
ตำนานกำเนิด วัดไร่ขิง นั้น มีการบอกเล่าถึงประวัติว่าสร้างตั้งแต่ พ.ศ. 2394 หรือปลายรัชกาลที่ 3 โดยสมเด็จพระพุฒาจารย์พุ๊ก เจ้าอาวาสวัดศาลาปูน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผู้เป็นอธิบดีสงฆ์ 4 หัวเมือง
แต่เดิมเป็นวัดราชตั้งอยู่ริมแม่น้ำนครไชยศรี ตำบลไร่ขิง อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม พื้นที่แต่ก่อนเป็นไร่ขิงของชาวจีน เมื่อวัดเกิดขึ้นจึงเรียกชื่อวัดตามกลุ่มชุมชนว่า "วัดไร่ขิง"
จนกระทั่งในราวปีพุทธศักราช 2456 สมเด็จพระมหาสมณะเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส เสด็จตรวจเยี่ยมวัดในเขตอำเภอสามพราน จึงได้ตั้งชื่อให้ใหม่ว่า "วัดคงคาราม" แต่คนทั่วไปยังคงนิยมเรียกกันว่าวัดไร่ขิงแม้ปัจจุบันจะตั้งชื่อใหม่ว่า "วัดมงคลจินดาราม"
แม้จะได้รับการตั้งชื่อใหม่เป็น “วัดมงคลจินดาราม” ทว่าชาวบ้านก็ยังคงเรียกด้วยความคุ้นเคยว่า “วัดไร่ขิง” ตามชื่อของชุมชนแถบนี้ ซึ่งในอดีตเป็นที่อยู่ของชาวจีนและนิยมปลูกขิงกันอย่างแพร่หลาย
วัดไร่ขิงนี้ สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย สิ่งสำคัญซึ่งเป็นที่นับถือของผู้คนจำนวนมากก็คือ พระพุทธรูปหลวงพ่อวัดไร่ขิง ซึ่งประดิษฐานในพระอุโบสถ ตามตำนานเล่าว่า พระพุทธรูปลอยน้ำมาและอัญเชิญขึ้นไว้ที่วัดศาลาปูน
องค์พระพุทธรูปเป็นเนื้อทองสัมฤทธิ์ปางมารวิชัย พุทธลักษณะงดงามด้วยพุทธศิลป์ 3 สมัย คือ พระรูปผึ่งผายแบบเชียงแสน พระหัตถ์เรียวงามแบบสุโขทัย และพระพักตร์งดงามในแบบรัตนโกสินทร์ ประดิษฐานอยู่บนฐานชุกชี 5 ชั้น สันนิษฐานว่า เป็นฝีมือช่างสมัยไทยล้านนาและล้านช้าง
พระอุโบสถของวัดเป็นศิลปะสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น รอบพระอุโบสถมีวิหารประจำทิศต่างๆทั้งสี่ทิศ ศาลาจัตุรมุขตั้งอยู่ด้านหน้าและด้านหลังของอุโบสถเป็นศาลาทรงไทย 4 มุข มีมณฑปกลางสระน้ำ เป็นที่ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลอง ตั้งอยู่ด้านทิศตะวันตกของอุโบสถ
อาณาเขตวัดแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ เขตศาสนสถานและเขตสาธารณสถาน ซึ่งเป็นพื้นที่ของโรงเรียนและโรงพยาบาล ยังมีพิพิธภัณฑ์ของเก่า เช่น ถ้วยชาม หนังสือเก่า จัดแสดงไว้ให้ชมกัน
ส่วนบริเวณริมแม่น้ำหน้าวัดมีปลาสวายตัวโตนับพัน นักท่องเที่ยวสามารถซื้อขนมปังเลี้ยงอาหารปลาได้ และถ้ามาวันศุกร์หรือตอนเช้าอาทิตย์ จะมีตลาดนัดอาหารและผลไม้ ให้เดินเลือกซื้อกันอย่างสนุกสนานทีเดียว
ส่วนงานนมัสการหลวงพ่อวัดไร่ขิงจะจัดระหว่างวันขึ้น 13 ค่ำ ถึงแรม 3 ค่ำเดือน 5 ของทุกปี มีกิจกรรมการออกร้านและมหรสพมากมาย
ทั้งนี้ งานวัดไร่ขิง 2568 หรืองานเทศกาลนมัสการปิดทองหลวงพ่อวัดไร่ขิง เพิ่งจัดขึ้นเมื่อวันที่ 7-16 เมษายน 2568 ทั้งหมด 9 วัน 9 คืน ที่ผ่านมานี้เอง
สำหรับ การเดินทาง โดยรถยนต์ จากกรุงเทพฯ ใช้เส้นทางสายถนนเพชรเกษม ผ่านสวนสามพราน จะพบป้ายของวัดไร่ขิงอยู่ทางขวามือ อยู่ริมฝั่งแม่น้ำท่าจีนหรือแม่น้ำนครชัยศรี ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ 32 กิโลเมตร
โดยรถประจำทาง เดินทางโดยรถสาธารณะ สาย 84 และสาย 556 หรือนั่งรถโดยสารประจำทาง จากสถานีขนส่งสายใต้สายเก่า กรุงเทพฯ-นครปฐม กรุงเทพฯ-ราชบุรี กรุงเทพฯ-บางลี่ กรุงเทพฯ-สุพรรณบุรี ลงปากทางเข้าวัดไร่ขิง แล้วต่อรถโดยสารประจำทางเข้าไปยังวัดไร่ขิง
ขอบคุณข้อมูล ที่มา : การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย