ต่ออายุราชการ มทภ.2 ทำได้ไหม? ประเมินผลกระทบระบบกองทัพ

11 สิงหาคม 2568 กระแสแรงกระหึ่มโซเชียล อย่าเปลี่ยนแม่ทัพกลางศึก เรียกร้องต่ออายุราชการ “แม่ทัพภาค 2” พล.ท.บุญสิน พาดกลาง หรือ แม่ทัพกุ้ง จนกว่าศึกไทย-กัมพูชา เนื่องจากแม่ทัพกุ้ง จะเกษียณอายุราชการในสิ้นเดือน ก.ย. 2568 นี้ เหลือเวลาอยู่ในราชการอีกเพียง 50 วัน

 

ไขคำตอบต่ออายุราชการ แม่ทัพกุ้ง พล.ท.บุญสิน ทำได้ไหม ข้อดี - ข้อเสีย ผลกระทบ?

 

การต่ออายุราชการไม่ได้ผิดกฎหมาย เคยมีกฎหมายรองรับ เช่น พ.ร.บ.บำเหน็จบำนาญข้าราชการ แต่ปัญหาอยู่ที่กระแสสังคมยอมรับหรือไม่

 

ย้อนอดีตต่ออายุ ปะทุไฟการเมือง

 

 1. จอมพลถนอม กิตติขจร ต่ออายุตนเองในตำแหน่ง ผบ.สส. หลังปฏิวัติยึดอำนาจตัวเองเมื่อ 17 พ.ย.2514 ครบอายุ 60 ปี จึงต่ออายุให้ตนเอง เพื่อคุมอำนาจสูงสุดของกองทัพต่อไป

 

 2. จอมพลประภาส จารุเสถียร ต่ออายุตนเองในตำแหน่ง ผบ.ทบ. ในปี 2515 โดย จอมพลประภาส เป็นขุนพลคู่ใจ จอมพลถนอม และยังดองกัน เนื่องจากลูกชายจอมพลถนอม แต่งงานกับลูกสาว จอมพลประภาส

 

การต่ออายุทั้ง 2 กรณี เป็นชนวนหนึ่งของเหตุการณ์ 14 ตุลาฯ 2516

 

 3. พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ ช่วงขึ้นเป็นนายกฯ ควบตำแหน่ง ผบ.ทบ. หลัง พล.อ.เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ ลงจากอำนาจ ได้รับแรงสนับสนุนจากฝ่ายการเมืองอย่างกว้างขวาง จึงต่ออายุราชการในตำแหน่ง ผบ.ทบ. 1 ปี จากปี 2523 ไปสิ้นสุดปี 2524

4. พลเอก อาทิตย์ กำลังเอก เป็น ผบ.ทบ.ควบ ผบ.สส. และได้ต่ออายุราชการ ถือเป็นขุนพลค้ำบัลลังก์ พลเอก เปรม แต่ภายหลังขัดแย้งกัน เพราะความเห็นไม่ตรงกันกับรัฐบาลเรื่องลดค่าเงินบาท จนถูกปลดจากตำแหน่ง ผบ.ทบ. เป็นข่าวใหญ่มากในปี 2529 ทำให้ความพยายามต่ออายุราชการรอบ 2 ไม่ประสบความสำเร็จ

 

หลังสิ้นยุค พลเอกเปรม มีข่าวนายทหารใหญ่ๆ มากบารมีหลายคนได้รับการสนับสนุนให้ต่ออายุราชการ เช่น

 

 

“บิ๊กจิ๋ว” พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ ซึ่งเคยดำรงตำแหน่ง ผบ.สส. ควบ ผบ.ทบ.

 

“บิ๊กแดง” พลเอก อภิรัชต์ คงสมพงษ์ สมัยเป็น ผบ.ทบ.

