กรมที่ดิน แจงเกณฑ์ถอนโฉนด หลังอธิบดีถูกตั้งกก.ตรวจสอบปมร้อน

23 กรกฎาคม 2568 ปมพิพาทที่ดินเขากระโดง จ.บุรีรัมย์ กลายเป็นชนวนให้ นำมาสู่การตั้งกรรมการตรวจสอบคำสั่งอธิบดีกรมที่ดิน กรณีไม่เพิกถอนโฉนดที่ดินเขากระโดง โดยกระทรวงมหาดไทย 

 

ล่าสุด วันนี้ กรมที่ดินได้ เผยแพร่เอกสารชี้แจงระบุถึงหลักเกณฑ์ การเพิกถอนโฉนด ตามมาตรา 61 ประมวลกฎหมายที่ดิน สามารถทำใน 3 กรณี ดังนี้

 

1. การเพิกถอนหรือแก้ไขโฉนดที่ดินหรือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ตามคำพิพากษาศาล ตามมาตรา 61 วรรคแปด แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน เป็นการดำเนินการเพิกถอนหรือแก้ไขหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน ในกรณีที่ศาลได้มีคำพิพากษาหรือคำสั่งอันถึงที่สุด ให้เพิกถอนหรือแก้ไขหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินแปลงใดเป็นการเฉพาะโดยชัดแจ้งว่า ให้เพิกถอนหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินแปลงใด เลขที่เท่าใด เท่านั้น

 

ในกรณีเช่นนี้ อธิบดีกรมที่ดินไม่ต้องตั้งคณะกรรมการสอบสวนเพื่อพิจารณาอีก เจ้าพนักงานที่ดินสามารถดำเนินการ หมายเหตุการเพิกถอนหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินตามคำพิพากษาศาล โดยดำเนินการตามคำสั่งกรมที่ดินที่ 3/2516 ลงวันที่ 19 มกราคม 2516 ได้เลย

 

 2. การแก้ไขหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินที่มีความคลาดเคลื่อนเล็กน้อยตามมาตรา 61 วรรคเจ็ด แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ซึ่งเกิดจากการเขียนหรือพิมพ์ข้อความผิดพลาดที่มีหลักฐานชัดแจ้ง เมื่อผู้มีส่วนได้เสียยินยอมให้แก้ไขเป็นลายลักษณ์อักษร เจ้าพนักงานที่ดินมีอำนาจดำเนินการแก้ไขได้โดยไม่ต้องตั้งคณะกรรมการสอบสวนเพื่อพิจารณาแต่อย่างใด

 

3. การเพิกถอนหรือแก้ไขหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน กรณีที่ศาลไม่ได้มีคำพิพากษาให้เพิกถอนตามข้อ 1 และไม่ใช่กรณีพิมพ์หรือเขียนข้อความผิดตามข้อ 2 แต่เป็นกรณีมีการกล่าวอ้างว่า มีการออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินไปโดยคลาดเคลื่อนหรือไม่ชอบด้วยกฎหมาย

 

ก่อนที่จะเพิกถอนอธิบดีกรมที่ดินจะต้องตั้งคณะกรรมการสอบสวนขึ้นมาคณะหนึ่ง ตามมาตรา 61 วรรคสอง แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน เพื่อดำเนินการสอบสวนว่าเป็นประการใด

 

เมื่อคณะกรรมการสอบสวนฯ รายงานผลการสอบสวน หากปรากฏชัดแจ้งว่า หนังสือแสดงสิทธิในที่ดินออกไปโดยไม่ชอบ อธิบดีกรมที่ดินย่อมมีอำนาจสั่งให้เพิกถอนได้ แต่หากไม่ปรากฏชัดแจ้งว่า หนังสือแสดงสิทธิในที่ดินออกไปโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย อธิบดีกรมที่ดินพิจารณาเป็นประการใดแล้วก็ให้ดำเนินการไปตามนั้น เช่น พิจารณาเห็นชอบตามที่คณะกรรมการสอบสวนฯ เสนอว่าไม่มีความคลาดเคลื่อนหรือไม่ชอบด้วยกฎหมาย ให้ยุติเรื่อง เป็นต้น