น้ำขึ้นน้ำลง เป็นหนึ่งในปรากฎการณ์ธรรมชาติที่เกิดขึ้นทุกเมื่อเชื่อวันเป็นปกติธรรมดา จนหลายๆ คน อาจมองข้ามศักยาภาพของพลังน้ำขึ้นน้ำลงในการเอามาใช้ผลิตกระแสไฟฟ้าได้
อย่างไรก็ตาม นักลงทุนใน โครงการ Morlais ได้หยิบเอาพลังกระแสน้ำขึ้นน้ำลงอันรุนแรงบริเวณชายฝั่งเกาะ Anglesey ในแคว้นเวลส์ นำมาผลิตกระแสไฟฟ้าพลังงานสะอาด
รู้จักโครงการ Morlais
โครงการ Morlais ถือเป็นโครงการโรงไฟฟ้าที่ผลิตพลังงานจากน้ำขึ้นน้ำลงที่ใหญ่ที่สุดในประเทศสหราชอาณาจักร เป็นโครงการที่บริหารงานโดยบริษัท Menter Môn ซึ่งได้สัมปทานพื้นที่ท้องน้ำขนาดประมาณ 35 ตารางกิโลเมตร บริเวณช่องแคบระหว่างเกาะ Anglesey และเกาะ Holy Island ในแคว้นเวลส์ ในการพัฒนาโรงไฟฟ้าพลังงานน้ำขึ้นน้ำลง
จากข้อมูลของบริษัท การทำงานของโรงผลิตไฟฟ้าจากน้ำขึ้นน้ำลงมีส่วนประกอบหลัก 3 ส่วน ดังนี้
1. เครื่องแปลงพลังงานจากน้ำขึ้นน้ำลงซึ่งใช้การเคลื่อนที่ของน้ำเพื่อหมุนเครื่องกำเนิดไฟฟ้าเพื่อผลิตไฟฟ้า
2. สมอสำหรับใช้ยึดเครื่องผลิตกระแสไฟฟ้าไว้ใต้น้ำ
3. ฐานสำหรับที่ยึดอุปกรณ์ให้เข้าที่
สำหรับการผลิตกระแสไฟฟ้า จะใช้หลักการที่เมื่อเกิดน้ำขึ้นน้ำลง กระแสน้ำในช่องแคบจะไหลเปลี่ยนทิศ เกิดเป็นกระแสน้ำแรงในช่องแคบ กระแสน้ำแรงนี้จะหมุนกังหันซึ่งจมอยู่ใต้น้ำให้หมุนเครื่องผลิตกระแสไฟฟ้า เมื่อโครงการดำเนินการได้อย่างเต็มประสิทธิภาพในช่วงปี 2024 จะสามารถผลิตกระแสไฟฟ้าจากน้ำขึ้นน้ำลงได้ถึง 240 เมกะวัตต์
"Morlais เป็นโครงการผลิตกระแสไฟฟ้าด้วยเทคโนโลยีที่ล้ำหน้า เป็นส่วนสำคัญของการเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจท้องถิ่นไปสู่เศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ นี่ถือเป็นแบบอย่างของการพัฒนาที่จะช่วยให้เวลส์บรรลุเป้าหมายคาร์บอนเป็นศูนย์ และเป็นการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานพลังงานสะอาดที่สำคัญสำหรับคนรุ่นใหม่" มุขมนตรีแห่งแคว้นเวลส์ Mark Drakeford กล่าว
หันมามองไทย เรามีศักยภาพผลิตไฟฟ้าจากน้ำขึ้นน้ำลงแค่ไหน
จากข้อมูลของกระทรวงพลังงาน กล่าวว่า ปรากฏการณ์น้ำขึ้นน้ำลง เกิดจากแรงดึงดูดของดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ที่มีต่อน้ำในมหาสมุทร การขึ้นลงของระดับน้ำทะเลหมายถึงการเปลี่ยนพลังงานศักย์ของน้ำ ความสูงของน้ำขึ้นน้ำลงขึ้นอยู่กับแนวชายฝั่งและภูมิศาสตร์โลก
อย่างไรก็ตาม ในประเทศไทยนั้น ไม่ได้มีการพัฒนาพลังงานน้ำขึ้น-น้ำลงเนื่องจากความต่างของระดับน้ำขึ้น – น้ำลงในน่านน้ำไทยค่อนข้างต่ำกว่าค่าที่สามารถนำมาผลิตไฟฟ้าได้ เนื่องจากการที่จะสามารถผลิตกระแสไฟฟ้าจากน้ำขึ้นน้ำลงได้ ระดับความต่างของระดับน้ำระหว่างช่วงน้ำขึ้นน้ำลงจะต้องมีความห่างกันพอสมควร จึงจะสามารถก่อให้เกิดกระแสน้ำไหลที่มีกำลังแรงพอจะผลิตกระแสไฟฟ้าได้
ในต่างประเทศ นอกจากการติดตั้งกังหันผลิตกระแสไฟฟ้าในบริเวณช่องแคบที่มีกระแสน้ำไหลแรงช่วงน้ำขึ้นน้ำลงอย่างที่แคว้นเวลส์แล้ว ยังมีการสร้างเขื่อนที่ปากแม่น้ำหรือปากอ่าวที่มีพื้นที่เก็บน้ำได้มาก ในบริเวณที่มีความต่างระดับน้ำช่วงน้ำขึ้นน้ำลงสูง
โดยในช่วงน้ำขึ้นเขื่อนจะกักเก็บน้ำเอาไว้ เมื่อกระแสน้ำขึ้นถึงขีดสูงสุด ประตูระบายน้ำจะถูกปิดเพื่อเก็บกักน้ำเอาไว้ และจะไม่มีการระบายน้ำออกจากอ่างเก็บน้ำจนกว่าจะหมดสภาวะน้ำขึ้นเสียก่อน เมื่อระดับน้ำในมหาสมุทรลดลง ประตูระบายน้ำของอ่างเก็บน้ำจะถูกเปิด น้ำจะไหลจากพื้นที่สูงลงไปสู่ที่ต่ำ ทำให้เกิดพลังน้ำเหมือนกับพลังน้ำจากน้ำตกต่างระดับหลายชั้น กระแสน้ำที่ไหลออกไป จะไปหมุนเครื่องกังหันให้เดินเครื่องกำเนิดไฟฟ้า เพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าออกมา
ดังนั้นการผลิตกระแสไฟฟ้าจากความต่างของระดับน้ำขึ้นน้ำลงจึงเป็นอีกหนึ่งวิธีผลิตกระแสไฟฟ้าพลังงานหมุนเวียนสะอาด ช่วยทดแทนความต้องการไฟฟ้าจากเชื้อเพลิงฟอสซิล ช่วยแก้ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้