ดราม่า "ปวิน" แนะ "หนุ่ม กรรชัย" ปมชี้นำสังคม-ระบุคนไทยพร้อมถูกสะกดจิตหมู่

เป็นคดีที่คนทั้งสังคมให้ความสนใจอย่างมาก สำหรับการเสียชีวิตของ “แตงโม นิดา” นักแสดงสาวชื่อดัง หลังพลัดตกเรือจมน้ำสูญหาย ก่อนพบเป็นศพลอยกลางแม่น้ำเจ้าพระยา โดยเฉพาะการให้ปากคำของเพื่อนๆ บนเรือ ที่ยิ่งสร้างความสงสัยว่าสุดท้ายแล้ว คดีนี้เป็น “อุบัติเหตุ” หรือ “ฆาตกรรม”??

อย่างไรก็ตาม อีกมุมหนึ่งก็มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์เรื่องการทำหน้าที่ของสื่อมวลชน และการเคลื่อนไหวของคนในสังคม ผ่านสื่อโซเชียล ซึ่งบางครั้งอาจ “ล้ำเส้น” เกินเลยไปหรือไม่นั้น

ล่าสุดนายปวิน ชัชวาลพงศ์พันธ์ นักวิชาการมหาวิทยาลัยเกียวโต แสดงความเห็นผ่านเฟซบุ๊ก “Pavin Chachavalpongpun” ว่า ตั้งแต่เกิดโศกนาฏกรรมแตงโม ยังไม่มีโอกาสได้เขียนเรื่องนี้อย่างจริงจัง เอาล่ะ ขอเครียดแบบซีเรียสนิดนึง นี่คือข้อสังเกตค่ะ

1.พลัง public opinion โดยเฉพาะในโลกโซเชียลมีเดียมันล้นหลาม ในช่วงที่ผ่านมา ที่เห็นดิชั้น fanatical กับเรื่องแตงโม เพราะต้องการทดสอบไอ้พลังของ public opinion อันนี้ มันมีผลอย่างมากในการชี้นำการพิจารณาคดี ที่สำคัญอาจจะนำไปสู่การชี้นำกฎหมายก็ได้ โดยเฉพาะในบริบทของไทยที่การบังคับใช้กฎหมายยังอ่อนแอ และลื่นไหลไปตามกระแสสังคม

2.คนไทยพร้อมถูกสะกดจิตหมู่ collectively hypnotised โดยเอามาตรฐานทางศีลธรรมแบบสมบูรณ์ มาเป็นเครื่องนำทาง แม้ว่าในชีวิตประจำวันของเราจะไม่ได้ปฏิบัติตามหลักศีลธรรมนั้นๆ ตอนนี้ใครที่เสนอความเห็นเรื่องแตงโมนอกลู่ไปจากหลักศีลธรรม จะถูกห้ำหั่น in some ways

“บุคคลทั้ง 5 ที่ยังมีชีวิตอยู่ ได้ถูกพิพากษาไปแล้ว ตอนนี้แม้แต่การพูดถึงอดีตที่ไม่พึงประสงค์ของแตงโม ก็เป็นเรื่องผิด (ดิชั้นใช้คำว่าพูดถึงนะคะ ไม่ได้ไปไกลกว่าวิจารณ์เลย) มันเกิดปรากฏการณ์ compassion แบบเหมารวม คือการให้ความเห็นใจแก่ผู้ตาย ต้องให้ทั้งหมด ห้ามกล่าวถึงในทางลบทั้งสิ้น อันนี้หมายรวมถึงห้ามพูดถึงความประมาทที่อาจเกิดจากตัวผู้ตายเอง”

3.บทบาทของผู้ชี้นำสังคมอย่าง “พี่หนุ่มกรรชัย” แม้ดิชั้นได้เขียนไปขอบคุณในเรื่องการเป็นปากเสียงชาวบ้าน แต่ดิชั้นไม่แน่ใจว่านี่เป็นบทบาทที่เหมาะสมของผู้ดำเนินรายการหรือไม่ ที่ต้องคงความเป็นกลาง (ให้มากที่สุด) และรายงานข้อเท็จจริง แทนที่จะเป็นการรายงานอารมณ์ การเล็คเชอร์แขกที่มา

