ไขข้อข้องใจ คริสตชนเชื้อสายจีนในไทย เซ่นไหว้ในเทศกาลตรุษจีนได้หรือไม่?

อีกไม่กี่วันก็จะถึง เทศกาลตรุษจีน ที่ชาวจีนถือว่า เป็นวันขึ้นปีใหม่ เป็นวันสำคัญและยิ่งใหญ่ ที่รวมเทศกาลไหว้สิ้นปี เข้ากับเทศกาลวันตรุษ (วันตรุษ คือ วันต้นหรือวันชิวอิด ในหมู่คนที่รู้จักกันว่า คือวันถือ) และอาจจะยาวถึงเทศกาลชาวนา (เทศกาลชาวนา คือ ชาวนาชาวไร่จีน จะมีเวลาพักเต็ม ๆ ถึงวันที่ 15 เดือน 1 ของจีน ซึ่งเป็นวันและคืนสุดท้ายที่ชาวนา จะฉลองเต็มที่ก่อนเริ่มทำงาน) โดยถือวันที่ 1 เดือน 1 ตามปฏิทินของจีน เป็นวันเริ่มต้นวันใหม่ของปีของชาวจีน

ทั้งนี้ในส่วนของชาวจีน และชาวไทยเชื้อสายจีนในประเทศไทย ปฏิบัติการคือ การไหว้เจ้า และไหว้บรรพบุรุษ รวมถึงไหว้วิญญาณต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม ด้วยการที่ประเทศไทย เป็นประเทศที่มีการผสมผสานวัฒนธรรมจากชาติต่าง ๆ เข้ามา มีผู้นับถือหลากหลายศาสนา จึงมีชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีนจำนวนไม่น้อย ที่นับถือศาสนาต่าง ๆ ที่อาจจะมีข้อห้ามในเรื่องการไหว้สิ่งต่าง ๆ ที่ไม่ใช่พระเจ้าหรือศาสดาในศาสนาของตนเอง เช่น ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม ฯลฯ 

จนกลายเป็นข้อสงสัยของใครหลาย ๆ คนว่า ผู้ที่มีเชื่อสายจีน แต่นับถือศาสนาเหล่านี้ จะมีการเซ่นไหว้เทพเจ้า บรรพบุรุษ หรือวิญญาณต่าง ๆ หรือไม่ อย่างไร 

Nation STORY จะพาไปไขความกระจ่างและแนวทางปฏิบัติในเรื่อง.....

 

ทั้งนี้ในส่วนของศาสนาคริสต์นั้น แผนกคริสตศาสนธรรม อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ CATECHETICAL CENTER OF BANGKOK ARCHDIOCESE ได้อธิบายถึงแนวทางปฏิบัติของคริสต์ศาสนิกชน หรือ คริสตชน ในช่วงเทศกาลตรุษจีน เกี่ยวกับการเซ่นไหว้ โดยระบุว่า   

แนวทางการปฏิบัติของคริสตชนคาทอลิกวันตรุษจีน

วันตรุษจีนซึ่งเป็นวันขึ้นปีใหม่ของคนจีนนั้น มีพิธีบางอย่างอาจจะขัดต่อความเชื่อ ของคริสตชนคาทอลิก จึงควรพิจารณาเป็นประเด็นคือ

1. พิธีการที่คริสตชนคาทอลิกสามารถปฏิบัติได้ เช่น การไหว้บรรพบุรุษ ซึ่งถือว่าเป็นการแสดงความกตัญญูต่อบิดามารดาหรือปู่ย่าตายาย การไหว้และขอพรผู้ใหญ่ หรือญาติมิตรเป็นสิ่งที่ดีงาม

2. พิธีการที่คริสตชนคาทอลิกไม่สามารถปฏิบัติได้ เช่น การไหว้เทพเจ้าแห่งโชคลาภ การไหว้เจ้าที่และผีไม่มีญาติ คริสตชนต้องนมัสการพระเจ้าสูงสุดเท่านั้น ส่วนการทำบุญอุทิศแก่ผู้ล่วงลับ บรรพบุรุษ ญาติมิตร และดวงวิญญาณของผู้ที่เราไม่รู้จักก็ตาม เราสามารถทำได้ตามวิถีทางของคริสตชน

ทั้งนี้ แผนกคริสตศาสนธรรม อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ CATECHETICAL CENTER OF BANGKOK ARCHDIOCESE ยังระบุถึงแนวทางปฏิบัติของคริสตชนคาทอลิกเชื้อสายจีน ควรพิจารณาดังนี้

1. การไหว้เจ้า เป็นการขอให้เทพเจ้าคุ้มครอง บันดาล หรือเสริมมงคลชีวิตเหล่านี้ ถึงแม้จะเป็นเรื่องที่ดีงามก็ตาม แต่คริสตชนคาทอลิกไม่สามารถปฏิบัติได้ เพราะเป็นการขัดต่อความเชื่อ

2. การไหว้บรรพบุรุษ เป็นการระลึกถึงและเป็นการแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ซึ่งเป็นคุณธรรมชั้นสูงของชาวเอเชีย เป็นการกระทำที่ดี นอกนั้น การระลึกถึงวิญญาณอื่น ๆ ก็เป็นสิ่งที่คริสตชนทำอยู่แล้ว เพียงแต่รูปแบบการปฏิบัติ ให้เป็นไปตามประเพณีจีน แต่สาระเป็นแบบคาทอลิก คริสตชนจึงสามารถปฏิบัติธรรมเนียมนั้นได้
 

ส่วนการกราบไหว้สิ่งเคารพในรูปแบบต่าง ๆ นั้น เว็บไซต์สังฆมณฑลราชบุรี ได้ระบุไว้ว่า การไหว้ การ กราบ ในอัตลักษณ์คาทอลิก เสนอแนวปฏิบัติเรื่องการกราบพระเจ้าในอัตลักษณ์ของคาทอลิก ดังนี้

1. การกราบพระเจ้า กราบหนึ่งครั้ง โดยแบมือ ศีรษะขนานพื้น เพื่อเคารพสิ่งสูงสุดของเรา คือพระเจ้า จะคุกเข่าที่โต๊ะนั่งของวัด หรือจะนั่งพับเพียบก็ตาม

 

2. การเคารพแม่พระและนักบุญ  กราบหนึ่งครั้ง โดยไม่แบมือ ศีรษะขนานพื้น

 

3. การปฏิบัติเมื่อร่วมพิธีทางศาสนาพุทธ

3.1 ถวายเครื่องไทยทาน ปัจจัย และผ้าบังสุกุล ในงานศพ
หากคาทอลิกถูกเชิญให้ประเคนของให้พระภิกษุ หลังการสวดพระอธิธรรม ให้ไหว้ หรือ กราบหนึ่งครั้ง โดยไม่แบมือ (คาทอลิกเคารพพระภิกษุ ในฐานะท่านเป็นนักบวช ผู้ที่น่าเคารพนับถือ แต่ไม่ใช้ในฐานะเป็นพระเจ้า)

3.2 การทำบุญเลี้ยงพระตามประเพณีพุทธ ในวันแต่งงานแบบต่างคนต่างถือ หลังจากการประเคนอาหาร หรือเครื่องไทยทาน ปัจจัยให้พระภิกษุแล้ว บ่าวสาวที่เป็นคาทอลิก ให้ไหว้ หรือกราบหนึ่งครั้งโดยไม่แบมือ


ขอบคุณข้อมูลจาก : แผนกคริสตศาสนธรรม อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ
https://ratchaburidio.or.th/