11 สิงหาคม 2564 เวลา 14.00 น. สมาคมผู้บริโภคจังหวัดขอนแก่นร่วมกับเครือข่ายภูมิปัญญาอีสานเพื่อการพึ่งตนเองนำเสนอ ยาฟ้าทะลายโจรในสถานการณ์การแพร่ระบาดโควิด-19 จากผลการสำรวจสถานการณ์การใช้และขายยาฟ้าทะลายโจรในพื้นที่จังหวัดขอนแก่น ในช่วงวันที่ 3 -4 สิงหาคม 2564 ได้มีการสำรวจสถานที่จำหน่ายยาฟ้าทะลายโจรในพื้นที่ 14 อำเภอ จังหวัดขอนแก่น จำนวน 21 ร้านค้า และสัมภาษณ์ผู้บริโภคที่ใช้ผลิตภัณฑ์ยาฟ้าทะลายโจร จำนวน 50 คน มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ทราบสถานการณ์การใช้และขายยาฟ้าทะลายโจรที่เป็นความต้องการของผู้บริโภคในสถานการณ์โควิดและการรวบข้อเสนอจากผู้บริโภคซึ่งสภาองค์กรของผู้บริโภคจะได้รวบรวมจากจังหวัดต่างๆ ที่ร่วมกันเฝ้าระวังและสำรวจเสนอต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่อการคุ้มครองผู้บริโภค
การสำรวจในครั้งนี้มีจังหวัดในภาคอีสานที่ร่วมดำเนินการได้แก่ขอนแก่น ร้อยเอ็ด บุรีรัมย์ สุรินทร์และนครราชสีมา การนำเสนอวันนี้เป็นการรวบรวมเฉพาะจังหวัดขอนแก่น โดยได้รับการสนับสนุนจากสภาองค์กรของผู้บริโภค
โดยจากปัญหาการแพร่ระบาดโรคโควิด-19 ทวีความรุนแรงมากขึ้นจนเกิดภาวะขาดแคลนยารักษาในระบบบริการสุขภาพ โรงพยาบาลไม่สามารถรับผู้ป่วยได้ถึงขั้นต้องจัดระบบ Home isolation ทำให้ประชาชนต้องจัดหาซื้อยากินเอง ซึ่งล่าสุดราชกิจจานุเบกษา ประกาศ เรื่องบัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร ให้ฟ้าทะลายโจรอยู่ในบัญชียาหลัก เรื่องบัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2564 รักษาผู้ป่วยโรคโควิด-19 เพื่อให้มีการใช้ยาฟ้าทะลายโจรอย่างถูกต้อง และเกิดการกำกับติดตามดูแลคุณภาพผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรอย่างถูกต้อง
ในเวลาไม่นานพบว่า เกิดภาวะการขาดแคลนและยาฟ้าทะลายโจรที่มีราคาสูงขึ้น รวมถึงการจำหน่ายสินค้าปลอม อวดอ้างโฆษณาเกินจริง สภาองค์กรของผู้บริโภค หน่วยงานประจำจังหวัด และเครือข่ายองค์กรผู้บริโภค ซึ่งมีบทบาทภารกิจในการเฝ้าระวังและจัดทำข้อเสนอต่อการคุ้มครองผู้บริโภคให้ทันต่อสถานการณ์ จึงจัดทำแบบสำรวจนี้เพื่อสำรวจสถานการณ์ยาฟ้าทะลายโจรที่กระทบต่อสิทธิผู้บริโภคเพื่อเป็นข้อมูลในการรายงานแจ้งเตือนภัยและจัดทำข้อเสนอมาตรการคุ้มครองผู้บริโภคต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่อไป
นายจรัล ขาวจุ้ย สมาคมผู้บริโภคจังหวัดขอนแก่น กล่าวว่าทางสมาคมฯ ร่วมกับเครือข่ายผู้บริโภคอำเภอเวียงเก่าและเครือข่ายผู้ป่วยเรื้อรังช่วยกันสำรวจ โดยผลการสำรวจร้านขายยาในช่วงวันที่ 3-6 สิงหาคม 2564 ได้มีการสำรวจสถานที่จำหน่ายยาฟ้าทะลายโจรในพื้นที่ 14 อำเภอ จำนวน 21 ร้านค้า ประกอบด้วย อำเภอเมืองขอนแก่น อ.ซำสูง อ.กระนวน อ.เขาสวนกวาง อ.น้ำพอง อ.อุบลรัตน์ อ.หนองสองห้อง อ.พล อ.มัญจาคีรี อ.พระยืน อ.บ้านฝาง อ.หนองเรือ อ.ภูเวียงและอำเภอหนองนาคำ มี 8 ร้านค้า ที่แจ้งว่ายาฟ้าทะลายโจรขายหมดแล้ว ช่วงนี้รอผลิตภัณฑ์กำลังสั่งซื้อ ไม่ทราบแน่ชัดว่าของจะมาเมื่อไหร่ และราคาอาจจะสูงขึ้นกว่าเดิม ร้านขายยาส่วนใหญ่จะแนะนำวิธีการรับประทาน และมีผลิตภัณฑ์ให้เลือกซื้อตามกำลังทรัพย์ที่มี
