เผยสัญญาณเตือน เสี่ยง"มะเร็งปอด" คร่าชีวิตคนไทยอันดับ 2

10 มีนาคม 2565 ข่าวช็อกวงการบันเทิงไทยอีกครั้ง เมื่อ สรพงศ์ ชาตรี พระเอกตลอดกาล ศิลปินแห่งชาติ เสียชีวิตด้วยวัย 71 ปี ที่ห้องพักผู้ป่วยโรงพยาบาลบำรุงราษฏร์ หลังรักษาตัว โรคมะเร็งปอด มานานหลายปี

นพ.สมศักดิ์ อรรฆศิลป์ อธิบดีกรมการแพทย์ เปิดเผยว่า มะเร็งปอด เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 2 ของคนไทย โดยในผู้ชาย เสียชีวิตรองจากมะเร็งตับ และเป็นอันดับ 1 ในผู้หญิง ซึ่งการตรวจคัดกรองให้พบโรคมะเร็งปอดในระยะแรกทำได้ยากและมีอัตราการตายสูง

สาเหตุสำคัญที่ทำให้เสี่ยง “มะเร็งปอด” ได้แก่

• 1. การสูบบุหรี่ รวมถึงยามวนต่างๆ เป็นสาเหตุสำคัญที่สุดของโรคมะเร็งปอด ผู้สูบบุหรี่อาจมีโอกาสเป็นมะเร็งปอดมากกว่าผู้ไม่สูบถึง 10 เท่า รวมถึงผู้ที่ไม่ได้สูบบุหรี่เองโดยตรง แต่สูดดมจากบุหรี่ที่ผู้อื่นสูบก็มีความเสี่ยงสูงกว่าคนทั่วไป เพราะในควันบุหรี่มีสารก่อมะเร็งมากกว่า 60 ชนิด

• 2. ได้รับแร่ใยหิน (แอสเบสตอส) โดย แอสเบสตอน เป็นแร่ที่ใช้ในอุตสาหกรรมหลายชนิด เช่น การก่อสร้าง โครงสร้างอาคาร ผ้าเบรค ฉนวนกันความร้อน ผู้เสี่ยงคือผู้ที่อาศัยหรือทำงานอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีแอสเบสตอสปนเบื้อนเป็นเวลานาน อาจใช้เวลา 15-35 ปี ในการทำให้เกิดมะเร็งปอด สำหรับผู้ไม่สูบบุหรี่แต่ทำงานกับฝุ่นแอสเบสตอส อาจเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งปอดมากกว่าคนทั่วไปถึง 5 เท่า

• 3. สาเหตุอื่นๆ มลภาวะเช่น PM 2.5 สารเบนซิน ฟอร์มาลดีฮายด์ เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยมะเร็งปอด จำนวนมาก ไม่เคยมีประวัติสูบบุหรี่ หรือ แอสเบสตอส มาก่อน ปัจจุบันยังไม่มีแนวทางการคัดกรองโรคมะเร็งปอดที่มีประสิทธิภาพและคุ้มค่า เมื่อผู้ป่วยมีอาการผิดปกติมักจะเป็นโรคในระยะที่ลุกลามไปแล้ว ทำให้การตรวจพบโรคในระยะแรกทำได้ยากและมีอัตราตายสูง วิธีที่ดีที่สุดในปัจจุบันจึงเป็นการหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่างๆ

 สัญญาณเตือนเป็น “มะเร็งปอด” 

นพ.สกานต์ บุนนาค ผู้อำนวยการสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ระบุถึงอาการที่น่าสงสัยว่าอาจเป็นโรคมะเร็งปอด มีดังนี้

• ไอเรื้อรังติดต่อกันมากกว่า 2 สัปดาห์
• ไอเป็นเลือดหรือมีเสมหะปนเลือด
• เจ็บหน้าอก น้ำหนักลด เหนื่อยง่าย
• อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร
• บางรายอาจมีไข้ต่ำ ๆ หรือมีปอดติดเชื้อซ้ำซาก

อย่างไรก็ตาม อาการเหล่านี้ไม่ได้เป็นอาการที่เฉพาะเจาะจงกับมะเร็งปอดอาจพบในโรคอื่นได้ เช่น วัณโรคปอด ดังนั้นหากมีอาการสงสัยต้องทำการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม การวินิจฉัย ทำโดยการถ่ายภาพรังสีปอด (X-ray หรือ CT scan) ร่วมกับการ ตรวจหาเซลมะเร็ง เช่น การตรวจจากเสมหะ หรือการตัดชิ้นเนื้อจากปอดมาตรวจ 

เมื่อพบว่าเป็น มะเร็งปอด แน่นอนแล้ว แพทย์จะเป็นผู้ให้ข้อมูล เพื่อให้ผู้ป่วยและญาติร่วมตัดสินใจ โดยพิจารณาจาก ชนิดของมะเร็ง ระยะโรคและการลุกลาม ความแข็งแรงของผู้ป่วยเป็นหลัก สำหรับการรักษามีทั้งการผ่าตัด การใช้ยา การฉายแสง หรือรักษาร่วมกันหลายวิธี เนื่องจากมะเร็งปอดการตรวจคัดกรองให้พบโรคในระยะแรกทำได้ยาก และ มีอัตราตายสูง

ดังนั้น การหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงเช่นงดสูบบุหรี่ ป้องกันตัวจากการสัมผัสแร่ใยหิน หรือ มลภาวะ หลีกเลี่ยงอาหารไขมันสูง รับประทานผักผลไม้ให้มากขึ้น ออกกำลังกายสม่ำเสมอและพักผ่อนให้เพียงพอเพื่อเพิ่มภูมิคุ้มกันของร่างกาย และ รีบมาพบแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติจึงเป็นสิ่งสำคัญ