 

แต่กระแสสังคมไม่ตอบรับ สุดท้ายเจ้าตัวออกมาปฏิเสธ ดับเชื้อไฟ

 

อ่านกระแสค้านนายพลต่ออายุราชการ หลังสิ้นยุค พล.อ.เปรม

 

กองทัพมีอิทธิพลทางการเมืองลดลง เพราะการเมืองไทยเข้าสู่ยุคนักการเมืองที่มาจากการเลือกตั้งสลับกันขึ้นเป็นนายกฯ

 

มีสะดุดจากการรัฐประหารปี 2534 ของ รสช. แต่สุดท้ายก็ต้องถูกขับไล่จากเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ

 

 - พัฒนาการทางการเมืองใหม่ๆ ต้องการให้กองทัพมีสถานะเท่าเทียมกับราชการส่วนอื่น 

 

 - การต่ออายุราชการของนายทหารระดับสูง เป็นการปิดกั้นโอกาสของนายทหารรุ่นถัดไป

 

  - การเกษียณอายุราชการตามกำหนดถือเป็นระบบปกติของราชการ ช่วยให้มีการหมุนเวียนและเปิดโอกาสให้บุคลากรที่มีความสามารถคนใหม่ๆ ขึ้นมาทำงาน

 

 - เมื่อสังคมมีการพัฒนาและให้ความสำคัญกับประชาธิปไตยมากขึ้น การที่ผู้นำทางทหารจะดำรงตำแหน่งสำคัญยาวนานเกินไป ย่อมเป็นประเด็นอ่อนไหว

 

 - กระแสต่อต้านการรัฐประหารและการแทรกแซงทางการเมืองโดยทหารมีมากขึ้น ทำให้การต่ออายุราชการของนายทหาร กลายเป็นประเด็นที่ถูกจับตามองจากสังคม

 

 - ผู้นำกองทัพที่ต้องการมีบทบาททางการเมือง จึงมักเลือกเกษียณอายุราชการตามกำหนด แล้วหันมาเล่นการเมืองอย่างเปิดเผยแทน เช่นกรณีของ “บิ๊กจิ๋ว” หรือแม้แต่ “บิ๊กตู่”

 

 

ด้าน อาจารย์กฤษฎา บุญเรือง นักวิชาการอิสระชาวไทย แสดงความเห็นว่า เรื่องการต่ออายุราชการของแม่ทัพหรือข้าราชการระดับสูงหรือในตำแหน่งสำคัญใดๆก็ตามนั้นเป็นเรื่องที่สนทนาหรือถกเถียงกันได้

 

และหากมีความจำเป็นเร่งด่วนสูงสุดในระดับวิกฤตแห่งชาติและไม่มีทางเลือกอื่นใดเทียบได้ก็คงมีทางออกแบบประนีประนอมในที่สุด

 

แต่หากทำตามกระแสความนิยมบุคคลที่ถือว่าเป็นฮีโร่ในสถานการณ์ปัจจุบันโดยให้เป็นรางวัลและยกย่องเป็นเกียรติยศนั้นเป็นสิ่งที่ไม่ควรทำ เนื่องจากจะมีผลเสียมากกว่า

 

นั่นคือทำลายขั้นตอนทางทหารซึ่งมีตัวตายตัวแทนในระบบอยู่แล้ว และจังหวะการบรรจุข้าราชการตามวาระนั้นก็จะถูกกระทบเป็นลูกโซ่

 

ฮีโร่หนึ่งคนอยู่ในตำแหน่งอีกหนึ่งปีก็จะทำให้ฮีโร่ในอนาคตอีกหลายคนเปลี่ยนวิถีชีวิตไปหนึ่งปีเป็นอย่างน้อยเช่นกัน

 

และ ‘กระแสเป็นเรื่องชั่วคราว’ หากมีกระแสอื่นขึ้นมาแทนและกระแสนี้จางไปก็จะเสียดายที่ไม่น่าตัดสินใจไปแทรกแซงจังหวะและขั้นตอนของการแต่งตั้ง

 

การแสดงเรื่อง ‘ยึดติดกับตัวบุคคลมากกว่าระเบียบขั้นตอนและประเพณี‘ จะทำให้ผู้ที่อยู่ในกฎระเบียบเสียกำลังใจ

 

และผู้ที่ได้รับการต่ออายุราชการก็ไม่แน่ว่าจะพึงพอสมัครใจแค่ไหน หรือตัดสินใจรับหน้าที่ต่อไปแล้วก็อาจจะถูกวิพากษ์วิจารณ์หรือตำหนิก็ได้

 

ต้องระมัดระวัง ’เรื่องกฎหมายพระราชบัญญัติกลาโหมด้วยว่าจะทำได้หรือไม่ และผู้ที่มีส่วนในเรื่องนี้จะละเมิดกฎหมายและถูกลงโทษหรือไม่

