"สึนามิเศรษฐกิจศรีลังกา" 2022 จะหาทางออกอย่างไร โดย"กฤษฎา บุญเรือง"

 

เศรษฐกิจศรีลังกาถึงขั้นล้มละลาย ชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนทั่วไปจะต้องลำบากอีกระยะหนึ่ง (เงินเฟ้อโดยทั่วไป 54.6% ต่อปีโดยเฉพาะอาหารราคาเพิ่มขึ้น 80.1% ดอกเบี้ยธนาคารปัจจุบัน เงินฝาก14.5% เงินกู้ 15.5% แพทย์และพยาบาลได้สิทธิพิเศษในการเติมน้ำมันรถมอเตอร์ไซต์แต่ต้องรอ 4 ชั่วโมง ประชาชนทั่วไปต้องรอ 12 - 48 ชั่วโมง)

 

ศรีลังกาจะหาทางออกได้ แต่ต้องพึ่งหลายฝ่ายมาช่วยกันครับ

 

ความกดดันทางเศรษฐกิจที่ทำให้การเมืองถึงจุดระเบิด มีสัญญาณเตือนมานานแล้ว ล่าสุดนับตั้งแต่ปีค.ศ. 2015 การบริหารงบประมาณรายรับรายจ่ายของประเทศ ดูเหมือนเป็นการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าไปแต่ละวัน นักการเมืองมุ่งหาเสียงและชิงดีชิงเด่น ผู้ที่มีความรับผิดชอบตั้งใจจริงในการวางแผนนโยบายบริหารเศรษฐกิจด้วยความรับผิดชอบกลายเป็นเสียงส่วนน้อย

 

ปีค.ศ. 2018 การเมืองร้อน ประธานาธิบดีแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีขึ้นมาใหม่ขณะที่คนเก่ายังไม่ลาออก ทำให้มีนายกรัฐมนตรีสองคน เกิดโกลาหลในรัฐสภาและรัฐธรรมนูญ

 

เลือกตั้งปี 2019 กลุ่มที่ชนะรีบเอาใจประชาชน ด้วยการทำนโยบายที่สัญญาไว้จากช่วงเลือกตั้ง และภาคปฏิบัติของนโยบายนั้นนำมาถึงจุดล่มสลายวันนี้

 

นโยบายเอาใจประชาชนหรือ"ประชานิยม"นั้นมี 108 อย่าง แต่โดยสังเขปคือ

 

การลดภาษี จัดระเบียบคนจ่ายภาษีใหม่ ทำให้ผู้ที่มีคุณสมบัติต้องชำระภาษีลดลงไปถึง 33.5% 

VAT ภาษีมูลค่าเพิ่มเอาใจประชาชน รีบลดจาก 15% เหลือ 11% เหลือ 8%

ภาษีผู้ประกอบการค้าจาก 28% ถึงเหลือ 24%

 

พิมพ์ธนบัตรเพิ่ม 119,000 ล้านรูปี ทั้งที่โดนเตือนจากไอเอ็มเอฟ ซึ่งขอร้องให้งดการพิมพ์ธนบัตรแต่หันมาเพิ่มภาษีและค่าใช้จ่ายของรัฐบาล เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับนักลงทุนจากต่างประเทศ

 

เมื่อรัฐบาลดื้อและพิมพ์เงินป้อนตลาด สถาบันCreditต่างประเทศไม่ไว้วางใจกับการบริหารของรัฐบาล จึงลดrating ทำให้การยืมเงินต่างประเทศยากมาก และเจ้าหนี้หลายคนไม่กล้าเสี่ยง หาเงินกู้ใหม่ไม่ได้ เงินกู้ที่มีอยู่แล้วโดนปรับดอกเบี้ยให้สูงขึ้น กลายเป็นผีซ้ำด้ำพลอย

 

มีนโยบายอีกหลายอย่างที่ทำผิดพลาด และมีเหตุการณ์หลายอย่างเกิดขึ้นทั้งในนอกประเทศเช่นสถานการณ์โควิด นักท่องเที่ยวไม่เข้าประเทศ สงครามในยุโรปที่ทำให้น้ำมันขาดแคลนและแพง อาหารแพงเป็นต้น
 

 

หนี้ต่างประเทศทั้งหมดประเมินว่า $57B ในจำนวนนี้ 42% เป็นหนี้สถาบันการเงินต่างๆ และเป็นหนี้จีน 10% ญี่ปุ่น 10% เป็นต้น

 

ประเมินว่าต้องจ่ายหนี้ภายในปีค.ศ. 2022 และพันธบัตรซึ่งครบอายุทั้งหมด $8.6B แต่มีเงินตราสำรองอยู่ในคลังเพียงแค่ $1.9B 

 

ดินพอกหางหมูขึ้นอย่างรวดเร็ว ปีค.ศ. 2019

 

อัตราส่วนเป็นหนี้ 42% ของจีดีพี แต่พอมาถึงปี 2021 กลายเป็น 119%

 

