ชาวเอลซัลวาดอร์เทคะแนนให้ "เผด็จการ" ที่เท่ที่สุดในโลก

ประธานาธิบดีนายิบ บูเคเล ของเอลซัลวาดอร์ สร้างประวัติศาสตร์เป็นประธานาธิบดีคนแรกในรอบเกือบศตวรรษ ที่ได้รับเลือกตั้งกลับมาดำรงตำแหน่งเป็นสมัยที่ 2 เมื่อวันอาทิตย์ (4 กุมภาพันธ์ 2567) ทั้งยังกวาดคะแนนเสียงถล่มทลายหลังจากได้รับคะแนนนิยมสูงถึง 90% เพราะสร้างผลงานเป็นที่ประทับใจ "รักษามะเร็งร้ายจากแก๊งอันธพาล" ที่ทำให้เอลซัลวาดอร์หลุดพ้นจากการเป็นประเทศที่อันตรายที่สุดในอเมริกากลาง และปลดปล่อยประชากรส่วนใหญ่ 6.3 ล้านคน จากการฆาตกรรมและการกรรโชกทรัพย์

ตัวเลขของรัฐบาลระบุว่าในรอบ 3 ทศวรรษที่ผ่านมา แก๊งอาชญากรต่าง ๆ ได้คร่าชีวิตพลเรือนไปราว 120,000 คน และตอนที่บูเคเลก้าวขึ้นสู่อำนาจเมื่อปี 2562 แก๊งเหล่านี้ครองอิทธิพลบนพื้นที่ 80% ของประเทศ แต่หลังจากนั้นไม่นานอัตราการฆาตกรรมก็ลดลงอย่างฮวบฮาบ และยังลงสู่ระดับต่ำสุดในรอบสามทศวรรษ ซึ่งต่ำกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลกมาก

การเลือกตั้งครั้งนี้เป็นการไปลงคะแนนเสียง โดยปราศจากความกลัวเป็นครั้งแรกในรอบหลายปี ชาวเอลซัลวาดอร์ไม่ว่าจะเป็นคนหนุ่มสาวหรือผู้สูงอายุ ต่างรอคอยอย่างอดทนในขณะเข้าคิวอยู่นอกหน่วยเลือกตั้งทั่วประเทศ ท่ามกลางสายตาของตำรวจและทหารหลายหมื่นนาย 

บูเคเลซึ่งมีสัญลักษณ์ประจำตัวคือ "สวมหมวกเบสบอล" ไปลงเสียงเลือกตั้งกับภรรยาก่อนที่หน่วยเลือกตั้งจะปิด 2 ชั่วโมง และยังปกป้องเรื่องการจับกุมผู้ต้องสงสัยว่าเป็นสมาชิกแก๊งต่าง ๆ ไปกว่า 75,000 คน เขากล่าวระหว่างการแถลงข่าวว่า

"สาเหตุที่เรามีอัตราการจำคุกมากที่สุดในโลก ก็เพราะเราเปลี่ยน 'เมืองหลวงแห่งการฆาตกรรมของโลก' ของ 'ประเทศที่อันตรายที่สุดในโลก' ให้เป็น 'ประเทศที่ปลอดภัยที่สุดแห่งซีกโลกตะวันตก' หนทางเดียวที่ทำได้ก็คือ การจับกุมฆาตกรทุกคน" 

นักสิทธิมนุษยชนอ้างว่าคนบริสุทธิ์จำนวนมากรวมทั้งผู้เยาว์ ได้ติดร่างแหไปถูกขังอยู่ในสภาพที่ไร้มนุษยธรรม ถึงขั้นถูกทรมาน โดยนับตั้งแต่บูเคเลประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินเมื่อเดือนมีนาคม ปี 2565 จำนวนนักโทษในเรือนจำเพิ่มขึ้นเป็น 3 เท่า และชาวเอลซัลวาดอร์วัยผู้ใหญ่ทุก 100 คน มีอยู่ 2 คน ที่อยู่ในเรือนจำ โดยเฉพาะเรือนจำแห่งใหม่ที่ได้ชื่อว่าใหญ่ที่สุด คุ้มกันแน่นหนาที่สุดในทวีปอเมริกา รองรับนักโทษได้ 40,000 คน 

เผด็จการที่เท่ที่สุดในโลก (world's coolest dictator)