 

หากต่ออายุพล.ท.บุญสิน พาดกลาง แม่ทัพภาค 2 ไปอีกจะมีผลกระทบต่อขวัญและกำลังใจของกองทัพอย่างไร โดยเฉพาะเหลือเวลาอีกเพียงไม่กี่เดือนเท่านั้น จึงเป็นไปได้มากว่า ’น่าจะมีแคนดิเดตหลายคนเตรียมตัวและคาดหวังรออยู่แล้ว

 

ข้อควรระวังอีกอย่างคือ หากต่ออายุคนปัจจุบันไปอีกก็จะเป็นการส่งสัญญาณว่าไม่มีผู้อื่นที่มีความสามารถมาเทียบเคียงได้ทั้งงานยุทธการและงานมวลชนและประสบการณ์รู้เท่าทันกัมพูชาในระดับพื้นที่ เป็นต้น

 

 

ในทางกลับกันเมื่อไม่นานมานี้ก็มีข่าวลือว่าจะปลดแม่ทัพภาค 2 เพราะแรงกดดันทางการเมืองหรือการแทรกแซงจากกัมพูชาที่ประท้วงและจี้ให้ไทยสืบสวนเอาคนผิดที่ยิงทหารกัมพูชาเสียชีวิตในการปะทะวันที่ 28 พฤษภาคม 2568 และให้ลงโทษผู้สั่งการ ซึ่งเป้าหมายก็คือแม่ทัพภาค 2 นั่นเอง ประกอบกับการวิ่งเต้นจากผู้มีผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจบริเวณชายแดนที่อยากให้แม่ทัพภาค 2 หรือนายทหารที่เกี่ยวข้องกับการอยากปิดด่านนั้นถูกย้ายออกไปจากพื้นที่ เพราะฉะนั้นสถานการณ์ที่เปลี่ยนจากภาพลักษณ์เชิงลบมาเป็นภาพลักษณ์เชิงบวกอย่างเร็วมากเป็นสิ่งที่ควรระมัดระวังเนื่องจาก ทหารมืออาชีพให้ความสำคัญกับความสม่ำเสมอหนักแน่นมากกว่าความผันผวนหวือหวา

 

ส่วนบุคคลที่เป็นฮีโร่จากการทำศึกนั้นมีในประวัติศาสตร์ของมนุษย์ชนมาหลายยุคแล้วว่าสามารถเป็นผู้นำได้ในหลายบทบาททั้งในที่สาธารณะภาคเอกชน หรือภาครัฐ หรือการเมือง ในตำแหน่งความรับผิดชอบอื่นๆที่ได้รับประโยชน์จากความรู้ความสามารถและเกียรติภูมิที่สะสมไว้

 

และที่น่าสนใจคือขณะนี้ภาพลักษณ์ของทหารอยู่ในแนวบวกในสายตาของประชาชนในยุคที่สุ่มเสี่ยงต่อการยุบสภาเพื่อเลือกตั้งใหม่ก่อนครบเทอมด้วย

 

อีกทั้ง ฝ่ายอนุรักษ์นิยมกำลังขาดผู้นำ เนื่องจากความขัดแย้งของรัฐบาลผสมต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันเป็นเวลาสองปีเต็ม

 

ฉะนั้นถ้าประชาชนให้น้ำหนักต่อการรักษาอธิปไตยและความมั่นคงและกระแสของชาตินิยมยังติดลมต่อไปอีกระยะหนึ่งก็อาจจะทำให้นายทหารที่เกษียณแล้วหรือกำลังจะเกษียณนั้นมีโอกาสที่จะรับใช้ประเทศในบทบาทที่แตกต่างกันไปและไม่ด้อยกว่าการได้รับต่ออายุราชการอีกหนึ่งปี

 

เปิดรายชื่อ 3 แคนดิเดต แม่ทัพภาค 2

1. พล.ต.วีระยุทธ รักศิลป์ รองแม่ทัพภาค 2 และรองผู้อำนวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 2. (ตท.26)
2. พล.ต.นรธิป โพยนอก รองแม่ทัพภาค 2 (ตท.26)
3. พล.ต.ณัฏฐ์ ศรีอินทร์ รองแม่ทัพภาค 2 (ตท.27)