เปิดใจ"แม่ทัพกรมปศุสัตว์" มั่นใจปีนี้สินค้าปศุสัตว์ทะลุสามแสนล้าน

ปีเสือดุ 2565 แม้จะเป็นปีที่ยากลำบากสำหรับ"กรมปศุสัตว์"เมื่อมีวิกฤตเกิดโรคอุบัติใหม่ "อหิวาต์แอฟริกาในสุกร" หรือโรค ASF แพร่ระบาดในไทยครั้งแรก รวมไปถึงปัญหาโควิดที่เป็นอุปสรรคสำคัญ แต่เมื่อสถานการณ์เริ่มคลี่คลาย ภาคปศุสัตว์ของไทยมุ่งสู่การขยายตัวอย่างเป็นระบบ การค้าการส่งออกเริ่มขยายตัวและสร้างสถิติใหม่ทะลุ 280,000 ล้าน 

"ขุนเกษตร" ได้จับเข่าคุยกับ "นายสัตวแพทย์สมชวน รัตนมังคลานนท์"  อธิบดีกรมปศุสัตว์ ถึงดาวเด่นสินค้าปศุสัตว์รวมไปถึงการรับมือโรคระบาดสัตว์โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องของ ASF ที่สร้างปัญหาในปีที่แล้ว

"นายสัตวแพทย์สมชวน" กล่าวว่า ในปี 2565 การส่งออกสินค้าปศุสัตว์ของไทย ข้อมูลล่าสุดช่วง 11 เดือนแรกของปีมีมูลค่ารวม 274,822 ล้านบาท คาดทั้งปีจะส่งออกได้มูลค่า 280,326 ล้านบาท ขยายตัวเพิ่มขึ้นจากปีก่อน 19.60%  ปริมาณส่งออกกว่า 2.42 ล้านตัน และสัตว์มีชีวิต 24 ล้านตัว/ฟองดาวเด่นแห่งปี เป็นการส่งออกเนื้อสัตว์ แช่เย็น แช่แข็ง มูลค่า 1.42 แสนล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปี 2564 ที่ส่งออกมูลค่า 1.12 แสนล้านบาท หรือเพิ่มขึ้น 26%

รองลงมาคือ  อาหารสัตว์เลี้ยง (Pet Food) เพิ่มขึ้นจาก 70,991 ล้านบาท เป็น 90,228 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้น 27%,และ สินค้าที่มาจากสัตว์หรือไม่ได้มาจากสัตว์ (Non-frozen) เพิ่มขึ้นจาก 23,135 ล้านบาท เป็น 25,650 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้น 11%, อาหารปศุสัตว์ เพิ่มขึ้นจาก 10,471 ล้านบาท เป็น 11,641 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้น 11% , ซากสัตว์ (non-edible) จากปีก่อนส่งออก 3,638 ล้านบาท เพิ่มขึ้นเป็น 5,504 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้น 51% 

ส่วนที่ลดลงคือ สัตว์มีชีวิต (ไก่ / หมู) ลดลงเหลือ 5,147 ล้านบาท จากปีที่แล้วส่งออก 13,345 ล้านบาท หรือลดลง 62% 
 

ทั้งนี้ภาพรวมของการส่งออกสินค้าปศุสัตว์ปี 2565 ถือเป็นปีทองภาคปศุสัตว์ที่มีมูลค่าส่งออกสูงสุดเป็นประวัติการณ์ คือ ทะลุ 280,000 ล้าน

ในปี 2566 การส่งออกสินค้าปศุสัตว์  "อธิบดีสมชวน" บอกกับ "ขุนเกษตร" ว่า คาดจะส่งออกได้แตะ 3 แสนล้านบาท โดยมีสินค้าดาวเด่นจะยังเป็น เนื้อไก่ ที่สอดรับกับปริมาณความต้องการบริโภคของตลาด โดยเฉพาะญี่ปุ่น  สหราชอาณาจักร  จีน และสหภาพยุโรป ที่มีแนวโน้มนำเข้าเนื้อไก่จากไทยเพิ่มขึ้น ตามการฟื้นตัวของภาวะเศรษฐกิจ และการขึ้นทะเบียนโรงงานเพิ่มขึ้นของญี่ปุ่น มาเลเซีย เป็นต้น
 

แม้จะมีเรื่องของสงครามรัสเซีย-ยูเครน แต่ส่งผลในทางบวกให้กับการส่งออกไก่เนื่องจากยูเครนไม่สามารถส่งออกเนื้อไก่และข้าวสาลีได้ ทำให้ราคาเนื้อไก่ในตลาดโลกปรับตัวสูงขึ้น 

ที่สำคัญอย่างหนึ่งคือ การที่ประเทศจีนได้ยกเลิกการแบนชั่วคราวโรงงานไก่ไทย 9 แห่งที่มีสัดส่วนส่งออก 32.5% ของการผลิตรวม ทำให้ปี 2566 คาดการณ์การผลิต และปริมาณการส่งออกจะเพิ่มขึ้นประมาณ 3% โดยมูลค่าส่งออกอาจจะเพิ่มขึ้นไม่มากนัก เนื่องจากราคาตลาดโลกเริ่มอ่อนตัวลง

