จากกรณีที่มีกระแสข่าวการปรับขึ้นราคาแก๊สหุงต้มกิโลกรัมละ 1 บาท ในวันที่ 1 กรกฎาคม 2565 หลายฝ่ายมีความกังวลว่าจะได้รับผลกระทบสินค้าปรับขึ้นราคาตามทำให้หลายคนหาวิธีการลดการใช้พลังงาน รวมทั้งการหาพลังงานทดแทนมาใช้เพื่อลดการใช้แก๊ส
23 มิถุนายน 2565 ที่บ้านพระยืน ของนายสมศักดิ์ ลามูลชา ครูภูมิปัญญาด้านพลังงานทดแทน พลังงานทางเลือก อยู่บ้านเลขที่ 185 หมู่ 14 บ้านพระยืน ต.พระยืน อ.พระยืน จ.ขอนแก่น ผู้นำชุมชนด้านพลังงานทางเลือก กลุ่มวิสาหกิจชุมชนปั้นเตาประสิทธิภาพสูง เทศบาลตำบลพระยืน อ.พระยืน จ.ขอนแก่น มีองค์ความรู้เกี่ยวกับการผลิตเตาอั้งโล่ประสิทธิภาพสูงมานานกว่า 10 ปี เน้นการใช้พลังงานทดแทนแบบดั้งเดิม คือ ไม้ฟืน ถ่าน แกลบ และเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรที่ให้ความร้อนโดยตรง
นายสมศักดิ์ กล่าวว่า เดิมทำอาชีพเกษตรกร มีความรู้ด้านช่าง สามารถซ่อมรถไถนาเดินตาม เครื่องสูบน้ำ เครื่องสีข้าวได้ กระทั่งเมื่อ 10 ปีที่แล้วทางเทศบาลมีประกาศให้ประชาชนในชุมชนที่สนใจเข้ารับการอบรมการผลิตเตาอั้งโล่ประสิทธิภาพสูง โดยทางสำนักงานพลังงานจังหวัดมาอบรมการผลิตเตา จึงสนใจเข้าอบรม ทางเจ้าหน้าที่สอนการปั้นเตาให้ครบทุกกระบวนการทั้งการนวดดินเหนียว การปั้นเตา การทำรังผึ้ง และการทำ หลังฝึกอบรมแล้วเสร็จมาลงมือผลิตเองทุกขั้นตอนกว่า 2 เดือน ทางสำนักงานพลังงานเห็นว่าลงมือทำจริงและเห็นผลทั้งมีรายได้จากการขายเตาที่ผลิตเอง ผลิตอย่างต่อเนื่องจนมีกลุ่มลูกค้าประจำมาสั่งซื้อเป็นประจำ
ปัจจุบันยังคงผลิตเตาอั้งโล่ประสิทธิภาพสูงโดยเตา 1 ใบใช้เวลาการผลิตประมาณ 2 อาทิตย์ ผลิตเองทุกขั้นตอน ทั้งปั้นเตา เผาเตา ทำรังผึ้ง ทำสังกะสีเป็นเสื้อเตาประกอบเป็นตัวเตา เป็นเตาที่ผลิตแบบแฮนด์เมด ควบคุมการผลิตเองทุกขั้นตอน มีอายุการใช้งานนานกว่า 2 ปี โดยเตาที่ปั้นขึ้นมานี้ให้พลังงานความร้อนสูง ให้ความร้อนนาน ไม่สิ้นเปลืองเชื้อเพลิง การทำงานอย่างต่อเนื่องทำให้พลังงานจังหวัดขอนแก่นให้เป็นอาสาสมัครพลังงานในชุมชน พร้อมกับเป็นวิทยากรถ่ายทอดองค์ความรู้ให้ชาวบ้านที่สนใจทั้งในจังหวัดขอนแก่นและจังหวัดใกล้เคียง นอกจากนี้มีลูกค้าที่สนใจสั่งซื้ออย่างต่อเนื่อง สร้างรายได้ให้ครอบครัว บางรายสั่งซื้อไปใช้ในครัวหลายใบ ทดแทนการใช้แก๊สที่มีราคาสูง กว่า 10 ปีที่ผ่านมาได้ทดลองลงมือผลิตเตาประสิทธิภาพสูงร่วมกับสำนักงานพัลงงาน จนได้เตาที่เหมาะกับการใช้งาน 4 รูปแบบ
“เตาที่ผลิตขายทุกประเภท เป็นเตาที่ทางกระทรวงพลังงานวิจัยแล้วว่า สามารถประหยัดพลังงานได้จริง ให้ความร้อนสูงกว่าเตาทั่วไป หลังจากอบรมแล้วจึงได้ผลิตเตาอั้งโล่ประสิทธิภาพสูง และเตาชีวมวลแกลบโดยจะใช้แกลบเป็นเชื้อเพลิงได้เปลวไฟที่เหมือนแก๊สไม่มีควัน จำหน่ายให้กับผู้สนใจ ส่วนเตาที่ทำใช้เองในครัวเรือนเป็นเตาเศรษฐกิจขนาดเล็กเหมาะกับการใช้เศษไม้เป็นเชื้อเพลิง และเตาอั้งโล่ประสิทธิภาพสูงที่ใช้ได้ทั้งเศษไม้และถ่าน การนำเตาประสิทธิภาพสูงไปใช้นั้นสิ่งสำคัญคือต้องดูว่าในบ้านเรามีอะไรเป็นเชื้อเพลิงอย่างไม้ แกลบ และถ่าน เป็นต้น ซึ่งจะเหมาะกับการใช้งาน
หลังจากการเผาไหม้สมบูรณ์แล้ว ขี้เถ้าถ่านสามารถนำไปใช้ในแปลงนาต่อได้ ไม่มีเศษไม้ เศษขี้เถ้าที่ต้องทิ้งให้เป็นมลภาวะ ถือเป็นพลังงานทางเลือกที่มีอยู่ในชุมชนไม่ต้องซื้อหา เศษไม้ ท่อนไม้ หาได้ตามที่นา นำมาเผาถ่านด้วยถัง 200 ลิตร นำถ่านที่ได้มาใช้ในครัวเรือน ผลพลอยได้คือน้ำส้มควันไม้ เป็นการใช้พลังงานทดแทนอย่างคุ้มค่า เพราะสุดท้ายพลังงานทดแทนนี้จะลงไปสู่แปลงเกษตร ไม่มีอะไรเหลือทิ้ง นอกจากนี้ลูกค้าที่ซื้อเตาไปใช้น”นายสมศักดิ์ กล่าว
ข่าว/ภาพ กวินทรา ใจซื่อ ศูนย์ข่าวเนชั่นภาคอีสาน สำนักข่าวเนชั่น