิกผ่านวิถีทางการเมืองและการทหาร โดยหัวใจของสนธิสัญญาก่อตั้งนาโต คือ มาตรา 5  ที่ระบุว่า การโจมตีชาติสมาชิกนาโตชาติหนึ่งชาติใด จะถือว่า เป็นการโจมตีชาติพันธมิตรทั้งหมด  ดังนั้นชาติสมาชิกจะดำเนินมาตรการเพื่อฟื้นฟูและรักษาสันติภาพและความมั่นคงระหว่างประเทศ

การที่ฟินแลนด์เข้าเป็นสมาชิกนาโต ถือเป็นการสิ้นสุดนโยบายไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใดทางการทหารมานานหลายสิบปี แต่หลังจากรัสเซียบุกยูเครนในเดือน ก.พ. 2565 ทำให้ฟินแลนด์ต้องการหลักประกันความมั่นคงภายใต้สนธิสัญญาของนาโต และยื่นสมัครเข้าเป็นสมาชิกเมื่อเดือน พ.ค. 2565

ก่อนหน้านี้รัสเซียมีพรมแดนติดกับชาติสมาชิกของนาโต 5 ชาติ รวมระยะทางเกือบ 1,215 กม. และเมื่อฟินแลนด์เข้าร่วมนาโต ทำให้พรมแดนทางบกของนาโตที่ติดกับรัสเซียเพิ่มขึ้นสองเท่า โดยฟินแลนด์มีพรมแดนติดกับรัสเซียราว 1,300 กม. นอกจากนี้ยังทำให้นาโตเข้าถึงกองกำลังปืนใหญ่ของฟินแลนด์ ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของยุโรปอีกด้วย บทวิเคราะห์ที่เผยแพร่เมื่อปีที่แล้ว ประเมินว่า ฟินแลนด์มีปืนใหญ่ฮาวอิตเซอร์ 700 กระบอก ปืนครก 700 กระบอก และระบบยิงจรวดอีก 100 เครื่อง

แม้เลขาธิการนาโต บอกว่า การเข้าร่วมนาโตจะส่งผลดีต่อความมั่นคงของฟินแลนด์ และนาโตโดยรวม แต่รัสเซีย เตือนว่า การขยายสมาชิกของนาโตจะไม่ช่วยสร้างเสถียรภาพแก่ยุโรป รุกล้ำต่อความมั่นคงของรัสเซียโดยจงใจ และรัสเซียอาจเพิ่มกองกำลังใกล้ฟินแลนด์ หากนาโตส่งทหารหรือยุทโธปกรณ์เข้าไปในฟินแลนด์ นอกจากนี้รัสเซียอาจต้องใช้มาตรการทั้งทางเทคนิคและทางการทหาร และมาตรการตอบโต้อื่น ๆ เพื่อกำจัดภัยคุกคามต่อความมั่นคงของรัสเซีย หลังฟินแลนด์เข้าร่วมนาโต

ขณะที่ฟินแลนด์ เผยยังไม่ต้องการให้มีทหารนาโตประจำการตามพรมแดนของประเทศที่ติดกับรัสเซียในเวลานี้ แต่เมื่อฟินแลนด์เข้าร่วมนาโต ก็หมายถึงว่า นาโตสามารถเข้าถึงพรมแดนฟินแลนด์ที่อยู่ติดชายแดนทางทิศตะวันตกของรัสเซีย

ทางตอนใต้ของฟินแลนด์เป็นประเทศกลุ่มบอลติก ได้แก่ เอสโตเนีย ลัตเวีย และลิทัวเนีย ซึ่งทั้งหมดเป็นสมาชิกนาโต และมีพรมแดนติดกับรัสเซียโดยตรง หรือ ติดกับเบลารุส ที่เป็นพันธมิตรใกล้ชิดของรัสเซีย 

ที่ผ่านมา 3 ชาตินี้กังวลมาตลอดว่า รัสเซียอาจยึดเกาะบางแห่งของฟินแลนด์ เพื่อใช้เป็นฐานทัพในการโจมตีดินแดนของพวกเขา แต่เมื่อฟินแลนด์เข้าเป็นสมาชิกนาโต ทำให้ทั้ง 3 ชาติจะได้รับการคุ้มครองดีขึ้น
หลังจากนี้รัฐบาลฟินแลนด์ยังต้องจัดทำรายละเอียดว่าจะมีส่วนร่วมการเป็นภาคีสมาชิกอย่างไรมากน้อยแค่ไหน  เช่น ตัดสินใจว่า จะยอมรับให้มีทหารต่างชาติเข้าประจำการในแผ่นดินได้หรือไม่ หรือ จะอนุญาตให้นาโตติดตั้งอาวุธนิวเคลียร์ในประเทศหรือไม่

ขณะที่การเข้าเป็นสมาชิกของฟินแลนด์ จะทำให้นาโตมีกำลังทหารที่มีศักยภาพมากที่สุดแห่งหนึ่งของยุโรปตะวันตกเพิ่มขึ้น มีศักยภาพด้านข่าวกรองและการสอดแนมตามชายแดนเพิ่มขึ้น นอกจากนี้นาโตจะสามารถเข้าถึงท่าเรือ น่านฟ้า และเส้นทางทะเลของฟินแลนด์ ที่จะเสริมศักยภาพด้านการป้องกันมากยิ่งขึ้น 

ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงของสถาบันกิจการระหว่างประเทศของฟินแลนด์ เตือนว่า ต่อจากนี้รัฐบาลจะต้องปรับเปลี่ยนยุทธศาสตร์ทางทหารอย่างเหมาะสม และทบทวนเรื่องจุดยืนควบคุมอาวุธนิวเคลียร์ของประเทศ และนโยบายต่อรัสเซียอาจต้องปรับเปลี่ยนสู่การป้องปรามมากยิ่งขึ้นภายใต้หลักการการป้องกันร่วมกันของนาโต มากกว่า การยืดหยุ่นตามนโยบายของตัวเอง