ในที่สุด!....ก็ยอมเปิดเผยแล้ว สูตรคำนวณบัญชีรายชื่อของจริง

สูตรคำนวณที่ชัดเจนมาจาก นายประพันธ์ นัยโกวิท อดีต กกต. และอดีต กรธ.ที่เข้าให้ข้อมูลกับคณะที่ปรึกษากฎหมายของ กกต.เมื่อวานนี้ โดยคุณประพันธ์ ชี้แจงทำความเข้าใจต่อสังคมเกี่ยวกับเรื่อง สูตรคำนวณ ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์ ใน 3 ประเด็นด้วยกัน คือ1.อำนาจในการคิดคำนวณจำนวน ส.ส.พึงมี และ ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์ เป็นของ กกต. ตามกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. มาตรา 128 วรรคท้าย2.หลักคิดของรัฐธรรมนูญฉบับนี้มุ่งให้ทุกคะแนนที่ประชาชนออกเสียงมีความหมาย ไม่ถูกทิ้งเสียเปล่า3.วิธีคิดคำนวณ ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์ และตารางการคำนวณ ไม่ได้เพิ่งมาคิดทำในขณะนี้ แต่มีการเสนอมาตั้งแต่ กกต.ชุดที่แล้ว และมีการเสนอไปที่ กรธ. จากนั้นก็เสนอต่อไปที่คณะกรรมาธิการยกร่างกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. ตารางคิดคำนวณ ส.ส.มีอยู่ที่รัฐสภา ไม่ได้เป็นความลับ และสามารถขอดูได้

สำหรับสูตรคำนวณที่มีอยู่แล้วที่รัฐสภา เป็นเอกสารความยาว 30 หน้า แม้จะมีสูตรคิดสูตรเดียว แต่มีตัวอย่างแยกเป็นหลายกรณี ตามการคาดการณ์ผลคะแนนเลือกตั้งที่อาจจะเกิดขึ้น ซึ่งทั้งหมดเป็นสูตรที่ถอดมาจากรัฐธรรมนูญมาตรา 91 และกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. มาตรา 128 ซึ่งมี 8 วงเล็บ และมาตรา 129

สำหรับสูตรคำนวณที่ตรงกับสถานการณ์ผลคะแนนเลือกตั้งในขณะนี้ อยู่ในหน้า 8 ถึงหน้า 18 ที่เรียกว่า overhang หมายถึง ส.ส.บัญชีรายชื่อเกินจำนวน เพราะบางพรรคการเมืองชนะเลือกตั้ง ส.ส.เขตมากกว่าจำนวน ส.ส.พึงมีที่พรรคตนจะได้รับ

สูตรคำนวณนี้บางส่วนเหมือนกับที่พรรคเพื่อไทยและอนาคตใหม่คิด สรุปง่ายๆ คือ ได้ตัวเลขคะแนนโหวตต่อ ส.ส.1 คนมา เท่ากับ 71,000 คะแนนเศษๆ วิธีของพรรคเพื่อไทยและอนาคตใหม่ก็คือ เอาจำนวน ส.ส.บัญชีรายชื่อ มาเฉลี่ยให้กับพรรคการเมืองต่างๆ ที่ได้จำนวน ส.ส.เขต น้อยกว่า ส.ส.พึงมี ยกเว้นพรรคเพื่อไทยที่ได้ ส.ส.เขตเกิน ส.ส.พึงมีไปแล้ว โดยการเฉลี่ยเก้าอี้ คิดสัดส่วนเฉพาะในกลุ่มพรรคการเมืองที่มีโอกาสได้ ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์ 1 ที่นั่งขึ้นไป นั่นก็คือพรรคที่ได้คะแนนเกิน 71,000 คะแนนเท่านั้น ซึ่งถ้าคิดแบบนี้จะทำให้พรรคอนาคตใหม่ได้ ส.ส.รวมทั้ง 2 ระบบ อยู่ที่ 87-88 คน ตามที่เลขาธิการพรรค อาจารย์ปิยบุตร แสงกนกกุล ออกมาอ้าง โดยพรรคที่ได้คะแนนโหวตทั้งประเทศต่ำกว่า 71,000 คะแนน จะไม่ได้ ส.ส.เลย (ซึ่งพรรคเหล่านี้มีหลายสิบพรรค คะแนนรวมๆ อยู่ที่ล้านกว่าคะแนน คะแนนนี้จะตกหายไปหมด)


วิธีคำนวณของ กรธ.ตามเอกสาร จะเห็นได้ว่ามีพรรคเล็กที่ได้คะแนน 3 หมื่นกว่า ได้ ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์จากการลดสัดส่วนและปัดเศษตามสูตรบัญญัติไตรยางค์ด้วย แสดงว่าวิธีคิดของ กรธ. ตรงกับที่สื่อมวลชนคิด คือเมื่อเกิดปรากฏการณ์ overhang การคิดสัดส่วน ส.ส.ปาร์ตี้ลิสต์ จะคิดคะแนนของพรรคเล็กทุกพรรครวมกัน ไม่ตัดที่ตัวเลข 71,000 ซึ่งหมายถึงคะแนนโหวตต่อ ส.ส. 1 คนจุดนี้เองที่น่าจะตรงกับคำอธิบายของอดีต กรธ. อ.ประพันธ์ ที่ว่า สูตรคิดเป็นไปตามเจตนารมณ์รัฐธรรมนูญ และรูปแบบการเลือกตั้งแบบ "จัดสรรปันส่วนผสม" ที่คะแนนทุกคะแนนมีค่า ไม่ถูกทิ้งน้ำ