ปรากฏการณ์ฝนดาวตกเจมินิดส์ เกิดจากโลกเคลื่อนที่ตัดผ่านสายธารของเศษหินและเศษฝุ่นขนาดน้อยใหญ่ของดาวเคราะห์น้อย 3200 เฟธอน (3200 Phaethon) ที่หลงเหลือทิ้งไว้ขณะเคลื่อนผ่านเข้ามาในระบบสุริยะชั้นใน เมื่อโลกโคจรผ่านเส้นทางดังกล่าว แรงดึงดูดของโลกจะดึงฝุ่นและหินเข้ามาเผาไหม้ในชั้นบรรยากาศ เกิดเป็นลำแสงวาบ หรือในบางครั้งเกิดเป็นลูกไฟขนาดใหญ่เรียกว่า Fireball
ผู้สื่อข่าวรายงาน ความเคลื่อนไหวล่าสุด ทางด้าน สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ หรือ NARIT ระบุว่า ระหว่างวันที่ 4-20 ธันวาคมของทุกปีเป็นช่วงที่เกิด ปรากฏการณ์ "ฝนดาวตกเจมินิดส์" หรือ "ฝนดาวตกกลุ่มดาวคนคู่"
โดยมี ศูนย์กลางกระจายอยู่บริเวณ กลุ่มดาวคนคู่ ซึ่งปีนี้นักดาราศาสตร์ คาดว่า จะมีอัตราการตกสูงสุดในคืนวันที่ 14 ธันวาคม 2565 ประมาณ 150 ดวงต่อชั่วโมง โดยกลุ่มดาวคนคู่จะปรากฏขึ้นจากขอบฟ้าทางทิศตะวันออกเวลาประมาณ 20.00 น. สามารถสังเกตได้จนถึงเวลาประมาณ 23.00 น.
อีกโพสต์ที่น่าสนใจ คนรักดวงดาวไม่ควรพลาด!!!
ทั้งนี้ หลังช่วงเวลาดังกล่าวยังคงสามารถชมฝนดาวตกได้แต่จะมีแสงจันทร์ข้างแรม 6 ค่ำรบกวนจึงไม่เหมาะกับการชมฝนดาวตก
การเกิดปรากฎการณ์ฝนดาวตกเจมินิดส์
เกิดจากโลกเคลื่อนที่ตัดผ่านสายธารของเศษหินและเศษฝุ่นขนาดน้อยใหญ่ของดาวเคราะห์น้อย 3200 เฟธอน (3200 Phaethon) ที่หลงเหลือทิ้งไว้ขณะเคลื่อนผ่านเข้ามาในระบบสุริยะชั้นใน เมื่อโลกโคจรผ่านเส้นทางดังกล่าว แรงดึงดูดของโลกจะดึงฝุ่นและหินเข้ามาเผาไหม้ในชั้นบรรยากาศ เกิดเป็นลำแสงวาบ หรือในบางครั้งเกิดเป็นลูกไฟขนาดใหญ่เรียกว่า Fireball
ลักษณะเด่นของฝนดาวตกเจมินิดส์
เนื่องจากมีความเร็วของดาวตกไม่มากนัก ประกอบกับมีอัตราตกค่อนข้างมาก จึงสามารถสังเกตเห็นได้ง่ายทั้งยังสามารถมองเห็นได้รอบทิศซึ่งถือเป็นโอกาสดีในการติดตามชมฝนดาวตกในครั้งนี้
คำแนะนำในการชมดาวตกเจมินิดส์
ฝนดาวตกเจมินิดส์ ได้ชื่อว่า เป็นฝนดาวตกที่เชื่อถือได้ที่สุด ถ้าใครไปรอชม มันเริ่มปรากฏตัวครั้งแรกในช่วงกลางทศวรรษที่ 1800s อย่างไรก็ตาม ในยุคนั้นสังเกตเห็นได้น้อยมาก มีเพียง 10-20 ดวงต่อชั่วโมงเท่านั้น ต่างจากในปัจจุบันที่กลายเป็นฝนดาวตกขนาดใหญ่ที่มีอัตราการตกราว 150 ดวงต่อชั่วโมง
องค์การนาซา (NASA) ได้แนะนำปรากฎการณ์นี้ไว้ว่า
หากต้องการชมเจมินิดส์ ให้หาบริเวณที่ห่างไกลจากแสงไฟแสงสว่าง เตรียมถุงนอน ผ้าห่ม หรือเก้าอี้สนาม นอนหงายโดยให้เท้าหันไปทางทิศใต้ แล้วเงยหน้าขึ้นหรือนอนมองท้องฟ้า (ในปีนี้ ทาง NARIT ย้ำ ทางทิศตะวันออกทั่วทุกภาคของประเทศ เริ่มชมได้ตั้งแต่ 2 ทุ่ม คืนนี้ (14 ธ.ค.65)
ทั้งนี้ ฝนดาวตกเจมินิดส์ มีลักษณะการตกกระจายทั่วท้องฟ้าจากจุด ๆ หนึ่งที่เรียกว่า จุดศูนย์กลางการกระจาย (Radiant) เมื่อจุดศูนย์กลางการกระจายตรงหรือใกล้เคียงกับกลุ่มดาวอะไร ก็จะเรียกชื่อฝนดาวตกตามกลุ่มดาวนั้น ๆ หรือดาวที่อยู่ใกล้กลุ่มดาวนั้น เช่น ฝนดาวตกเจมินิดส์ ซึ่งมีจุดศูนย์กลางการกระจายใกล้กลุ่มดาวคนคู่ (เจมีไน)
