หายวับ 10 ล้านรายชื่อ หลังประกาศระเบียบลบ แก้ไขประวัติ ปชช.ไม่เกี่ยวข้องคดี

27 มิถุนายน 2566 พล.ต.อ.สุรเชษฐ์ หักพาล รองผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ(รอง ผบ.ตร.) พร้อมด้วย นายปริญญา เทวนฤมิตรกุล ผู้อำนวยการศูนย์นิติศาสตร์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และ น.ส.ปิติกาจน์ สิทธิเดช กรรมการสิทธิมนุษยชน แถลงผลการปรับปรุงระเบียบสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ว่าด้วยประมวลระเบียบการตำรวจไม่เกี่ยวกับคดีลักษณะที่ 32 การพิมพ์ลายนิ้วมือพ.ศ 2566

ข่าวที่เกี่ยวข้อง:

• กองทะเบียนประวัติอาชญากร ขยายเวลาเปิด-ปิด เริ่ม 7 พ.ย.นี้
• สืบสวนความจริง : ประวัติอาชญากร ขังคนบริสุทธิ์
• เสนอกม."ลบประวัติอาชญากรรม" กรณีศาลสั่งไม่ฟ้อง -อสส.สั่งยกฟ้อง 1.5 แสนราย

นายปริญญา กล่าวว่า สืบเนื่องจากประกาศใช้ระเบียบสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ว่าด้วยประมวลระเบียบการตำรวจไม่เกี่ยวกับคดี ลักษณะที่ 32 การพิมพ์ลายนิ้วมือ พ.ศ. 2566 ที่มีผลบังคับใช้แล้วเมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม ที่ผ่านมา ทำให้มีการแก้ไขลบรายชื่อประชาชน ในทะเบียนประวัติอาชญากรได้จำนวนมาก จากอดีตที่ไม่เคยแก้ไข จนทำให้ผู้ที่มีรายชื่ออยู่ในทะเบียนประวัติอาชญากร ได้รับความเดือดร้อน ไม่สามารถสมัครงานได้

เนื่องจากระเบียบเดิมกำหนดให้ผู้กระทำผิด หรือผู้ต้องหา ต้องถูกนำชื่อไปบันทึกในทะเบียนประวัติอาชญากรทันที โดยการพิมพ์ลายนิ้วมือ แม้ว่าสุดท้ายแล้ว อัยการจะสั่งไม่ฟ้องศาล ยกฟ้อง หรือศาลยกฟ้อง หรือเสียชีวิตไปแล้ว ก็ไม่ได้รับการลบรายชื่อออก อีกทั้งการพิจารณานำรายชื่อผู้กระทำผิด ออกจากทะเบียนประวัติอาชญากรนั้น ผู้เสียหายต้องแจ้ง และพิสูจน์ได้ว่าเกิดจากเจ้าหน้าที่จับกุมผิดตัว หรือผู้ถูกกล่าวหาเสียชีวิตแล้วเท่านั้น

โดยจากการหารือระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งศาล อัยการและสำนักงานตำรวจแห่งชาติแล้ว พบว่าผู้ที่เกี่ยวข้องโดยตรงคือตำรวจ โดยในแต่ละปีพบว่ามีคดีอาญากว่า 800,000 คดี รวมผู้ที่เกี่ยวข้องกว่า 13 ล้านคนจากประชากรไทยทั้งหมด 66 ล้านคน หรือกล่าวได้ว่า ในคนไทย 6 คนจะมีผู้ที่มีรายชื่อในทะเบียนประวัติอาชญากร 1 คน

ซึ่งภายหลังจากการประกาศบังคับใช้ ระเบียบฉบับดังกล่าวแล้ว ได้มีการแก้ไขปรับปรุง การจัดเก็บประวัติบุคคลออกเป็น 3 แบบ ได้แก่ 1. ทะเบียนประวัติผู้ต้องหา คือข้อมูลบุคคลที่ถูกกล่าวหาว่ากระทำความผิดอาญา แต่ยังมิได้ถูกฟ้องต่อศาล หรือฟ้องต่อศาลแต่คดียังไม่ถึงที่สุด ห้ามเปิดเผย เว้นแต่ใช้เพื่องานสืบสวนสอบสวน งานสำนักพระราชวัง งานสมัครเข้ารับราชการ

