ศุกร์(สุข)ละวัด : วัดต่อแพ

โดยวัดเหลือเพียงแค่ซากเจดีย์เก่าที่มีต้นไม้ขึ้นอยู่ตรงกลาง และไม่มีใครกล้าเข้ามาในบริเวณนี้เนื่องจากเล่าลือกันว่าผีดุ ต่อมาชาวบ้านได้นิมนต์เจ้าอาวาสวัดต่อแพเก่า (ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของศูนย์เด็กเล็ก) ให้มาทำการบูรณะวัด โดยมีคณะศรัทธาบ้านเมืองปอน บ้านขุนยวม และบ้านต่อแพ ร่วมกันสร้างศาลาการเปรียญขึ้นมาเมื่อราวปี พ.ศ. 2461


มีศาลาการเปรียญ อาคารสถาปัตยกรรมพม่าผสมไทใหญ่ที่สวยงาม และยังมีสภาพสมบูรณ์ ตัวอาคารหันหน้าไปทางทิศตะวันออก ก่อสร้างด้วยไม้สักทั้งหลัง มีความกว้างประมาณ 30 เมตร และยาวประมาณ 25 เมตร หลังคาซึ่งมีหลายชั้นแยกออกจากกันเป็นหลัง ๆ มุงด้วยสังกะสีที่สลักลวดลาย

วัตถุโบราณล้ำค่าหลายชิ้น เช่น ภายในศาลาการเปรียญมีผ้าม่านเก่าแก่อายุกว่า 150 ปี ทำด้วยกำมะหยี่ กว้าง 1.65 เมตร ยาว 3.80 เมตร ประดับลูกปัด มุก และทับทิม จำนวน 164 เม็ด ทำในพม่า เป็นเรื่องพุทธประวัติ ตอนพระเวสสันดรเสด็จประพาสอุทยาน ตู้พระธรรมซึ่งนำมาจากเมืองมะละแหม่ง แกะสลักอย่างสวยงามจำนวน 2 ใบ ธรรมาสน์สร้างใน พ.ศ. 2464 และพระพุทธรูปล้ำค่าอีกหลายองค์


อาคารเก่าแก่หลายหลังภายในวัด ได้แก่ จองซอนหรือศาลาสรงน้ำพระ ซึ่งใช้เป็นที่สรงน้ำพระในเทศกาลสงกรานต์ของชาวไทใหญ่

วิหารและเจดีย์ที่สร้างขึ้นราวปี พ.ศ. 2463 ตั้งอยู่ด้านหน้าศาลาการเปรียญ ทั้งนี้ องค์เจดีย์จะตั้งอยู่ด้านทิศเหนือ และวิหารจะตั้งอยู่ด้านทิศใต้


วิหารและเจดีย์ของวัดต่อแพนี้ ได้รับการสร้างขึ้นใหม่ โดยสร้างตามแบบศิลปะพม่าผสมกับไทใหญ่ องค์เจดีย์มีฐานกว้างประมาณ 12 x 12 เมตร แต่ละทิศมีซุ้มพระประจำทิศ มีความสูงประมาณ 20 เมตร มีสิงห์ทั้ง 4 มุม และฉัตรทอง ซึ่งมีระฆังห้อยหลายชั้น เมื่อลมพัดจะมีเสียงดังกังวานไปทั่ว


วิหารของวัดมีหลังคาสูงคล้ายวิหารที่วัดพระธาตุลำปางหลวง จังหวัดลำปาง และมีเสากลม ตัวเพดานเขียนลวดลายอย่างสวยงาม จนได้รับการยกย่องว่า ที่นี่อาจเป็นวิหารที่สวยงามที่สุดในจังหวัดแม่ฮ่องสอนเลยทีเดียว