"นกปรอดหน้านวล" (Yellow-vented Bulbul) เป็นนกที่มีขนาดเล็ก ประมาณ 20 เซนติเมตร ลักษณะหัวมีหงอนสั้นๆ หน้าผากถึงท้ายทอยดำ คิ้วกว้างสีขาว แถบตาดำ หน้าและคอขาว บริเวณลำตัวด้านบนน้ำตาลแกมเทา ส่วนอกและท้องน้ำตาลอ่อน มีลายขีดจางๆ ก้นเหลือง นกวัยอ่อน ปากสีจาง หน้าผากและกระหม่อมสีน้ำตาล
สำหรับชื่อของนกชนิดนี้ มีที่มาจากลักษณะเด่น ด้วยใบหน้าสีขาว บริเวณหัวตาสีดำ มีคิ้วสีขาว เลยได้ชื่อว่า นกปรอดหน้านวล
เรามักพบนกปรอดหน้านวลเป็นคู่ๆ หรือฝูงเล็กๆ และมักพบอยู่รวมกับนกปรอดอื่นๆ เช่น นกปรอดสวน อาศัยหากินตามต้นไม้ระดับสูง และต้นไม้ระดับต่ำ และลงมาหากินตามพื้นดิน อาหารได้แก่ ผลไม้ ตัวหนอน และแมลงต่างๆ
เสียงร้องของนกชนิดนี้ : "ชวิด - ชวิด"
นกปรอดหน้านวล มีถิ่นกำเนิดในหมู่เกาะซุนดาใหญ่ และฟิลิปปินส์ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้พบในพม่า ไทย มาเลเซีย กัมพูชา และเวียดนาม เป็นนกที่พบตามป่าชายเลน ป่าชายหาด สวนผลไม้ สวนสาธารณะในพื้นที่ราบ รวมถึงแหล่งกสิกรรม เป็นนกประจำถิ่น พบบ่อย
ส่วนช่วงผสมพันธุ์ อยู่ในช่วงฤดูร้อน ระหว่างเดือนมีนาคม ถึง เมษายน ทำรังด้วยต้นหญ้า เศษใบไม้ ใบหญ้า เป็นรูปถ้วย ไข่สีเนื้อ ลายจุดสีน้ำตาลแดง นกทั้งเพศผู้และเพศเมีย จะช่วยกันสร้างรังและฟักไข่ ใช้เวลาในการฟักไข่ราว 12-14 วัน
สถานภาพ : นกปรอดหน้านวล เป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความเสี่ยงต่ำต่อการสูญพันธุ์ อย่างไรก็ดี นกชนิดนี้ จัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง
นายจรูญ ทองนวล ช่างภาพ "เนชั่นโฟโต้" (Nation Photo) ได้บันทึกภาพนกปรอดหน้านวลแม่ลูก คู่หนึ่ง ภายในรังน้อยๆ พร้อมกับบรรยายว่า...
นับเป็นอาหารมื้อสุดท้าย และไออุ่นสายไยรักสุดท้ายที่สื่อถึงกันของแม่ลูก นกปรอดหน้านวล คู่นี้ ภายในรังน้อยๆ ที่แม่นกสร้างไว้บนต้นโป๊ยเซียนหน้าบ้าน เพื่อวางไข่ขยายเผ่าพันธุ์ จากเดิมที่มีอยู่ 3 ฟอง แต่ฟักออกมาเป็นลูกนกแค่ 1 ฟอง
แต่ก็ไม่นึกว่านี่เป็นการบันทึกภาพครั้งสุดท้าย ด้วยเช่นกัน เพราะหลังจากนั้นไม่นาน ลูกนกและไข่ที่เหลืออยู่อีก 2 ฟอง ก็อันตรธานหายไปเหลือแค่รังเปล่าๆ สาเหตุน่าจะเป็นแมวจรจัดแอบย่องเข้ามามาจับกิน แม้จะเป็นเรื่องของธรรมชาติ ผู้แข็งแรงกว่าย่อมมีชัย ตามวัฎจักรของห่วงโซ่อาหาร แต่ก็รู้สึกใจหายเหมือนกับขาดเพื่อนบ้านหน้าใหม่ ที่คุ้นเคยกันมาหลายวัน
ปัจจุบันนกปรอดหน้านวล สามารถพบเห็นทั่วไปตามผืนป่า สวนผลไม้ใกล้ๆบ้านแถวภาคใต้ เนื่องจากเป็นนกประจำถิ่น ชอบมาสร้างรังบนต้นไม้เตี้ยๆ ใกล้บ้านเรือนชาวบ้าน ทำให้กลายเป็นเป้าของนักล่าอย่างแมวที่จ้องตะครุบ ขณะแม่นกไปหาอาหารและช่วงปลอดผู้คน
ขอบคุณข้อมูลจาก :
Bird Conservation Society of Thailand (BCST)
คลังข้อมูลความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทย
ศูนย์ศึกษาเรียนรู้ระบบนิเวศป่าชายเลนสิรินาถราชินี
สำนักอุทยานแห่งชาติ - National Parks of Thailand
สวนสัตว์เชียงใหม่
medium.com
ภาพ : จรูญ ทองนวล (Charoon Thongnual)