ดาวเด่นรองลงมาคือ อาหารสัตว์เลี้ยง มีโอกาสเติบโตและสร้างมูลค่าเพิ่มได้อีกมาก ซึ่งจะเป็นโอกาสให้ผู้ประกอบการอาหารสัตว์เลี้ยงของไทยขยายโอกาสทั้งในประเทศและตลาดโลก เนื่องจากอาหารสัตว์เลี้ยงของไทยมีคุณภาพมาตรฐาน ตอบโจทย์ตลาดผู้เลี้ยงสัตว์ที่ให้ความนิยมเลือกอาหารที่มีคุณภาพให้กับสัตว์เลี้ยง ปัจจุบันไทยเป็นผู้ส่งออกอาหารสัตว์เลี้ยงอันดับ 3 ของโลก รองจากเยอรมนี และสหรัฐฯ

ทั้งนี้ กรมปศุสัตว์ในฐานะหน่วยงานที่ควบคุมดูแลความปลอดภัยอาหารด้านสินค้าปศุสัตว์ตลอดห่วงโซ่การผลิต ตั้งแต่ฟาร์ม โรงฆ่า โรงแปรรูป สถานที่จำหน่าย ให้มีระบบการตรวจสอบย้อนกลับและมีกระบวนการผลิตที่ถูกสุขลักษณะ ได้กำกับควบคุมคุณภาพมาตรฐานระบบ GMP และระบบ HACCP ในสถานประกอบการอย่างต่อเนื่อง

ปัจจุบันทางกรมฯได้ขึ้นทะเบียนรับรองโรงงานอาหารคนเพื่อการส่งออกแล้ว 343 แห่ง โรงงานอาหารสัตว์เลี้ยงเพื่อการส่งออกแล้ว 93 แห่ง และได้เตรียมพร้อมเพื่อรองรับความต้องการของตลาดนำเข้าหลักทั่วโลกที่จะมีการกำหนดมาตรฐานด้านสุขภาพสัตว์ สวัสดิภาพสัตว์ และสิ่งแวดล้อมที่เข้มงวดขึ้น โดยยกระดับมาตรฐานด้านกระบวนผลิต และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม (Green livestock Production) รวมถึงมีความสอดคล้องกับตามระเบียบและข้อกำหนดของประเทศคู่ค้าและหลักสากล ตอบโจทย์ความมั่นคงด้านอาหารของโลก ซึ่งจะเป็นโอกาสของไทยอีกมากในอนาคต

มาถึงเรื่องการรับมือโรคระบาดที่สำคัญอย่าง "อหิวาต์แอฟริกาในสุกร" หรือโรค ASF ซึ่งครบหนึ่งปี ในอีกไม่กี่วันนี้ที่ไทยพบโรค ASF อย่างเป็นทางการ แต่สถานการณ์ของประเทศเรานั้นถือว่ารับมือได้ดีมาก ปัจจุบัน แทบจะไม่พบการระบาดในพื้นที่ต่างๆ อย่างในเดือนธันวาคม พบเพียง 2 แห่งและเป็นพื้นที่ห่างไกลและอยู่ในวงแคบ และสามารถควบคุมได้อยู่หมัด กรมปศุสัตว์มั่นใจว่า ในปี 2568 เราจะสามารถคืนสถานภาพปลอดโรค ASF จากองค์การสุขภาพสัตว์โลก 
 

อธิบดีสมชวน ยอมรับว่า สถานการณ์สุกรในไทยปี 65 ได้รับผลกระทบหนักจริง ทั้ง ASF และราคาวัตถุดิบอาหารสัตว์แพงมาก ทำให้ระดับราคาเนื้อหมูในตลาดแพงตามไปด้วย แต่ระดับราคาดังกล่าวไม่จูงใจให้เกษตรกรเลี้ยงสุกร เพราะเสี่ยงเกินไป หากเลี้ยงไม่รอดก็ขาดทุน หรือเลี้ยงแล้วรอดเอาสุกรออกขายได้ แต่กระทรวงพาณิชย์ก็ประกาศคุมราคา ต่อสู้กับหมูเถื่อนลำบาก ดังนั้นเกษตรกรจึงเลือกที่จะไม่เสี่ยง ปริมาณสุกรก็ลดลง  

อย่างไรก็ตามในปี 66 นี้ มีทิศทางที่ดีขึ้นเกษตรกรเริ่มปรับตัว เรียนรู้ที่จะเอาตัวรอดได้จากASF กล้าที่จะลงเลี้ยงสุกรได้คาดว่าปริมาณจะกลับเข้าสู่ตลาดประมาณ 15.5 ล้านตัว จากความต้องการของผู้บริโภค 16-18 ล้านตัว จะขาดไปนิดหน่อยราคาเฉลี่ยจะอยู่ที่ 96-100 บาทต่อกิโลกรัม ซึ่งเป็นราคาที่รัฐบาลประกาศรักษาเสถียรภาพเอาไว้ แต่สถานการณ์โดยรวมจะดีขึ้น ในจำนวนนี้ 80-90 %จะใช้บริโภคในประเทศ ที่เหลือส่งออกเป็นเนื้อสดในตลาดฮ่องกง และแปรรูปในญี่ปุ่น  

ที่สำคัญที่กรมปศุสัตว์จะเดินหน้าอย่างต่อเนื่อง และ เข้มข้นมากขึ้นคือ การตัดวงจร “หมูเถื่อน” ที่ลักลอบนำเข้า ถือเป็นภัยร้ายทำลายอุตสาหกรรมสุกรไทยในหลายมิติ โดยเฉพาะอนาคตของเกษตรกรรายย่อย เสี่ยงเป็นพาหะนำโรค ASF เข้ามาระบาดซ้ำ บั่นทอนห่วงโซ่การผลิตอาหารของประเทศ และสร้างปัจจัยเสี่ยงในการบริโภคอาหารของคนไทย ย้ำต้องปราบปรามอย่างเด็ดขาด