2. ทะเบียนประวัติผู้กระทำความผิดที่มิใช่อาชญากร คือ ข้อมูลบุคคลที่ศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุดว่าได้กระทำความผิด โดยศาลลงโทษ จำคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือรอการลงโทษ หรือมีเพียงโทษปรับ หรือกักขัง รวมถึงกระทำผิดโดยประมาท ห้ามเปิดเผยทั่วไป เว้นแต่ใช้เพื่องานสืบสวนสอบสวน งานขออนุญาตตามที่กฎหมายกำหนด 3.ทะเบียนประวัติอาชญากร คือ ข้อมูลบุคคลที่ศาล มีคำพิพากษาถึงที่สุดว่าได้กระทำความผิด โดยศาลลงโทษ จำคุกเกินกว่า 1 เดือนขึ้นไป โดยไม่รอการลงโทษ ยกเว้นการกระทำผิดโดยประมาท

ขณะที่ พล.ต.อ.สุรเชษฐ์ กล่าวว่า หลังจากระเบียบนี้มีผลบังคับใช้แล้ว 1 เดือน ตำรวจสามารถลบรายชื่อในทะเบียนประวัติอาชญากรได้แล้วกว่า 10,000,000 คน เหลือประมาณ 3.7 ล้านรายที่คดียังไม่สิ้นสุด ถือเป็นการคืนสิทธิ์ให้กับประชาชนอย่างแท้จริง โดยประชาชนสามารถตรวจสอบประวัติอาชญากรของตัวเองได้ที่โรงพักทั่วประเทศ

และหลังจากนี้หากศาลได้มีคำพิพากษายกฟ้องหรืออัยการสั่งไม่ฟ้องคดีแล้ว ทางกองทะเบียนประวัติอาชญากรจะส่งเอกสารไปยังโรงพักทั่วประเทศเพื่อให้สายตรวจนำเอกสารไปแจ้งให้ประชาชนถึงบ้าน ปัจจุบันได้แจ้งไปแล้วประมาณ 600,000 ราย นอกจากนี้ตำรวจอยู่ระหว่างการจัดทำเว็บไซต์เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าไปตรวจสอบรายชื่อประวัติอาชญากรของตัวเองได้ด้วยตัวเองคาดว่าจะเสร็จภายในสิ้นเดือนกรกฎาคมนี้

ส่วนกรณีผู้ที่กระทำความผิดตาม พ.ร.บ.การจราจรฯ โดยมีโทษจำคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือศาลพิจารณาใช้ดุลยพินิจให้รอลงอาญา หากมีการชดใช้เยียวยาเป็นที่พอใจแล้วก็จะถูกลบประวัติอาชญากร ส่วนจะมีการแก้ไขระเบียบเพิ่มเติมหรือไม่จะมีการพิจารณาในอนาคต แต่ทางตำรวจยังจะต้องเก็บข้อมูลบางส่วนของกลุ่มที่มีการกระทำความผิดซ้ำ เป็นคดีที่เกี่ยวกับเพศอาชญากรต่อเนื่อง หรือเกี่ยวกับความมั่นคง เพื่อใช้เป็นฐานข้อมูลในการปฎิบัติหน้าที่ของตำรวจ แต่จะไม่มีการเปิดเผยข้อมูลดังกล่าว ยืนยันว่าไม่เป็นการกระทบสิทธิ์ของประชาชนอย่างแน่นอน

ด้านประชาชนที่ได้รับการลบประวัติอาชญากรตามระเบียบใหม่ กล่าวว่า รู้สึกดีใจที่สามารถกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติ สามารถสมัครงานได้ตามที่ตัวเองต้องการ ไม่ว่าจะเป็นในประเทศหรือเดินทางไปต่างประเทศ จึงถือว่าเป็นโครงการที่ดี และเชื่อว่าโครงการนี้ จะช่วยลดการก่ออาชญากรรมซ้ำซ้อนได้แน่นอน