กัมพูชาเล็งค้าน! "โขนไทย"ขึ้นทะเบียนมรดกโลก

กระทรวงวัฒนธรรมและวิจิตรศิลป์ของกัมพูชาแถลงว่า เตรียมยื่นคัดค้านความเคลื่อนไหวของทางการไทยที่เสนอให้การแสดงละครโขนเป็นมรดกโลก หลังเกิดกระแสไม่พอใจเป็นวงกว้างในโลกออนไลน์ของกัมพูชา
โฆษกกระทรวงวัฒนธรรมกัมพูชาระบุว่า ขณะนี้มีกระแสคัดค้านเรื่องนี้อย่างหนักจากประชาชนชาวกัมพูชา รวมถึงผู้ใช้เฟซบุ๊คจำนวนมาก โดยบางรายถึงขั้นบอกว่าความเคลื่อนไหวของไทยอาจกระทบความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ อย่างไรก็ตาม โฆษกบอกว่า กระทรวงมีหน้าที่อนุรักษ์วัฒนธรรมของประเทศอยู่แล้วและจะเดินหน้าเรื่องนี้เต็มที่
เมื่อปีที่ผ่านมา กระทรวงวัฒนธรรมกัมพูชาได้เริ่มกระบวนการยื่นเรื่องให้องค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือยูเนสโก รับรองศิลปะวัฒนธรรมบางส่วนของประเทศเป็นมรดกโลกแล้ว ซึ่งรวมถึงการแสดงละครโขนด้วย
ก่อนหน้านี้ เว็บไซต์สำนักข่าวพนมเปญโพสต์ของกัมพูชา รายงานอ้างข้อมูลจากสื่อในไทยว่า ทางการไทยได้เสนอขึ้นทะเบียนการแสดงละครโขนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมต่อยูเนสโกแล้ว
สื่อรายนี้ระบุด้วยว่าละครโขนของกัมพูชานั้นมาจากการแสดงในเรื่องรามเกียรติ์ ซึ่งเป็นวรรณคดีที่มีรากฐานมาจากมหากาพย์รามายณะในภาษาสันสกฤตและเชื่อว่าโขนราชสำนักของไทยมีรากมาจากกัมพูชา
นอกจากนี้ พนมเปญโพสต์ยังรายงานอ้างข้อความจากหนังสือชื่อ แอคติ้ง: แอน อินเตอร์เนชั่นแนล เอ็นไซโคลพีเดีย ที่เขียนโดยเบธ ออสเนสว่า การแสดงละครโขนของกัมพูชาถูกนำเข้ามาในไทยในสมัยที่ไทยรุกรานกัมพูชา ก่อนที่ไทยจะพัฒนาจากต้นฉบับเป็นโขนแบบไทย
ด้านนายวีระ โรจน์พจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวถึงกรณีประเทศกัมพูชาได้เสนอขึ้นทะเบียนโขนเป็นรายการตัวแทนมรดกโลกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติกับทางยูเนสโก้แล้วนั้น ไม่กระทบอะไรกับไทย เพราะการขึ้นทะเบียนประเภทนี้ไม่ได้กำหนดว่าจะต้องเป็นหนึ่งเดียว เพราะปกติการขึ้นทะเบียนจะมี 2ประเภท คือ ประเภทที่อยู่ในประเทศ และประเภทแบบภูมิปัญญาที่หลายประเทศมีคล้ายกัน เช่น แทงโก้ ก็มีการขึ้นทะเบียนทั้งของ อุรุกวัย เปรู และอาเจนติน่า อุรุกวัย หรืออย่าง กิมจิ ของเกาหลีใต้ซึ่งขึ้นทะเบียนก่อน จากนั้นอีก2ปีต่อมา เกาหลีเหนือก็ขอขึ้นทะเบียนตาม
"ไม่ได้มีข้อจำกัดว่าจะต้องขึ้นทะเบียนได้เพียงประเทศเดียว แต่หากกัมพูชามีแนวคิดที่จะขึ้นทะเบียนโขนเป็นมรดกโลก ไทยก็สามารถทำได้เพราะถือว่าเป็นวัฒนธรรมร่วม " นายวีระ กล่าว
ทั้งนี้ ก่อนหน้านี้ กัมพูชา ขึ้นทะเบียนหนังใหญ่เป็นมรดกทางวัฒนธรรมประจำชาติ ไทย และอินโดนีเซีย ก็สามารถดำเนินการได้เช่นกัน ขึ้นอยู่ว่าไทยจะพิจารณาเรื่องใดมาขอขึ้นทะเบียนก่อน ซึ่งโขนไม่ได้มีเฉพาะในกัมพูชา แต่ยังมีในลาว เมียนมาร์ ไทย อินเดีย และอินโดนีเซีย จึงคิดว่าเรื่องนี้ไม่น่าจะมีปัญหาอะไร อย่างไรก็ตาม กระทรวงฯ ยังไม่มีแนวคิดที่จะนำโขนมาขึ้นทะเบียน เพราะขณะนี้ไทยกำลังดำเนินการขอขึ้นทะเบียนเรื่อง อาหารไทย มวยไมย โนรา และโขนตามลำดับ และก็ยินดีที่กัมพูชาจะนำวัฒนธรรมโขนไปขึ้นก่อนได้