3 พ.ย. รำลึก "ไลก้า" สุนัขตัวแรกถูกส่งขึ้นสู่อวกาศ กับภารกิจโคจรรอบโลก

"ไลก้า" หรือ Laika สุนัขอวกาศโซเวียต (ปัจจุบัน คือประเทศรัสเซีย) ชื่อมีความหมายว่า "ช่างเห่า" ที่กลายเป็นสุนัขและสัตว์ตัวแรกที่โคจรรอบโลก และเป็นตัวแรกที่ตายในวงโคจรด้วยเช่นกัน

เดิมที ไลก้า เป็นสุนัขเร่ร่อน ชื่อ "คุดร์ยัฟกา" แปลว่า "เจ้าขนหยิกน้อย"

ประวัติโดยสังเขป
ชื่อ: ไลก้า 
เพศ : เมีย
เกิด: มอสโก, รัสเซีย
ตาย: 3 พฤศจิกายน 2500, วงโคจรต่ำของโลก
น้ำหนัก: 5 kg
สายพันธุ์: พันทาง
ฉายาอื่นๆ: คุดร์ยัฟกา
สปีชีส์: Canis lupus familiaris
เจ้าของ: โครงการอวกาศโซเวียต (SSP) 

อ้างอิงจาก รายงานของ สำนักข่าวเอพี ระบุว่า เดิมที ไลก้า เป็นเพียงสุนัข เพศเมีย ไร้เจ้าของ ที่ถูกเก็บมาจากข้างถนนในกรุงมอสโก เมืองหลวงของอดีตสหภาพโซเวียตในขณะนั้น เพียงแค่สัปดาห์เดียวก่อนจะถึงกำหนดวันยิงจรวดขึ้นสู่ห้วงอวกาศ

ด้วยเหตุผลที่ ไลก้า เป็นสุนัขที่ตัวเล็ก และดูสงบ จึงถูกเลือกให้เป็น "สุนัขอวกาศตัวแรก" ที่กำลังจะถูกส่งขึ้นไปกับยานอวกาศเพื่อโคจรรอบโลก

ขณะที่ เว็บไซต์พิพิธภัณฑ์และการเรียนรู้ Smithsonian ระบุว่า SSP ทดสอบสุนัขหลายตัวด้วยการจับพวกมันใส่ในแคปซูลที่ทนทานต่อแรงดันและการสั่นสะเทือน รวมถึง สวมอุปกรณ์ช่วยขับถ่ายติดตัว แต่สุนัขหลายๆ ตัว ซึ่งถูกจับมาพร้อมไลก้าไม่ชอบ ทั้งยังดิ้นรนขัดขืนอย่างเต็มที่ แต่ ไลก้า นิ่งกว่าสุนัขตัวอื่นๆ ทั้งยังตัวเล็ก เหมาะกับพื้นที่ในดาวเทียมสปุตนิก 2 ซึ่งมีเส้นผ่านศูนย์กลางฐาน 2 เมตร กับความสูงราว 4 เมตรเท่านั้น โดย SSP ยอมรับ ว่า ไลก้า ได้รับการดูแลอย่างดีโดยเจ้าหน้าที่คนหนึ่ง ก่อนจะถูกส่งไปสู่อวกาศ

ไลก้า เข้าสู่การฝึกกับสุนัขอื่นอีก 2 ตัว ก่อนได้รับเลือกเป็นผู้โดยสารไปกับยานอวกาศ "สปุตนิก 2" ซึ่งถูกส่งขึ้นสู่อวกาศ เมื่อวันที่ 3 พฤศจิกายน ปี ค.ศ. 1957 ตรงกับปี พ.ศ. 2500 หรือก็คือวันนี้ ย้อนไปเมื่อ 66 ปีที่แล้ว

