เปิดประวัติ "ปิยะ ตระกูลราษฎร์" นักแสดงดัง ตำนานแห่ง "ครูบ้านนอก"  

ผู้สื่อข่าวยืนยัน ได้รับการยืนยันชัดเจนแล้วว่า  นักแสดงรุ่นใหญ่ ระดับตำนาน "ปิยะ ตระกูลราษฎร์" นักแสดงรุ่นใหญ่ นักแต่งเพลงมากฝีมือ และนักพากย์มวยชาวไทย หลังป่วยโรคมะเร็งและรักษาตัวมาอย่างยาวนาน เสียชีวิตแล้ว ในวัย 68 ปี ที่โรงพยาบาลพระนั่งเกล้า

หากคุณยังจำ วลีเด็ดที่ออดอ้อน และบทเพลง “ไก่จ๋า” เป็นอีกเอกลักษณ์ของสายัณห์ สัญญา ที่มาจากการสร้างสรรค์คำของ ปิยะ ตระกูลราษฎร์ ซึ่งสำหรับแฟนหนังแล้ว ปิยะ อาจเป็นพระเอกตัวจริง แต่สำหรับสายัณห์ สัญญา เขาเป็นทั้งนักแต่งเพลงประจำตัว และเป็นเพื่อนคู่หูที่เคยคลุกคลีทำงานร่วมกัน เมื่อเกิดอุบัติเหตุขึ้นในหัวใจ ทำให้คุณปิยะ ตระกูลราษฎร์ แต่งบทเพลงหวานๆ ซึ้งๆ ขึ้นจากประสบการณ์ความรักของตัวเอง

“ปิยะ ตระกูลราษฎร์” เกิดเมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2497 ปัจจุบันอายุ 68 ปีเกิดที่อำเภอสองพี่น้อง จังหวัดสุพรรณบุรี ที่บ้านมีฐานะยากจน จบการศึกษาชั้น ม.ศ.5 จึงมาทำงานอยู่ในกรุงเทพ เคยเป็นลูกศิษย์วัด เป็นช่างตัดผม รับจ้างแบกของในตลาด ขับรถสามล้อถีบ

จุดเริ่มต้นในเส้นทางสายบันเทิง

ปี 2516 เริ่มเข้าสู่วงการภาพยนตร์ด้วยการแสดงเป็นตัวประกอบหางแถวประเภทโป้งเดียวจอด รอคอยงานอยู่แถวหลังเฉลิมกรุง เช่นเรื่อง นี่หรือชีวิต (สมบัติ) แต่ที่แสดงแล้วมีชื่อเป็นที่รู้จักก็คือ “มนต์รักแม่น้ำมูล” (2520 สมบัติ-นัยนา-เนาวรัตน์) สร้างโดย ดวงกมลมหรสพ ของ กมล กุลตังวัฒนา โดยในเรื่องปิยะได้บทเป็นพระรอง มนต์รักแม่น้ำมูล ประสบความสำเร็จเกินคาด ทำให้กมลตัดสินใจที่จะสร้างภาพยนตร์แนวสะท้อนปัญหาสังคมไทยในเรื่อง “ครูบ้านนอก” บทประพันธ์ของ คำหมาน คนไค

โดยผลักดันให้ สุรสีห์ ผาธรรม ผู้ช่วยผู้กำกับเรื่อง มนต์รักแม่น้ำมูล ขึ้นมาเป็นผู้กำกับการแสดง แต่พระเอกของเรื่องนั้น กมลเลือกปิยะขึ้นมาเป็นพระเอกท่ามกลางเสียงคัดค้าน แถมนางเอกก็ยังหน้าใหม่อีก หลายคนในทีมงานเริ่มไม่แน่ใจในอนาคตของครูบ้านนอกเพราะหน้าหนังขายไม่ได้ มีแต่เพียงกมลเท่านั้นที่เชื่อว่า ต้องขายได้

แต่เมื่อ ภาพยนตร์เรื่องครูบ้านนอก สร้างเสร็จ ก็ถูกกดราคาจากสายหนังอ้างว่า ไม่มีใครรู้จักพระเอก-นางเอก เป็นหนังสารคดี ไม่มีจุดขาย แต่ กมล ก็เสี่ยงเปิดฉายรอบพิเศษโดยเชิญนักเขียนฝีปากกล้าอย่าง ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช อดีตนายกรัฐมนตรี มาเป็นผู้ชมพร้อมยินดีน้อมรับคำวิจารณ์

แต่ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช กลับให้คำชมว่า

“ครูบ้านนอก เป็นหนังดีที่น่าดู”

เท่านั้นเอง จากภาพยนตร์ที่ไม่มีกระแส จากดาราที่ผู้คนไม่รู้จัก จากปากต่อปาก ก็เล่าลือจนทำให้ครูบ้านนอกประสบความสำเร็จเกินคาด นักศึกษาวิทยาลัยครูทั่วประเทศต่างแห่กันไปดูภาพยนตร์เรื่องนี้

