เอ่ยชื่อ อาร์ติโช้ก (Artichoke) คนไทยหลายคนอาจไม่คุ้นเคยหรือไม่เคยได้ยินชื่อพืชชนิดนี้มาก่อน แต่ถ้าช่วงนี้อยู่ในโลกโซเชียลต้องเปิดเจอรีวิวการกินพืชมีกลีบรูปร่างแปลกๆ ขึ้นมาบนฟีดแน่นอน นั่นแหละ อาร์ติโช้ก!! แม้รูปลักษณ์จะไม่คุ้นตาแต่หากรู้ถึงโภชนาการที่พรั่งพรูอยู่ด้านในอาจทำให้ต้องรีบไปหามาทานอย่างแน่นอน
ที่มาของ “อาร์ติโช้ก”
อาร์ติโช้ก มีชื่อสามัญว่า Globe Artichoke เป็นพืชที่อยู่ในตระกูล Asteraceae มีต้นกำเนิดอยู่แถบประเทศอียิปต์ กรีก โรมัน เมื่อประมาณ 3,000 ปีมาแล้ว ในปัจจุบับนี้มีการแพร่ขยายพันธุ์มาเขตหนาวเย็น ซึ่งมีความนิยมปลูกกันมาในแอฟริกาตอนเหนือ เมติเตอร์เรเนียน อเมริกาเหนือ และประเทศออสเตเรเลีย ส่วนในประเทศไทยนั้นได้มีการนำเข้ามาปลูกอยู่บนทางตอนเหนือของประเทศ โดยมีการปลูกอาร์ติโช้กในโครงการหลวงเป็นแห่งแรกเมี่อปี พ.ศ.2558 ลำต้นเป็นพุ่มเล็กๆ สีเขียว มีใบสีเขียวอ่อน ดอกมีกลีบสีเขียวซ้อนกันเป็นชั้น มีลักษณะคล้ายดอกบัว แต่ที่จริงแล้วส่วนที่เราเห็นว่าเป็นกลีบดอกนั้นเป็นใบเลี้ยงของดอก ส่วนที่เป็นดอกและเกสรดอกจะอยู่ตรงกลางสุดของดอก และส่วนนี้เมื่อแกะเอาเกสรออกจนหมดจะเหลือส่วนที่เป็นสีขาวที่สามารถรับประทานได้ และจัดว่าเป็นส่วนที่อร่อยที่สุดของอาร์ติโช้กก็ว่าได้
อาร์ติโช้กกินยังไง ทำเมนูอะไรได้บ้าง ?
การนำอาร์ติโช้กมาทานนั้นง่ายมากๆ ไม่ว่าจะเป็นการนึ่ง อบ หรือย่างให้สุก แล้วจิ้มกับซอสเนยกระเทียม ซอสดิป ซอสพริกเผา หรือจิ้มน้ำพริกแล้วทานได้เลยแบบไทยๆ หรือจะนำมาชุบแป้งทอดก็ได้ นอกจากนี้ ในส่วนใจกลางของดอกยังสามารถนำมาทำเป็นซอสทานคู่กับพาสต้า หรือพิซซ่าก็ได้เช่นกัน แต่วิธีทานอาร์ติโช้กที่เห็นส่วนใหญ่คือการดึงกลีบดอกอาร์ติโช้กออกมาทีละกลีบ แล้วกัดรูดเอาแต่เนื้อในของบริเวณโคนของกลีบดอกที่มีรสชาติรสชาติมันๆ คล้ายถั่วต้ม มันต้ม และไม่มีกลิ่นฉุน
การที่อาร์ติโช้กมีการรับประทานกันมาตั้งแต่ 3,000 ปีก่อน ก็เพราะว่าเป็นผักที่อุดมได้ด้วยสารอาหารทางโภชนาการ นั่นคือ มีวิตามินซีในปริมาณที่สูงมาก วิตามินซีนี้จะเข้าไปช่วยเสริมภูมิต้านทานโรคให้กับร่างกาย โฟเลตและวิตามินบี 6 ที่มีส่วนช่วยในการป้องกันที่เกี่ยวกับหัวใจ โดยที่ทั้งโฟเลตและวิตามินบี 6 นั้นจะเข้าไปทำลายโฮโมชีสทีนที่มีอยู่ในกระแสเลือดออกไป โฮโมชีสทีนนี้เป็นตัวทำลายผนังหลอดเลือดแดงออกเมื่อไม่มีก็จะทำให้หลอดเลือดแข็งแรง ทำให้เลือดไปเลี้ยงหัวใจ วิตามินซียังมีส่วนช่วยในการเสริมสร้างผิว การมองเห็น รักษาแผลและช่วยเรื่องการดูดซึมธาตุเหล็กอีกด้วย
โพแทสเซียม ในอาร์ติโช้กช่วยในการควบคุมความดันโลหิต ป้องกันเส้นเลือดอุดตันที่มีสาเหตุมาจากไขมันที่สะสมอยู่ตามผนังเส้นเลือด ช่วยลดน้ำตาลในเลือดโดยเปลี่ยนน้ำตาลในกระแสเลือดให้เป็นไกลโคเจนที่เป็นแหล่งพลังงานในกล้ามเนื้อ ลดไขมันและคอเลสเตอรอลที่มีอยู่ในกระแสเลือด และยังช่วยบำรุงตับทำให้ตับทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพดีขึ้น กระตุ้นการผลิตน้ำดีของตับ ทำให้มีการหลั่งน้ำดีเข้ามาช่วยในการย่อยอาหารในส่วนของลำไส้ ลำไส้จึงสามารถย่อยไขมันได้ทั้งหมด ลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่นท้องที่มีสาเหตุมาจากอาหารไม่ย่อย และยังป้องกันการเกิดโรคที่เกี่ยวกับตับ เช่น ตับแข็ง ตับอักเสบ ดีซ่าน และถุงน้ำดีอักเสบ ช่วยให้ระบบการขับปัสสาวะเป็นปกติ
ซิไลมาริน เป็นฟลาโวนอยด์ที่อยู่ในอาร์ติโช้กมีคุณสมบัติเป็นสารต่อต้านอนุมูลอิสระชั้นยอด ช่วยป้องกันการออกซิเดชั่นของไขมันดีให้เปลี่ยนเป็นไขมันเลวที่เป็นสาเหตุของโรคหัวใจ หรือไขมันอุดตันในเส้นเลือดได้ และมีวิตามินเค วิตามินเคในอาร์ติโช้กจะช่วยเรื่องการแข็งตัวของเลือด นอกจากนี้ยังช่วยในการสร้างกระดูก
17 ข้อดีที่มีในอาร์ติโช้ก
จากข้อมูลข้างต้นจะพบว่าอาร์ติโช้กเป็นพืชที่ทรงคุณค่าทางโภชนาการสูงมาก เหมาะที่จะนำมารับปรุงอาหารรับประทาน แต่ด้วยความที่เป็นพืชที่เจริญเติบโตได้มีดีในพืชที่ที่มีอากาศหนาวถึงหนาวจัดจึงทำให้ประเทศไทยเพาะปลูกยาก เมื่อปลูกมีการเจริญเติบโตไม่ดี แต่เชื่อว่าในอนาคตมีการพัฒนาสายพันธุ์แล้วการปลูกในพื้นที่ทั่วประเทศก็คงไม่ยาก และคงเป็นแหล่งอาหารที่มีประโยชน์กับคนไทยแน่นอน