อย่างไรก็ดี เนื่องจากเป็นที่ทราบกันน้อยมากถึงผลกระทบของการบินอวกาศที่มีต่อสิ่งมีชีวิต อีกทั้ง ขณะนั้น เทคโนโลยีด้านอวกาศ ยังไม่มีความก้าวหน้าถึงขั้นที่จะนำมันกลับมายังโลกได้อีก จึงคาดว่า "ไลก้า ไม่น่าจะรอดชีวิต" 

นักวิทยาศาสตร์บางคนเชื่อว่า มนุษย์จะไม่อาจมีชีวิตอยู่ได้จากการปล่อยหรือสภาพของอวกาศ ทีมวิศวกรจึงมองว่า เที่ยวบินที่ส่งสัตว์ขึ้นสู่อวกาศด้วยนั้นจำเป็นก่อนภารกิจของมนุษย์ 

สาเหตุและเวลาการตายที่แท้จริงของ "ไลก้า" ไม่ได้รับการเปิดเผยต่อสาธารณะ แต่มีรายงานว่า ไลก้าตาย เพราะขาดออกซิเจนในวันที่ 6 หรือตามที่สหภาพโซเวียตอ้างแต่แรก มันตายสบาย (euthanised) ก่อนออกซิเจนพร่องไปอีก 

หลังจากนั้นอีกประมาณ 5 เดือน กับภารกิจเดินทางโคจรรอบโลกไปนานกว่า 2,570 รอบ ร่างของ "ไลก้า" ก็ถูกเผาไหม้ไปพร้อมกับยาน กลายเป็นส่วนหนึ่งของชั้นบรรยากาศโลก เมื่อวันที่ 14 เมษายน ค.ศ.1958

อย่างไรก็ตาม การทดลองดังกล่าว พิสูจน์ว่า ไลก้า สามารถรอดชีวิตจากการปล่อยยานขึ้นสู่วงโคจร และทนต่อ "สภาวะไร้น้ำหนัก" ซึ่งเป็นการกรุยทางแก่การบินอวกาศของมนุษย์ และให้ข้อมูลแรกๆ บางส่วนแก่นักวิทยาศาสตร์ว่า สิ่งมีชีวิตตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมในการบินอวกาศอย่างไร

สหภาพโซเวียต ฉลองความสำเร็จในการส่งสิ่งมีชีวิตขึ้นสู่วงโคจรได้สำเร็จ และประกาศว่า ไลก้าเป็นดัง "ผู้กล้า" ที่ต้องยกย่อง และมีการนำภาพไลก้าไปทำเป็นของที่ระลึก รวมถึง ผลิตภัณฑ์อีกมากมาย ทั้งแสตมป์ บุหรี่ กล่องคุกกี้ โปสการ์ด รวมถึง ปกหนังสือเกี่ยวกับโครงการด้านอวกาศ 

ไลก้า ยังถูกรำลึกถึงในงานสตรีทอาร์ต และผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่แพร่หลายในวัฒนธรรมป็อป เช่น เสื้อยืด โปสการ์ด หรือเข็มกลัด ที่มีผู้ทำออกจำหน่ายกันในหลายประเทศ ด้วย

การที่ "ไลก้า" ขึ้นสู่วงโคจรได้สำเร็จ ได้นำไปสู่การพัฒนาเทคโนโลยี จนนำไปสู่ภารกิจส่งมนุษย์คนแรกไปยังนอกโลก คือ "ยูริ กาการิน" ที่เดินทางสู่วงโคจรในอวกาศได้สำเร็จ และกลับมาได้อย่างปลอดภัยครั้งแรก เมื่อวันที่ 12 เมษายน ค.ศ.1961

ขอบคุณข้อมูล-ภาพจาก : silpa-mag / เฟซบุ๊ก KornKT / เพจคมชัดลึก / บทความ รายงาน ‘เรื่องเศร้าของ ไลกา ’สุนัขตัวแรกที่ถูกส่งขึ้นไปกับยานอวกาศสปุตนิก 2 ของสหภาพโซเวียต ในห้วงอวกาศ ในวันที่ 3 พ.ย.2500 ของ เจนนิเฟอร์ ลัตสัน ผู้สื่อข่าวของ ไทม์