ครูบ้านนอก เข้าฉายครั้งแรกวันที่ 17 มิถุนายน 2521 นอกจากจะทำรายได้สูงแล้ว ยังได้รับรางวัลชนะเลิศจากประเทศรัสเซีย 2 รางวัลคือ ภาพยนตร์สร้างสรรค์และผู้กำกับดีเด่น ปิยะ-วาสนา จึงแจ้งเกิดทันทีจากภาพยนตร์เรื่องนี้และถูกจับคู่ให้แสดงเป็นครูคู่กันอีกหลายเรื่องและยังส่งผลให้เกิดกระแสการสร้างหนังครูขึ้นมา

จากนั้น ปิยะ ตระกูลราษำร์ ก็มีผลงานภาพยนตร์ติดต่อกันอีกหลายเรื่อง เช่น

• ทุ่งรวงทอง (2522 ปิยะ-นิรัชรา)
• ส.ต.ท.บุญถึง (2522 ปิยะ-จารุณี)
• มนุษย์ 100 คุก (2522 ปิยะ-ยอดชาย)
• อยุธยาที่ข้ารัก (2522 กรุง-ยอดชาย-ภาวนา)
• ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่ (2523 ปิยะ-วาสนา)
• จุฬาตรีคูณ (2523 สรพงศ์-ปิยะ-พิศาล-วาสนา-เนาวรัตน์)
• ลูกแม่มูล (2523 ปิยะ-สุพรรษา)
• สู้ยิบตา (2523 ปิยะ-ลลนา)
• เทพเจ้าบ้านบางปูน (2523 ปิยะ-วัลภา)
• สันกำแพง (2523 สรพงศ์-นันทิดา-พอเจตน์-ธิติมา)
• สาวน้อย (2524 จารุณี-ไกรสร-อำภา)
• ทุ่งกุลาร้องไห้ (2524 ปิยะ-อนุสรณ์)
• ครูวิบาก (2524 ปิยะ-วาสนา)
• ครูดอย (2525 สรพงศ์-ปิยะ-วาสนา-นันทิดา)
• คุณรักผมไหม (2525 ทูน-จารุณี-ปิยะ)
• มนต์รักลำน้ำพอง (2525 ฤทัยรัตน์-พอเจตน์)
• เพื่อน-แพง (2526 สรพงศ์-ปิยะ-ชณุตพร-คะนึงนิจ)
• นางสิงห์แก้มแดง (2526 สรพงศ์-จารุณี)
• สวรรค์บ้านนา (2526 ปิยะ-แสงเดือน)
• ไม้เรียวหัก (2527 ทูน-สินจัย)
• ครูปิยะ (2527 ปิยะ-ทวนธน)
• ๑๐ คงกระพัน (2527 ปิยะ-ทวนธน-สินจัย)
• ครูชายแดน (2527 สรพงศ์-ปิยะ)
• ยอดนักเลง (2527 ไชยยันต์-ปิยะ-โกวิท)
• หมอบ้านนอก (2528 ปิยะ-จารุณี)
• ด่วนยะลา (2530 ปิยะ-สมชาติ-วิยะดา)

ปิยะ ตระกูลราษฎร์ ได้รับรางวัลตุ๊กตาทองดารานำชายจากภาพยนตร์เรื่อง เทพเจ้าบ้านบางปูน นอกจากนี้ ปิยะ ยังเคยกลั่นน้ำตามาเป็นเพลงดัง ๆ ให้สายัณห์ สัญญา ขับร้อง เช่นเพลง ไก่จ๋า หนึ่งปีที่ทรมาน จนโด่งดังทั่วประเทศ สุดท้าย ปิยะ ยังเบนเข็มจากดาราไปเป็นนักพากย์มวยจนเป็นที่รู้จักทั่วไป

ครั้งหนึ่ง ปิยะ ตระกูลราษฎร์ เคยเปิดใจให้สัมภาษณ์ไว้ว่า

เป้าหมายในการแต่งเพลงคือต้องการเขียนทั้งหมดให้คนๆนั้นที่เป็นอดีตคนรักได้ยิน เพราะจะไปเดินบอกตามถนนก็คงไม่ได้ จึงคุณสายัณห์ สัญญา นักร้องที่ได้รับความนิยมอยู่แล้วในช่วงนั้น มาถ่ายทอด ผ่านเนื้อเพลงให้ผู้หญิงคนนั้นได้รับรู้ว่าชีวิตของเราเป็นแบบนี้ “โปรดจงรักเขานานๆ เปรียบเหมือนลบรอยชอล์กบนกระดาน โปรดจงรักเขานานๆ ลืมฉันเสียเถิดไก่จ๋า” ซึ่งเนื้อเพลงจะไม่มีการว่าผู้หญิง แต่เป็นการชื่นชมมากกว่า

