พระพุทธรูปองค์ใหญ่ถูกขุดพบฝั่งลาว สันนิษฐานเป็นศิลปะช่างฝาง

17 พฤษภาคม 2567 จากกรณีพระพุทธรูปองค์ใหญ่ถูกขุดพบในหาดทรายแม่น้ำโขงบริเวณดอนผึ้งคำ เมืองต้นผึ้ง แขวงบ่อแก้ว สปป.ลาว ตรงกันข้ามกับ อ.เชียงแสน จ.เชียงราย ของประเทศไทย โดยองค์แรกมีหน้าตักกว้างประมาณประมาณ 1.7 เมตร สูงประมาณ 2 เมตร และ อีกองค์กว้างประมาณ 1 เมตร โดยยังคงมีสภาพที่สมบูรณ์งดงาม เมื่อวันที่ 16 พ.ค. ที่ผ่านมา 

วันที่ 17 พ.ค.2567 พระใบฎีกา กษิพัฑฒิ สิริภทฺโท (ครูบาอ๊อด) รักษาการแทนเจ้าอาวาสวัดป่ายาง-สบยาบ ม.2 ต.แม่เงิน อ.เชียงแสน จ.เชียงราย สันนิฐานว่าบริเวณที่ขุดพบพระพุทธรูป สมัยโบราณเป็นเกาะดอนแท่น ซึ่งเชื่อมต่อเขตอำเภอเชียงแสนในปัจจุบัน และมีการจดบันทึกไว้ในสมัยเชียงแสน ว่าบริเวณดังกล่าวเป็นเกาะดอนแท่น ซึ่งสมัยก่อนบริเวณดังกล่าว เป็นที่ตั้งของวัดต่างๆราว 10 กว่าวัด กระแสน้ำแรงขยายใหญ่ขึ้นเริ่มเปลี่ยนทิศ ได้กลื่นเกาะดอนแท่นหายไป จมอยู่ใต้ลำน้ำโขง และอีกหลายวัดสูญหาย อยู่ในยุคปี 1800 หรือ 1900 ที่ผ่านมา หรือเกาะดอนแท่นสูญหายราว 200 ปี 

ซึ่งการขุดค้นพบพระพุทธรูปนี้ เกิดจากน้ำได้แห้งคอด ทางชาวบ้านได้นำเครื่องจักรเข้าไปขุดทราย เพื่อจะนำไปสร้างทางเข้าวัด ทางฝั่ง สปป.ลาว กระทั่งไปพบพระพุทธรูปได้มาจำนวนมากราว 200 กว่าองค์ ซึ่งถือเป็นการขุดพบครั้งใหญ่ที่เคยพบมา 

เมืองเชียงแสนมีความเจริญรุ่งเรืองในสมัยปี 1870 พระพญาแสนพู พระมหากษัตริย์องค์ที่ 3 ของราชวงค์มังราย ได้ฟื้นฟูเมืองเชียงแสนขึ้นมาอีกครั้ง ด้วยยุคสมัยที่เฟืองฟูเมืองวเชียงแสน มีความมังคั่งจึงได้มีการสร้างวัด สร้างเมือง สร้างพำระพุทธรูปขึ้นจำนวนมาก โดยพระพุทธรูปส่วนใหญ่จะเป็นศิลปะ เช่นพระสิงค์ 1 สิงค์ 2 ที่มีความาสวยงานที่สุดของล้านนา 

ต่อมาได้นิยมพระพุทธรูปศิลปะช่างฝาง หรือเรียกว่าศิลปะล้านนาผสมล้านช้าง ซึ่งก็เป็นรูปลักษณะที่ขุดพบในฝั่งลาว ซึ้งก็สันนิฐานได้ว่า พระที่ถูกขุดค้นพบดอนทรายฝั่งลาว เป็นศิลปะล้านนาผสมล้านช้าง ซึ่งอยู่ในยุค 2100 เป็นต้นมา อายุราว 300-400 ปี ซึ่งพระพุทธรูปที่ขุดค้นพบได้เมื่อวาน พบว่ามีความคล้ายคลึงวัดในพื้นที่เชียงแสน และ อ.แม่จัน จากรูปทรง