“ทั้งนี้พี่หนุ่มรู้ว่ากระแสสังคมอยู่ที่ไหน และต้องการ capitalise จากกระแสอันนั้น เพื่อความสำเร็จของรายการและตัวพิธีกรเช่นกัน ในรายการนั้น มันมีการพิพากษาเกิดขึ้นแล้วเหมือนกัน อันนี้ค่อนข้างโหด คือคนไทยชอบดูการเชือดกลางรายการแบบสดๆ อย่างนี้มาก”

4.สุดท้ายทำไมคดีแตงโมถึงกลบทุกข่าว ทำไมเวลามีคนหาย คนตาย คนถูกอุ้มคนอื่น จึงไม่สามารถสร้างพลังได้เท่านี้ อย่าลืมว่า คนไทยเกือบทุกคนรู้จักแตงโม โตมากับแตงโม เรียกว่ารู้จักเหมือนคนรู้จัก มันเป็นมายาคติ แล้วสังคมไทยนิยมสร้างมายาคติแบบนี้ ดาราที่ต่อสู้เพื่อชีวิต มาจากครอบครัวที่แตกแยก ผิดหวังกับความรัก ไม่สมหวังกับชีวิต ผ่านอุบัติเหตุและการฆ่าตัวตาย หลงผิดทางการเมือง จนตาสว่างทางการเมือง และพบรักแท้ แต่ต้องมาจบชีวิตแบบนี้

จากนั้น “อ.ปวิน” โพสต์อีกครั้งว่า เมื่อสักครู่นี้ “พี่หนุ่มกรรชัย” โทรมาหาค่ะ คุยประมาณ 15 นาที พี่หนุ่มกังวลใจว่าดิชั้น (และเพื่อนคนอื่นๆ) จะเข้าใจผิดเกี่ยวกับเรื่องบทบาทการเป็นพิธีกรในวันนั้น แล้วพี่หนุ่มเล่าว่า การสัมภาษณ์ครั้งนั้นมันมีที่มาที่ไปอย่างไร และได้ย้ำว่า ไม่มีเจตนาไปเล็คเชอร์แขกที่มาร่วมในงาน รายการไม่มีสคริปต์ ไม่ได้เตี้ยมอะไร เป็นไปตาม flow ของการสนทนา

ส่วนหนึ่งต้องการให้แขกที่มาได้ใช้โอกาสอธิบายต่อสาธารณชน จึงอาจดูว่าคำถาม หรือการแสดงความเห็นชี้นำจนเกินไป พี่หนุ่มรู้สึกห่วงว่าดิชั้นจะเข้าใจผิด จึงอยากโทรมาอธิบาย ส่วนตัวดิชั้นบอกตรงๆ ว่า อยากแนะนำในฐานะกัลยาณมิตรจริงๆ ซึ่งที่จริง ดิชั้นจะอวยว่าวันนั้นพี่หนุ่มทำดีมากๆ ก็ได้ แต่มันขัดกับความรู้สึก และเพื่อนๆ หลายคนก็คิดแบบเดียวกับเรา

“อยากฝากเป็นคำแนะนำ เพราะตอนนี้ พี่หนุ่มและโหนกระแสได้ขึ้นถึงจุดพีคมากๆ แล้ว อยากให้พี่หนุ่มทำงานนี้แบบ perfect กว่านี้ขึ้นไปอีก ซึ่งพี่หนุ่มก็น้อมรับคำแนะนำ แล้วบอกว่าจะนำไปแก้ไขปรับปรุงต่อไป…อยากขอให้เพื่อนๆ เข้าใจตรงนี้ด้วยค่ะว่า พี่หนุ่มไม่มีเจตนาแบบนั้น การรับคำชมย่อมง่ายกว่าคำติ เรื่องนี้ดิชั้นนับถือพี่หนุ่มมากๆ ที่รับคำติดิชั้นด้วยความยินดี”