
KEY
POINTS
เมื่อฤดูหนาวมาถึง ปัญหาฝุ่นพิษ PM 2.5 ก็มักกลับมาเยือนคนไทยเสมอ ฝุ่นขนาดเล็กระดับไมโครที่ลอยอยู่ในอากาศเหล่านี้สามารถเล็ดลอดเข้าสู่ร่างกายได้ง่าย ไหลผ่านโพรงจมูกลงสู่หลอดลมและปอด จนก่อให้เกิดการระคายเคือง อักเสบ หายใจลำบาก หรือทำให้อาการของผู้ที่มีโรคประจำตัวกำเริบ โดยเฉพาะผู้ป่วยโรค ภูมิแพ้ หอบหืด โรคหัวใจ รวมถึงผู้ที่มีผิวแพ้ง่าย
แม้การสวมหน้ากากและหลีกเลี่ยงกิจกรรมนอกบ้านจะเป็นวิธีหลักในการป้องกัน แต่ในศาสตร์การ แพทย์แผนไทย ยังมีตัวช่วยสำคัญที่ใช้ดูแลร่างกายในช่วงอากาศย่ำแย่แบบนี้ได้อย่างดี นั่นคือ สมุนไพรไทย หลายชนิดที่มีสรรพคุณช่วยลดการอักเสบ ล้างพิษ บรรเทาอาการจากฝุ่น และเสริมภูมิคุ้มกันให้ร่างกายแข็งแรงขึ้น
ต่อไปนี้คือสมุนไพรเด่นที่ได้รับการยืนยันจากองค์ความรู้แพทย์แผนไทยว่าเหมาะกับการดูแลสุขภาพในช่วงค่าฝุ่นสูง
หญ้าดอกขาว เป็นสมุนไพรที่ได้รับการกล่าวถึงบ่อยครั้งในด้านการช่วยบรรเทาระคายเคืองของระบบทางเดินหายใจ เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการแน่นหน้าอก หรือรู้สึกหายใจไม่โล่งในวันที่ค่าฝุ่นสูง การดื่มหลังอาหารวันละ 3-4 ครั้งช่วยให้รู้สึกโปร่งขึ้น ลดอาการอึดอัดจากมลพิษได้เป็นอย่างดี ข้อดีคือไม่ทำให้อ่อนเพลีย ไม่รบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน
รางจืด เป็นที่รู้จักมานานในฐานะสมุนไพรช่วยล้างพิษ ทั้งในร่างกายและผิวหนัง โดยเฉพาะเมื่อเจอมลภาวะหนัก ๆ เช่น ฝุ่น PM 2.5 งานวิจัยหลายชิ้นพบว่าใบและรากของรางจืดมีสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยลดการอักเสบ ซึ่งเป็นกลไกสำคัญที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายรับฝุ่นปริมาณมาก
คำแนะนำ: ควรดื่ม 2-3 ครั้งต่อวันก่อนอาหาร แต่ไม่ควรใช้ติดต่อกันนาน และควรหลีกเลี่ยงในผู้ตั้งครรภ์หรือผู้ใช้ยาบางชนิด ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนเสมอ
ผลไม้ลูกเล็ก ๆ รสเปรี้ยวฝาดนี้มีสารต้านอนุมูลอิสระสูงมาก โดยเฉพาะวิตามินซีธรรมชาติที่ช่วยลดการอักเสบของระบบทางเดินหายใจได้ดี มะขามป้อมเหมาะทั้งสำหรับการป้องกันและบรรเทาอาการไอ คอแห้ง จากฝุ่น PM 2.5
คำแนะนำ: สามารถรับประทานสด อมแบบแห้ง หรือชงน้ำดื่มก็ได้ ประโยชน์ยังรวมถึงการช่วยเพิ่มภูมิคุ้มกันในช่วงอากาศแปรปรวนอีกด้วย
ขมิ้นชัน มี “เคอร์คูมิน” สารสำคัญที่ช่วยลดการอักเสบในร่างกาย ทำให้เป็นอีกหนึ่งสมุนไพรที่เหมาะมากในช่วงค่าฝุ่นพุ่ง การรับประทานขมิ้นชันแบบแคปซูล 2 แคปซูล วันละ 3-4 ครั้งช่วยปกป้องเซลล์ทางเดินหายใจจากการระคายเคือง
ข้อควรระวัง: ผู้ที่มีปัญหาเลือดออกง่ายหรือมีแผลในกระเพาะอาหารควรหลีกเลี่ยงหรือปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
นอกจากระบบทางเดินหายใจ ผิวหนังก็เป็นอวัยวะที่ได้รับผลกระทบจากฝุ่น PM 2.5 เช่นกัน ทำให้เกิดผื่นแพ้ คัน และผิวระคายเคืองง่าย
การเลือกใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่มีสารสกัดจากสมุนไพรเหล่านี้สามารถช่วยให้ผิวทนต่อสภาพอากาศเลวร้ายได้ดีขึ้น
แม้สมุนไพรไทยจะมีคุณค่ามาก แต่ไม่ได้แทนที่การป้องกันพื้นฐานที่จำเป็น เช่น
เมื่อใช้ควบคู่กับสมุนไพรที่เหมาะสม ร่างกายจะพร้อมรับมือฝุ่น PM 2.5 ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น