ทางออกคืออะไร 

 

-เปลี่ยนผู้นำ 

เมื่อมีรัฐบาลใหม่ก็จะมีการเจรจาใหม่ (ผู้นำชุดปัจจุบันนี้กลัวเสียความนิยมเพราะเคยพูดว่าจะไม่ขึ้นภาษีภายในห้าปี คำประกาศอย่างนั้นเป็นอุปสรรคที่จะทำให้ผู้ช่วยเหลือจากนอกประเทศลังเลใจที่จะเข้ามา) เมื่อเปลี่ยนผู้นำและมีรัฐบาลใหม่โอกาสที่จะปรับโครงสร้างหนี้ ลงมืออย่างจริงจังบริหารการเงินด้วยวินัยและมาตรฐานสากล เพิ่มความสมดุลย์ของรายรับรายจ่าย

 

-ทุกฝ่ายต้องยอมเสียสละ

 

คนในประเทศ ;

 

ถึงจุดที่ถอยไม่ได้อีกแล้ว ก็ต้องยอมรับนโยบายที่แม้จะฝืนใจ แต่ต้องทำ เพื่อความอยู่รอด กลับมาที่หลักการพื้นฐานของประเทศและครอบครัว คือต้องทำทุกวิถีทางเพื่อลดค่าใช้จ่ายและเพิ่มรายได้ (ท่องคาถา เศรษฐกิจพอเพียง ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน ทุกวันวันละหลายๆรอบ) 

 

ฝ่ายต่างประเทศ ;

 

ก็ต้องยอมผ่อนปรนและตัดบางส่วนเพื่อรักษาส่วนสำคัญเอาไว้ 

 

อินเดียซึ่งเป็นประเทศใหญ่ใกล้ที่สุด ก็ได้ยื่นมือเข้ามาเสนอทางแก้ไขแล้ว

 

จีนเองก็พยายามรีบแก้ปัญหาหนี้ต่างๆอยู่ เพราะไม่ใช่เป็นแค่ศรีลังกาเท่านั้น แต่จีนกำลังปกป้องภาพพจน์(โดนกล่าวหาว่าเป็นเจ้าหนี้เอาเปรียบ)และฟื้นฟูความสัมพันธ์ระหว่างประเทศทั่วโลก 

 

ทางตะวันตกก็ต้องเข้ามาในหลายรูปแบบ เพื่อสร้างความมั่นคงระยะยาว และถ่วงดุลอิทธิพลของมหาอำนาจ คือทางตะวันตกจะต้องจัดระเบียบโลกปัจจุบันไว้ (เศรษฐกิจตะวันตกซึ่งมีอเมริกาเป็นผู้นำ ใช้ยูเอสดอลล่าร์เป็นน้ำมันขับเคลื่อนเครื่องยนต์เศรษฐกิจโลก และร่วมกันชะลอบทบาทและอิทธิพลของจีน อินเดียหรือแม้กระทั่งรัสเซีย)

 

คาดว่าสถาบันการเงินจากทางตะวันตก (IMF & others)จะเข้ามาประนีประนอมทั้งขู่ทั้งปลอบ (นึกถึงต้มยำกุ้ง 1997) ช่วยจัดการสะสางเรื่องยุ่งเหยิงทางเศรษฐกิจ เพราะเกรงว่าจะกลายเป็นการระบาดเข้าสู่ระบบการเงินการธนาคารของโลก 

 

และคนระดับผู้นำของศรีลังกาก็ยังมีความใกล้ชิดกับทางตะวันตก และไม่อยากพึ่งเพียงแค่จีนและอินเดีย จึงคาดว่าจะมีหลายฝ่ายเข้ามาช่วยศรีลังกา อาจขลุกขลักบ้างเพราะโลกกำลังแล้งความสามัคคี

 

อาเซียน ;

โดยเฉพาะไทยและสิงคโปร์ กำลังดำเนินการหลายช่องทางโดยเฉพาะเรื่องซอร์ฟพาวเวอร์ โดยการแลกเปลี่ยนสินค้าวัตถุดิบ อาหารและสิ่งของจำเป็นชั่วคราว ศาสนาและวัฒนธรรม การศึกษาและเทคโนโลยี เป็นต้น

 

นี่คือทางออกเมื่อวิเคราะห์ตามปัจจัยและบรรยากาศการเมืองในปัจจุบัน แต่โลกกำลังอยู่ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อเหตุการณ์ที่ไม่คิดฝันอาจเกิดขึ้นได้ เพราะฉะนั้นเราอาจต้องภาวนาให้ศรีลังกาซึ่งมีความใกล้ชิดมากกับชาวไทยโดยเฉพาะเรื่องพุทธวิถี  ผ่านพ้นสึนามิครั้งนี้ไปได้อีกระยะหนึ่ง และหวังว่าทุกฝ่ายจะรีบเร่งแก้ปัญหายอมเสียสละเพื่อความอยู่รอดดังที่กล่าวครับ