มีการซื้อตัวอย่าง ผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจร 11 ร้านค้า มี 1 ตัวอย่าง ที่ระบุปริมาณสารแอนโดรกราโฟไลด์ มีการระบุเป็นยาแผนโบราณ 5 ตัวอย่าง ระบุเป็นยาสามัยประจำบ้าน 4 ตัวอย่าง ราคาผลิตภัณฑ์ต่ำสุด 60 บาท สูงที่สุด 240 บาท (จำนวน 50 แคปซูล ราคา 240 บาท /แคปซูลละ 4.8 บาท)ซึ่งเป็นราคาที่ค่อนข้างสูง สินค้าที่มีขายส่วนมากขณะนี้เป็นอยู่ในรูปแบบกระปุก ตัวยาจะอยู่ในรูปแคปซูล และเม็ด สินค้าส่วนมากแสดงฉลาก อ.ย. ที่ถูกต้องตามกฎหมาย และมีข้อมูลผลิตภัณฑ์ที่สำคัญ เช่น เลขทะเบียนยา วันผลิต วันหมดอายุ
โดยทางสมาคมมีข้อเสนอแนะให้กับภาครัฐเพื่อดูแล ดังนี้ ควรมีการควบคุมราคาขายของผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรที่เหมาะสม ควรมีการกวดขันในการตรวจจับผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรปลอม โฆษณาเกินจริง หรือที่ไม่ได้รับการขึ้นทะเบียนยา ควรมีบทลงโทษกรณีร้านค้ากักตุนสินค้าเพื่อนำไปเก็งกำไร ผู้บริโภคที่สั่งซื้อทางออนไลน์ ต้องตรวจเช็คข้อมูลดีๆ ไม่อย่างนั้นจะถูกหลอกได้และเป็นภาระผู้บริโภคที่ต้องไปจัดการปัญหา นายจรัล กล่าวทิ้งท้าย
ด้านนายปฏิวัติ เฉลิมชาติ เครือข่ายองค์กรผู้บริโภคภาคอีสาน กล่าวว่า ปัญหาฟ้าทะลายโจรขาดแคลนและราคาแพงขณะนี้นั้น ทางสมาคมผู้บริโภคมีข้อเสนอให้กับภาครัฐดำเนินการในเรื่อง การควบคุมราคาขายของผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรที่เหมาะสม พบว่า เห็นด้วยว่าควรมีการควบคุมราคาขายของผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรที่เหมาะสม ควรมีการกวดขันในการตรวจจับผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรปลอม โฆษณาเกินจริง หรือที่ไม่ได้รับการขึ้นทะเบียนยา พบว่า เห็นด้วยว่าควรมีการกวดขันในการตรวจจับผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรปลอม โฆษณาเกินจริง หรือที่ไม่ได้รับการขึ้นทะเบียนยา
ควรมีการกำกับฉลากผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรให้แสดงส่วนประกอบของสารแอนโดรกราโฟไลน์ ซึ่งเป็นสาระสำคัญที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัว หรือการขยายตัว และลดการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสในร่างกายให้ผู้บริโภคทราบ พบว่าควรมีการกำกับฉลากผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรให้แสดงส่วนประกอบของสารแอนโดรกราโฟไลน์ ซึ่งเป็นสาระสำคัญที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัว หรือการขยายตัว และลดการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสในร่างกายให้ผู้บริโภคทราบ และ
“ควรมีการส่งเสริมผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรในรูปแบบอื่น ๆ ที่เป็นของภูมิปัญญาชาวบ้านให้ขึ้นทะเบียนยาอย่างถูกต้อง เห็นด้วยว่าควรมีการส่งเสริมผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรในรูปแบบอื่น ๆ ที่เป็นของภูมิปัญญาชาวบ้านให้ขึ้นทะเบียนยาอย่างถูกต้อง ควรมีการส่งเสริมให้ประชาชนใช้สมุนไพรฟ้าทะลายโจรอย่างแพร่หลาย และถูกต้องตามหลักแพทย์แผนไทยและแพทย์สมัยใหม่ ให้ผู้บริโภคทุกคนปลูกฟ้าทะลายโจรไว้ที่บ้านเพื่อเป็นยารักษาตัวเองก่อนที่จะเป็นภาระของหมอ เพราะฟ้าทะลายโจรปลูกง่าย และปลอดภัยจาดโควิดกันทุกคน”นายปฺฏิวัติ กล่าว