จุดเด่นที่น่าสนใจของ "ฝนดาวตกเจมินิดส์" ที่ทำให้มันเป็นฝนดาวตกที่ดูได้ง่ายคือ ความเร็วของดาวตกไม่มากนัก มีอัตราตกค่อนข้างมาก สามารถมองเห็นได้รอบทิศ
อีกหนึ่งคุณลักษณะเด่นของเจมินิดส์คือ มันเป็นฝนดาวตกที่มีต้นกำเนิดจากดาวเคราะห์น้อย แตกต่างจากฝนดาวตกส่วนใหญ่ที่มีต้นกำเนิดจากดาวหาง
รายงานระบุว่า ฝนดาวตกเจมินิดส์ มีต้นกำเนิดจากดาวเคราะห์น้อย 3200 เฟธอน (3200 Phaethon) ซึ่งใช้เวลา 1.4 ปีในการโคจรรอบดวงอาทิตย์ 1 ครั้ง โดยมีการค้บดาวเคราะห์น้อยดวงดังกล่าวเมื่อปี 1993 และนักดาราศาสตร์ เฟร็ด วิปเปิล เป็นผู้ได้ข้อสรุปว่า เจมินิดส์เกิดจาก 3200 เฟธอน
3200 เฟธอนมีวงโคจรเป็นวงรีคล้ายดาวหาง แต่เมื่อเฟธอนโคจรผ่านดวงอาทิตย์ จะไม่เกิดหางอย่างดาวหาง และสเปกตรัมของมันดูเหมือนดาวเคราะห์น้อยที่เป็นหิน
ชื่อ "เฟธอน" นี้มีที่มาจากตัวละครหนึ่งในตำนานปกรณัมกรีก โดยเฟธอนเป็นคนขับราชรถเคลื่อนดวงอาทิตย์ของ เฮลิออส เทพแห่งดวงอาทิตย์
นอกจากนี้ ทางสถาบัน NARIT ยังได้จัดกิจกรรมสังเกตการณ์ "ฝนดาวตกเจมินิดส์" ในคืนวันที่ 14 ธันวาคม 2565 ตั้งแต่เวลา 17.00 - 23.00 น. ชวนประชาชนที่สนใจร่วมชมฝนดาวตกเจมินิดส์ ณ จุดสังเกตการณ์หลัก 3 แห่ง ดังนี้
จังหวัดเชียงใหม่
สดร. ร่วมกับเทศบาลตำบลออนใต้ อ.สันกำแพง จัดกิจกรรม "โต้ลม ห่มหนาว นอนนับดาว ฝนดาวตกเจมินิดส์" ณ อ่างเก็บน้ำห้วยลาน ต.ออนใต้ อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่ บริเวณรอบอ่างเก็บน้ำพื้นที่ค่อนข้างมืด ปราศจากแสงไฟรบกวน เหมาะแก่การสังเกตการณ์ฝนดาวตกเป็นอย่างยิ่ง ทั้งยังมีกิจกรรมอื่น ๆ ที่น่าสนใจ อาทิ แนะนำการดูดาวเบื้องต้น รวมถึงเทคนิคการถ่ายภาพฝนดาวตก ชมวัตถุท้องฟ้าผ่านกล้องโทรทรรศน์ และนอนนับฝนดาวตก
จังหวัดนครราชสีมา
หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา นครราชสีมา ภายในมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี อ.เมือง จ.นครราชสีมา โทร. 086-4291489
จังหวัดฉะเชิงเทรา
หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา ฉะเชิงเทรา ต.วังเย็น อ.แปลงยาว จ.ฉะเชิงเทรา โทร. 084-0882264
สำหรับผู้สนใจชมปรากฏการณ์ฝนดาวตกควรเลือกสถานที่ท้องฟ้ามืดสนิทไม่มีแสงไฟรบกวน สังเกตได้ด้วยตาเปล่า ไม่จำเป็นต้องมองผ่านกล้องโทรทรรศน์ แนะนำให้นอนชม เนื่องจากฝนดาวตกกระจายทั่วท้องฟ้า สำหรับฝนดาวตกเจมินิดส์มีจุดเด่นคือ ความเร็วของดาวตกไม่มากนัก ประกอบกับมีอัตราตกค่อนข้างมากจึงสังเกตได้ง่าย สามารถมองเห็นได้รอบทิศ ถือเป็นโอกาสดีในการติดตามชมฝนดาวตก
ด้านกรมอุตุนิยมวิทยาคาดการณ์สภาพอากาศวันนี้ มีอากาศเย็นต่อเนื่องตลอดทั้งวัน อากาศเป็นใจต่อการชมกรากฏการณ์ “ฝนดาวตก” เป็นอย่างมาก
ขอขอบคุณที่มา >>
ติดตามชมสดได้ที่นี่ คลิกเลยคนรักดาวตกทุกคน เครดิต NARIT