แม้จะถูกประเทศตะวันตกเรียกว่าเป็น "เผด็จการ" แต่เขาก็ไม่แคร์และเรียกตัวเองว่าเป็นเผด็จการที่เท่ที่สุดในโลก ส่วนเรื่องที่ถูกตะวันตกคาดการณ์ว่า เขาจะแก้กฎหมายเพื่อให้ดำรงตำแหน่งต่อสมัยที่ 3 นั้น เขาบอกว่า "ไม่คิดว่าการปฏิรูปรัฐธรรมนูญเป็นสิ่งจำเป็น" แต่ก็ไม่ได้บอกชัดเจนถึงแผนการในอนาคต 



เส้นทางสู่ประธานาธิบดี

เขามีชื่อจริงว่า นายิบ อาร์มันโด บูเคเล ออร์เตซ (Nayib Armando Bukele Ortez) โดยข้อมูลจาก BBC ระบุว่า เขามาจากครอบครัวที่มีรกรากเป็นชาวปาเลสไตน์ เริ่มทำงานในธุรกิจโฆษณา-ประชาสัมพันธ์ของพ่อ ที่เป็นนักธุรกิจและผู้นำชาวมุสลิมที่มีชื่อเสียงในเอลซัลวาดอร์ เขาเคยเป็นนายกเทศมนตรีของเทศบาล 2 แห่ง รวมทั้งของกรุงซานซัลวาดอร์ ซึ่งเป็นเมืองหลวง เขาสร้างเซอร์ไพรส์หลังคว้าชัยชนะในการเลือกตั้งในปี 2562 ส่งผลให้เขากลายเป็นเป็นประธานาธิบดีที่อายุน้อยที่สุดในประวัติศาสตร์ของประเทศ ด้วยวัยเพียง 37 ปี

ประเทศแรกในโลกที่ใช้บิตคอยน์เทียบเท่าดอลลาร์

เขาทำให้เอลซัลวาดอร์เป็นประเทศแรกในโลก ที่บิตคอยน์เป็นสกุลเงินถูกกฎหมายเช่นเดียวกับเงินสกุลดอลลาร์เมื่อปี 2564 เพื่อช่วย "ปรับภาพลักษณ์" (rebranding) ประเทศ มีรายงานว่ารัฐบาลเอลซัลวาดอร์ซื้อสกุลเงินดิจิทัลด้วยเงินสาธารณะมากกว่า 120 ล้านดอลลาร์ (4,200 ล้านบาท) แต่มีช่วงหนึ่งที่มูลค่าบิตคอยน์เหลือแค่ครึ่งหนึ่งที่ลงทุนไป แต่มูลค่าได้ดีดขึ้นมาอีกเมื่อปลายปีที่แล้ว ส่งผลให้บูเคเลมั่นใจต่อการตัดสินใจของเขา 

จากสภาพความเป็นจริง เงินสกุลบิตคอยน์ส่งผลต่อการใช้ชีวิตของชาวเอลซัลวาดอร์น้อยมาก ผลการศึกษาล่าสุดของมหาวิทยาลัยอเมริกากลางระบุว่า 85% ของจำนวนประชากร ไม่เคยใช้เงินสกุลนี้ในการใช้จ่ายอะไรเลยในปี 2566



ยอมหักไม่ยอมงอ ลดอาชญากรรม
 
รัฐบาลของบูเคเลถูกจดจำในฐานะที่สามารถลดระดับความรุนแรง ให้อยู่ในระดับต่ำที่สุดเป็นประวัติการณ์ของเอลซัลวาดอร์ จากที่เคยมีอัตราการฆาตกรรมต่อหัวมากที่สุดในโลกเมื่อปี 2558 เขาไม่ยอมรับรายงานการสืบสวนของสื่อหรือเอกสารของศาลสหรัฐที่ว่า ได้มีการเจรจาต่อรองกับแก๊งต่าง ๆ เพื่อลดจำนวนการฆาตกรรม โดยยืนยันว่าเขาเสนอทางเลือกให้แก๊งต่าง ๆ 2 ทาง คือ "คุก" หรือ "ตาย" เท่านั้น 

ประเดิมความปลอดภัยด้วยการจัดประกวด Miss Universe

ความปลอดภัยของเอลซัลวาดอร์ถูกประเดิมด้วยการจัดการประกวด Miss Universe ครั้งที่ 72 เพื่อส่งเสริมภาพลักษณ์ใหม่ของประเทศในระดับสากล และนักท่องเที่ยวก็เริ่มกลับไปอีกครั้ง สมกับที่เขายืนยันว่าจะทำให้เอลซัลวาดอร์กลับมายิ่งใหญ่อีกครั้ง (Make El Salvador Great Again)