
4 สิงหาคม 2568 อาจารย์พันธ์ศักดิ์ อาภาขจร นักวิชาการอิสระด้านเทคโนโลยีและการสื่อสาร เผยข้อมูลน่าสนใจว่า เมื่อยุคของสมาร์ทโฟนและโซเชียลมีเดียมาถึง จึงเป็นโอกาสได่ใช้เครื่องมือโฆษณาชวนเชื่อยุคใหม่
** การโฆษณาชวนเชื่อด้วยระบบคอมพิวเตอร์(Computational propaganda)
** มีอัลกอริทึมและระบบอัตโนมัติอื่นๆ รวมทั้งมนุษย์เองเป็นองค์ประกอบ
** ใช้สมาร์ทโฟนและโซเชียลมีเดียเป็นเครื่องมือ
- จุดเด่น เข้าถึงผู้คนได้ง่าย รวดเร็ว กว้างขวาง และสามารถสื่อสารได้ตลอดเวลาตามที่ต้องการ
- ทฤษฎีหรือหลักการที่นำมาใช้ ไม่ต่างจากยุคสงครามเย็น
** เป่าหูผู้คนจนเชื่อว่าทุกสิ่งอย่างที่ออกจากปากผู้นำเป็นความจริง
** เปลี่ยนเฉพาะเครื่องมือ หรือแพลตฟอร์ม
หลักการเดียวกับ ฮิตเลอร์
“ข้าพเจ้าจะใช้การโฆษณาชวนเชื่อเป็นเหตุผลในการทำสงคราม ความน่าเชื่อถือไม่ใช่เรื่องสำคัญ เพราะผู้ชนะจะไม่ถูกถามว่าเขาพูดความจริงหรือไม่”
ยุทธศาสตร์ “ความเท็จฆ่าความจริง” (Truth killing strategy)
- ความเท็จจำนวนมากจะถูกผลิตและปล่อยให้หลั่งไหลออกมาสู่สาธารณะอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง เพื่อฆ่าความจริง
ธรรมชาติของ “ข่าวปลอม”
- ความเท็จ-ความไร้สาระ สร้างง่ายกว่าการหักล้าง
- ความเท็จ-ความไร้สาระ ไม่ต้องใช้สติปัญญาในการสร้างมากนัก แค่ลอกกับตัดแปะก็กลายเป็นเรื่องจริงได้แล้ว แต่ต้องใช้ความพยายามและสติปัญญาในการหักล้างมากกว่าหลายเท่า
- ความเท็จ-ความไร้สาระ แพร่ได้เร็วกว่าเวลาในการพยายามในการหักล้างและกำจัด
- ฮุนเซน จึงสร้าง โรงงานผลิตข่าวลือ (Rumor mill) ขนาดใหญ่ ที่จงใจผลิตทั้งข่าวปลอม ข่าวลือ ข่าวบิดเบือน ให้กลายเป็นความจริงที่ถูกสร้างขึ้นตามใจผู้นำ
- พื้นที่แห่งการรับรู้ของผู้คนในเขมรได้กลายเป็นห้องเสียงสะท้อน (Echo chamber) ขนาดใหญ่ ที่ผู้คนรับฟังแต่เสียงผู้นำและเสียงจากอินฟลูเอนเซอร์เขมรที่คอยเป่าหูให้เชื่อข่าวลือ ข่าวปลอม และความเท็จต่างๆ นานา
** สารสำคัญที่สุดที่ถูกส่ง คือ “ไทยเป็นผู้รุกราน”
สร้างปรากฏการณ์ “ความจริงลวงตา” หรือ Illusion of truth
- การทำซ้ำ = ความเคยชิน = ความจริง
- ในยุคที่โซเชียลมีเดียครองพื้นที่สื่อ การกล่าวความเท็จซ้ำกันนับล้านๆ ครั้งในแต่ละวัน ความเท็จนั้นจะกลายเป็นความจริงที่มีน้ำหนัก จนยากที่จะหักล้างได้
ไทยรับมืออย่างไรกับ “เฟคนิวส์เขมร”
- การตอบโต้ที่รวดเร็วด้วยความจริงจากสื่อแสหลัก( Mass media) และสื่อบุคคล (Individual media)
- การกำจัดความเท็จออกจากแพลตฟอร์ม
- การตรวจสอบความจริง (Fact checking)
- การให้ความรู้ในการรับมือกับข่าวสารแก่ผู้คนในสภาวะตึงเครียด
- สร้างภูมิคุ้มกันต่อการรับข่าวสารของผู้คนบนโลกออนไลน์ในระยะยาว
- ขอความร่วมมือจากสื่อหลักในการตอบโต้ โดยช้เทคนิคที่เรียกว่า Truth sandwich ซึ่งนำเสนอความจริงสลับด้วยการอธิบายสิ่งที่เป็นความเท็จ และตบท้ายด้วยความจริงอีกครั้ง
“ความจริงไม่ได้ตายเพราะฮุนเซนปั้นความเท็จ แต่ความจริงอาจตายได้หากคนไทยเพิกเฉยต่อการเปิดเผยความจริงแก่ชาวโลก”