ตรวจพบการรีไซเคิลสร้างไมโครพลาสติกมหาศาล แทนที่จะช่วยปกป้องสิ่งแวดล้อม

ปัญหาขยะนับเป็นปัญหาใหญ่อย่างหนึ่งที่เราต้องเผชิญในยุคปัจจุบัน ในแต่ละวันมีของเหลือทิ้งเหลือใช้ที่เกิดจากการอุปโภคบริโภคเป็นจำนวนมาก ซึ่งในแต่ละประเทศมีขั้นตอนในการกำจัดขยะที่แตกต่างกัน บ้างฝังกลบ บ้างเผากำจัด ซึ่งแต่ละวิธีก็ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม จนกระทั่งแนวคิดเกี่ยวกับการรีไซเคิล (Recycle) ได้เกิดขึ้น ซึ่งดูเหมือนว่าจะเป็นทางออกในการลดขยะ หรือสิ่งเหลือใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

แต่ผลการวิจัยล่าสุดที่ตีพิมพ์ลงในวารสารวิชาการ Journal of Hazardous Material Advances อาจทำให้โลกต้องทบทวนอีกครั้ง หลังนักวิทยาศาสตร์เผยว่า กระบวนการรีไซเคิลอาจทำให้มีการปล่อยไมโครพลาสติกจำนวนมากสู่สิ่งแวดล้อม

การรีไซเคิล หมายถึง การนำของเสียหรือวัสดุที่ใช้แล้วมาผ่านกระบวนการแปรรูปหรือปรับปรุงคุณภาพ เพื่อให้ของเสียกลับมามีคุณภาพเทียบเท่าหรือใกล้เคียงของเดิม หรือให้ได้วัตถุดิบใหม่ หรือผลิตภัณฑ์ใหม่

ทีมนักวิทยาศาสตร์จากนานาชาติเก็บตัวอย่างน้ำเสียจากโรงงานรีไซเคิลที่มีเทคโนโลยีล้ำสมัยแห่งหนึ่งในสหราชอาณาจักร (โดยไม่เปิดเผยสถานที่) พบว่าไมโครพลาสติกที่ปล่อยออกมากับน้ำคิดเป็นสัดส่วนถึง 13% ของพลาสติกที่ผ่านกระบวนการรีไซเคิล และประมาณการว่าโรงงานแห่งนี้สามารถปล่อยเศษไมโครพลาสติกออกมาสูงสุดถึง 7.5 หมื่นล้านชิ้นต่อน้ำเสีย 1 ลูกบาศก์เมตร

Erina Brown หัวหน้านักวิจัยจากมหาวิทยาลัยสแตรธไคลด์ ในเมืองกลาสโกว์ของสกอตแลนด์ เปิดเผยว่า เธอเองรู้สึกตกใจมากกับผลลัพธ์ที่ออกมา 

“มันน่ากลัวมาก เพราะการรีไซเคิลถูกออกแบบมาเพื่อลดปัญหาและปกป้องสิ่งแวดล้อม แต่นี่เป็นปัญหาใหญ่ที่เราสร้างขึ้น”

นักวิจัยได้ทดสอบน้ำเสียก่อนและหลังโรงงานติดตั้งระบบกรองน้ำ และพบว่าตัวกรองช่วยลดความเข้มข้นของไมโครพลาสติกจาก 13% เป็น 6% ขณะที่ตัวเลขคาดการณ์ไมโครพลาสติก 7.5 หมื่นล้านชิ้นนั้นเป็นช่วงที่โรงงานติดตั้งระบบกรองน้ำแล้ว โดยอนุภาคของพลาสติกส่วนใหญ่มีขนาดเล็กกว่า 10 ไมครอน หรือขนาดใกล้เคียงกับเส้นผ่านศูนย์กลางของเซลล์เม็ดเลือดแดงของมนุษย์

ไมโครพลาสติก คือพลาสติกขนาดเล็กที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางอย่างมาก 5 มิลลิเมตร หรือ 0.5 เซนติเมตร (ซม.) ถ้าใหญ่กว่านี้จะยังคงถึอว่าเป็นพลาสติกชิ้นใหญ่อยู่ ขณะที่ “นาโนพลาสติก” (Nanoplastics) คือ พลาสติกชิ้นเล็กลงไปอีก ขนาดประมาณ 0.001 – 0.1 ไมครอน

ผลการวิจัยยังเผยให้เห็นปริมาณไมโครพลาสติกในอากาศรอบๆ โรงงานรีไซเคิลแห่งนี้ซึ่งอยู่ในระดับสูง โดย 61% ของอนุภาคพลาสติกเหล่านี้มีขนาดเล็กกว่า 10 ไมครอน ซึ่งเป็นที่รู้กันว่าฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 10 ไมครอนมีส่วนเชื่อมโยงกับอาการเจ็บป่วยของมนุษย์

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ไมโครพลาสติกหรือเศษพลาสติกที่มีขนาดเล็กกว่า 5 มิลลิเมตร ได้กลายเป็นปัญหาใหญ่ที่คุกคามสิ่งแวดล้อม เนื่องจากโลกพบไมโครพลาสติกแทบจะทุกหนแห่ง แม้แต่ในหิมะที่เพิ่งตกลงมาในแอนตาร์กติกา ไปจนถึงส่วนลึกของมหาสมุทร ซึ่งอาจเป็นพิษต่อสัตว์ พืช หรือแม้แต่มนุษย์ ผลการศึกษานี้จึงเป็นอีกหนึ่งความจริงที่ทำให้เราทุกคนต้องตระหนัก เพราะนี่เป็นปัญหาที่น่ากลัว มันยิ่งย้ำถึงความจำเป็นที่เราจะต้องลดการใช้พลาสติกแต่ต้น แทนที่จะรีไซเคิลพลาสติก