ปิยะ ตระกูลราษฎร์  พูดถึง คนรักเก่าที่ตนเคยแต่งเพลงให้
หลังจากนั้นหลาย 10 ปี คุณปิยะ ตระกูลราษฎร์ ได้กลับมาพบเจอกับอดีตคนรักที่เคยแต่งเพลงให้ จนได้พูดคุยไถ่ถามสารทุกข์สุขดิบ และยังได้แต่งเพลงให้อดีตคนรักร้องแก้อีกด้วย คุณปิยะ ตระกูลราษฎร์ เล่าว่าเป็นการเจอกันโดยบังเอิญในปั๊มน้ำมัน ระหว่างจอดรถเติมน้ำมันได้หันไปมองรถคันข้างๆ เห็นว่าผู้หญิงคนนี้หน้าคุ้นๆ ต่างคนต่างมองหน้ากัน ทักทายแล้วไปคุยกันที่ร้านอาหารใกล้ๆ เมื่อได้คุยกันก็เกิดอาการอึกอักทำอะไรไม่ถูก ก็ได้เขียนเพลงใหม่ขึ้นมาหนึ่งเพลง

ด้านชีวิตส่วนตัว ปิยะ เป็นเพื่อนสนิทกับ สายัณห์ สัญญา เคยแต่งเพลงให้สายัณห์ร้องหลายเพลง ที่มีชื่อเสียงคือเพลง “ไก่จ๋า” ซึ่งพรรณนาถึงความรักที่มีต่อนักแสดงสาว ปริศนา วงศ์ศิริ เป็นที่เลื่องลือในขณะนั้น ปิยะมีผลงานแต่งเพลงประมาณ 500 เพลง ให้กับนักร้อง เช่น วันชนะ เกิดดี เอกชัย ศรีวิชัย ฯลฯ”
 

นอกจากอาชีพนักแสดง อีกอาชีพที่คนจดจำคือนักพากย์มวย  อีกหนึ่งอาชีพที่กลายเป็นอีกภาพจำของคนรักแม่ไม้มวยไทย กับนักพากย์ฝีปากเด็ด ประสบการณ์จากการแสดง และความรักในภาษาไทยทั้งจากการสวดมนต์ อ่านบทกลอน ได้หลอมรวมมาเป็นลีลาการพากย์เสียงที่ไม่เหมือนใคร แต่กว่าจะเป็นที่รู้จักนั้น บอกได้เลยว่าไม่ใช่เรื่องง่าย ปิยะ ตระกูลราษฎร์ เล่าว่า

ตอนนั้นเหลือเวลาประมาณ 10 นาที มวยกำลังจะออนแอร์ แต่นักพากย์ไม่มา เจ้าของรายการเลยบอกเพื่อนเราว่าอยากให้เรามาช่วยพากย์มวยให้ ก็เลยได้ลองดูในการพากย์ ครั้งแรกคนก็เขียนจดหมายมาด่าว่า เล่นหนังก็ชอบ แต่งเพลงก็เยี่ยม แต่พากย์มวยอย่าเลยเสียวงการ แต่ในที่สุดแล้วตนก็ยังไม่ลดละความพยายาม ก็เลยได้ตั้งใจฝึกฝนตัวเองอีกครั้ง

ปิยะ ตระกูลราษฎร์ เคยพูดถึงตนเองในสมัยพากย์มวย

"เมื่อเราไม่ทันมวยเราก็ต้องซ้อม กลับมาบ้านก็เปิดทีวีดู ปิดเสียงแล้วซ้อมพากย์ ผิดบ้าง ถูกบ้าง แต่เมื่อตนเองเป็นนักแต่งเพลงก็ไม่อยากพากย์เหมือนคนอื่น จึงต้องสรรหาคำมาพูดเอ็นเตอร์เทนคนดู อาทิ ขอยืมปลายคางไว้วางเท้า, เกาะเกี่ยวเหนี่ยวตี, กินปูนร้อนท้องแต่กินเข่าร้าวทั้งร่าง ฯลฯ " 

ซึ่งลีลาพากย์มวยแบบนี้ ที่คอมวยตู้ถูกใจ เพราะไม่เพียงสนุก แต่ยังใช้ภาษาได้ชัดเจน ถูกต้อง มีความหมายลึกซึ้ง นี่เป็นแค่ความสามารถอีกด้านหนึ่งของ ปิยะ ตระกูลราษฎร์ ปัจจุบันคุณปิยะ ตระกูลราษฎร์ยังมีผลงานในวงการอยู่มากมาย และยังเป็นที่รักของเพื่อนพี่น้องในวงการนักมวยอีกด้วย

 

อาลัยดาวดวงที่ 95

ชื่อในการแสดง ปิยะ ตระกูลราษฎร์

ชื่อ-นามสกุลจริง ปิยะ ตระกูลราษฎร์

วันเกิด 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2497

พิมพ์มือลานดารา 29 ตุลาคม พ.ศ. 2552

ที่มา : หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) / ดาราภาพยนตร์ มา ณ โอกาสนี้ ด้วยนะคะ 

 

แม้โรคมะเร็งจะพราก ปิยะ ตระกูลราษฎร์ นักแสดง นักแต่งเพลง และนักพากย์มวยชาวไทย จากไปในวัย 68 ปี แต่ผลงานสร้างชื่อ ของปิยะ ตระกูลราษฎร์ ยังคงเป็นอมตะ อยู่ในใจของผู้คนอีกมากมาย

ข้อมูลจากหนังสือสยามดารา สายัณห์ สัญญา ราชาลูกทุ่ง ขวัญใจคนเดิม